این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آب و خاک، جلد ۳۵، شماره ۳، صفحات ۳۶۵-۳۷۸
عنوان فارسی تخمین رسوب با استفاده از مؤلفه‌های مختلف فرسایش
چکیده فارسی مقاله تخمین مقدار رسوبدهی حوزه­های آبخیز، مقابله با خطرات ناشی از تجمع رسوب در سازه­های آبی و مخازن سدها از اهداف اساسی در مدیریت منابع آب می‌باشد که باعث توسعه پایدار می­شود. در این تحقیق به منظور تعیین تخمین رسوب با استفاده از مؤلفه­های مختلف فرسایش در کاربری‌های مختلف نهشته­های سازند گچساران، بخشی از حوزه آبخیز کوه گچ شهرستان ایذه با مساحت 1202 هکتار انتخاب گردید. در این تحقیق تعیین رابطه بین رسوب تولیدی و مؤلفه­های مختلف فرسایش مانند میزان رواناب و مقدار نفوذپذیری خاک و شروع آستانه رواناب و فرسایش در کاربری‌های مختلف سازند گچساران به کمک رگرسیون چند متغیره انجام گرفت. سپس نمونه­برداری مؤّلفه­های مختلف فرسایش در 6 نقطه و با 3 تکرار و در شدت­های مختلف بارش 75/0، 1 و 25/1 میلی­متر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه شبیه‌ساز باران انجام شد. به منظور انجام تحلیل­های آماری از نرم‌افزار SPSS و EXCEL استفاده گردید. نتایج نشان داد که تخمین رسوب با استفاده از مؤلفه­های مختلف فرسایش نتایج قابل قبولی ارائه می دهد و می توان از آن در سایر حوزه­های آبخیز استفاده کرد. همچنین نتایج نشان داد که در تخمین رسوب به وسیله مؤلفه­های مختلف فرسایش، شروع آستانه رواناب و فرسایش بیشترین تأثیرگذاری مثبت و منفی را دارد و در 8 مورد در مدل‌سازی نقش ایفاء کرده است و سپس میزان نفوذپذیری خاک تأثیرگذاری مثبت و منفی، متوسطی دارد و در 7 مورد در مدل‌سازی نقش ایفاء کرده است و میزان رواناب نیز در هیچ کدام از سه کاربری و شدت‌های مختلف بارش نقشی در مدل‌سازی ایفاء نکرده است و نشان از نقش بسیار مهمتر میزان شروع آستانه رواناب و فرسایش و میزان نفوذپذیری خاک در این روش مدل‌سازی در تخمین تولید رسوب دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تخمین رسوب، سازند گچساران، کاربری اراضی، فرسایش،
عنوان انگلیسی Sediment Estimation Using Different Erosion Components
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Erosion and sediment production studies along with other natural resources studies in decision making and success and efficiency of watershed plans are of great importance. In order to plan and be aware of the destructive situation of the watershed, it is necessary to have erosion and sediment production from each watershed. The information about sediment load of basins can show the prospect of erosion. Sediment scatter from the soil surface by the impact of raindrops and shear force of runoff and is transported to downstream by spraying from raindrops and mainly by runoff. Also, the stress characteristics of soil particles are important in the process of effective transport. In recent decades, soil erosion has been intensified due to the human interference, inappropriate land management and land use. This is much more important in developing countries, because soil erosion is a serious risk to sustainable development in these countries. Soil erosion on farmland occurs due to the interaction between nature and human activities that have been being intensified in recent years. Estimation of sedimentation in watersheds, dealing with sediment accumulation risks in water structures and reservoirs of dams are the main objectives in water resources management that leads to sustainable development. One of the most erodibility of Iran is the Gachsaran formation. Gachsaran formation is about 1600 meters thick. A viewpoint of lithology is consisting of salt, anhydrite, colorful lime, and some shale. Gachsaran formation age is lower Miocene. Materials and Methods: In this study, in order to determine sediment estimation by using different erosion components in different land uses of Gachsaran formation deposits, a part of Kuhe Gypsum watershed of Izeh city with an area of 1202 hectares was selected. In this study, the relationship between produced sediment and different erosion components such as runoff,soil permeability,runoff, and erosion threshold in different land uses of Gachsaran formation was determined by multivariate regression. Then, sampling of erosion different components was done at 6 points with 3 replicates and at rainfall different intensities of 0.75, 1 and 1.25 mm/min in three land uses of rangeland, residential area and agricultural using rain simulator. SPSS and EXCEL softwares were used for statistical analysis. Results and Discussion: The results showed that sediment estimation using different erosion components presents acceptable results and can be used for other watersheds. The results also showed that in sediment estimation by erosion different components, runoff and erosion threshold had the most positive and negative effect and in eight cases played a role in modeling. Then, soil permeability has the average effect of positive and negative and has played a role in modeling in seven cases. In addition, runoff has not played a role in modeling in any of the three different land uses and intensities of precipitation. Conclusion: Sediment estimation by erosion different components, the runoff and erosion threshold had the highest effect. Soil permeability had a moderate influence and runoff rate has not played a role in modeling in any of different land uses and precipitation intensities, it indicated the much more important role of runoff and erosion threshold and soil permeability in this modeling method in estimating sediment production. Finally, sediment estimation method by using erosion different components showed that it could be more applicable in sediment estimation in hard-to-reach watersheds in the future and be more effective in soil conservation and erosion reduction with appropriate and rational estimates in more appropriate implementation of watershed projects.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تخمین رسوب, سازند گچساران, کاربری اراضی, فرسایش
نویسندگان مقاله حمزه سعیدیان |
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حافظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

حمید رضا مرادی |
تربیت مدرس

نشانی اینترنتی https://jsw.um.ac.ir/article_39964_4374982683bb9656914f471489d0144e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات