|
|
پژوهشنامه ادب حماسی، جلد ۷، شماره ۱۱، صفحات ۳۳-۴۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
راه‌‌های دست‌یابی به معرفت حقیقی از دیدگاه شیخ محمود شبستری |
|
| چکیده فارسی مقاله |
شیخ محمود شبستری، عارف شاعر و اندیشمند بزرگ سده هشتم هجری در آثار خویش، راه‌‌های دست‌یابی به معرفت یقینی را عقل و نقل و ذوق (کشف و اشراق) می‌داند. وی می‌کوشد منقولات دینی را با استدلال‌های اهل فلسفه و با ذوقیات اندیش‌مندان اشراقی درهم آمیزد و رسالت یک فیلسوف مسلمان و عارف و اندیشمند اشراقی را ایفا کند. شبستری هم‌چون غزّالی معتقد است، ورای عقل نظری، انسان را طوری و طریقی دیگر هست که به آن طور، اسراری را که از عقل پنهان و محجوب است، می‌شناسد. او هم‌چون همه شاعران عارف ایرانی مخالفت صریح خود را با فلسفه و عقل یونانی ابراز می‌دارد، اما خرد ستیز و فلسفه گریز نیست. از این رو در عین آن‌که در مقام معرفت تمایل به اشراق دارد، در مقام علم، به حکمت و استدلال گرایش نشان می‌دهد. خرد مورد ستایش شیخ، خرد دینی است، همان خرد و اندیشه‌ای که به قول او مبحث انبیاست و هزارواند آیه از آیات قرآن اختصاص بدان دارد. شیخ در عین حال، در طریق معرفت حق به داشتن پیر و انسانی کامل که واسطه هدایت حق باشد، معتقد است. از نظر او شاه‌راه معرفت حق «تفکّر» و سیر دوسویه (قوس صعودی و نزولی) است که در این سیر دیالکتیک و حرکت از کثرت به وحدت، از وحدت به کثرت، از بسیار به یک، از یک به بسیار، از نمود به بود، از بود به نمود، از قطره به دریا، از دریا به قطره، جان آدمی صفا می‌یابد و نقوش اغیار از لوح دل او محو می‌گردد و انسان کامل، به شناسایی حقیقی می‌رسد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
شبستری ـ معرفت حقیقی ـ عقل ـ نقل ـ تفکر ـ ذوق و اشراق، |
|
| عنوان انگلیسی |
Ways to attain the ultimate reality (ma’rifa), gnosis from Sheikh Mahmud Shabestari’s point of view |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Sheikh Mahmud Shabestari, mystical poet and the great thinker of the 8th century Hijri believes that one can attain the ultimate certainty by reason (aql) and oriental Illumination (Ishraq). He attempts to merge the religious sayings with philosophical argumentations and with illuminations of the oriental thinkers and thus plays the role of a Moslem philosopher, gnostic and oriental thinker. Like Ghazali, Shabestari believes that beyond the theoretical reason, there is another way available to man with which he can recognize the mysteries hidden from the reason. Like all mystical poets, he is overtly opposed to the Greek philosophy and reason yet he is not against wisdom and philosophy hence although he is inclined towards oriental Illumination in mystical matters, he is inclined towards reason and arguments in scientific matters. Shabestari praises the religious wisdom, the kind discussed by the prophets and thousand and one verse in Koran is attributed to it. Meanwhile Sheikh believes in having a master and a perfect man, an intermediary guiding us towards the truth. According to him the nearest path towards the truth is thinking and a two way search (ascending and descending curve) a dialectic search in which movement from multiplicity to unity, from many to one, from noumenon to phenomenon from drop to the sea and the vice versa, the soul of man is refined and refreshed and the dust of otherness is removed from his heart and the perfect man attains real Truth. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مجید نوری |
دانش جوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش گاه آزاد اسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jpnfa.riau.ac.ir/article_380_c43328861bf31ae6dc05887391f95d15.pdf |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1457/article-1457-248622.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|