تاریخ و تمدن اسلامی، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۴۵-۸۰

عنوان فارسی قرآن و اخبار الدوله العباسیه: پژوهشی در بینامتنیت
چکیده فارسی مقاله اخبار الدوله العباسیه اثری از مؤلفی ناشناس است که سهم مهمی در تغییر نگاه­ محققان نسبت به انقلاب و بنیاد­های اصلی خلافت عباسی داشته­ است. بررسی سرشت بینامتنی این کتاب در نسبت و رابطه با قرآن، به شناخت چگونگی ساخت ­یافتن این اثر و ارزیابی اعتبار اطلاعات آن در پژوهش و نگارش تاریخ کمک می­کند. بینامتنیت را به حضور مؤثر یک متن در متنی دیگر به شکل­ های مختلف تعریف کرده ­اند. در این مقاله از منظر مطالعات بینامتنی، حضور قرآن و استناد به آن در کتاب اخبار الدوله العباسیه در حوادث دو سده نخستین اسلامی بر اساس چهار شکل بررسی می ­شود: 1. ادبی­ سازی یعنی استفاده ادبی از آیات، 2. زمینه­ مندسازی یعنی قرار دادن آیات در بافت تاریخی جدید و ارائه تفسیری متفاوت، 3. تاریخی­ سازی یعنی اشاره­ های متون تاریخی مربوط به دوره­ های بعدی تاریخ اسلام به حوادث قبل­تر و فراهم آوردن قیاس­هایی بین روی­داد­ها و شخصیت­ های مورد توصیف با روی­داد­ها و شخصیت­ های پیشین و 4. قرآنی­ سازی یعنی مشروعیت­ بخشی به­وسیله اصطلاحات قرآنی. از منظر مطالعات بینامتنی می­ توان گفت که بی­تردید، قرآن بر اخبار­الدوله تأثیرات قابل­ ملاحظه­ای داشته و استناد به آن در این کتاب به دلایل و اهداف گوناگونی صورت­ گرفته­ است، اهدافی چون بهبود سبک نگارشی متن، پدید آوردن فضایی دینی، اعتباربخشی به یک خبر یا استدلال و حتی مشروعیت­ بخشی به حکومت عباسی. هم­چنین این تأثیر قرآن بر اخبار الدوله العباسیهبیانگر استفاده ماهرانه نویسنده از قرآن و دانش جامع او نسبت به آن است که نشان می­ دهد واژه­ ها، اصطلاحات و آیات قرآنی در ذهن او درونی شده ­بوده ­است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اخبار الدوله العباسیه، استفاده ادبی از قرآن، بینامتنیت، تاریخیسازی، تفسیر قرآن، دعوت عباسی، قرآن، قرآنیسازی، مشروعیتبخشی،

عنوان انگلیسی -Qurān and Akhbār ad-Dawla al-Ābbāsīyya: An Intertextual Study
چکیده انگلیسی مقاله Akhbār ad-Dawla al-Ābbāsīyya is a new work from an unknown writer which had an important role in changing researchers view on the Abbasid revolution and the principles of Caliphate. In this book, Qur’ânicization and the Citation from the Qur’an have four methods: literary use of the Qur’an, putting verses in the new historical context and presenting a different interpretation of them, historization and legitimization by using Quranic terms. According to the intertextuality studies, we can say that the Qur’an has certainly affected this book. The various goals of the Citation from the Qur’an are improving of the writing style of the text, creation of religious space and giving the authenticity to a narration or even legitimization to the Abbasid Caliphate. Moreover, Akhbar ad-Dawla al-Abbasiyya shows that the writer knew the Qur’an well, used it skillfully and his mind is too familiar to words, terms and verses of the Qur’an
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اخبار الدولة العباسیة, استفاده ادبی از قرآن, بینامتنیت, تاریخیسازی, تفسیر قرآن, دعوت عباسی, قرآن, قرآنیسازی, مشروعیتبخشی

نویسندگان مقاله زینب ایزدی |
کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مسعود صادقی |
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران


نشانی اینترنتی https://jhcin.srbiau.ac.ir/article_17741_2d230b48b8679e34aff99ceff82942e4.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات