تحقیقات نظام سلامت، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۲۴۱-۲۴۸
عنوان فارسی دسترسی جغرافیایی روستاها به خدمات خانه‌های بهداشت روستایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS): مطالعه موردی، استان خوزستان
چکیده فارسی مقاله مقدمه: یکی از چالش‌های اساسی نظام سلامت در بسیاری از کشورها، تأمین دسترسی عادلانه و مقرون ‌به ‌صرفه جوامع روستایی به خدمات سلامت است. در این راستا، سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographical information system یا GIS) ابزار مناسبی برای تحلیل و مدل‌سازی دسترسی جغرافیایی به خدمات سلامت در مناطق روستایی به شمار می‌رود. هدف از انجام این مطالعه، تحلیل فضایی دسترسی جغرافیایی روستاهای استان خوزستان به خانه‌های بهداشت روستایی بود.روش‌ها: پژوهش حاضر، کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی بود و جامعه آماری آن را کلیه روستاهای استان خوزستان در سال 1390 تشکیل داد. برای تحلیل فضایی دسترسی روستاهای استان خوزستان، پس از جمع‌آوری داده‌های فضایی و شاخص‌های توصیفی و اصلاح آن‌ها، این داده‌ها وارد نرم‌افزار ArcGIS شد. سپس لایه‌های مهم در نرم‌افزار تعریف و محدوده عملیاتی خانه‌های بهداشت مشخص گردید.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که از مجموع 4547 روستای موجود، 3315 روستا (9/72 درصد) دارای سکنه دایمی، 146 روستا (2/3 درصد) دارای سکنه موسمی (فصلی) و 985 روستا (9/23 درصد) خالی از سکنه بود. فقط 2223 روستا (9/48 درصد) به راه آسفالته دسترسی داشتند. 358 روستای دارای سکنه دایمی نیز در خارج از حریم خدماتی خانه‌های بهداشت روستایی قرار گرفته بودند.نتیجه‌گیری: ‌چالش‌هایی در زمینه دسترسی برخی از روستاهای استان خوزستان به خانه‌های بهداشت روستایی وجود دارد. برخی از این چالش‌ها به دلایلی از جمله راه‌های روستایی، دورافتادگی، پراکندگی جغرافیایی روستاها و توسعه نامتعادل روستاها بود. استفاده از GIS می‌تواند به کارایی بهتر طرح گسترش شبکه کمک کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Geographical Accessibility of Rural Communities to Rural Health Houses Using Geographical Information System ‎: A Case Study in Khozestan Province, Iran
چکیده انگلیسی مقاله Background: Providing fairly accessible and economical services for rural communities is one of the main challenges of health systems in many countries. Geographical information system (GIS) can be used as useful tool for analyzing and modeling the accessibility of rural communities to health services. This study aimed to perform geographical analysis on the accessibility of rural communities of Khozestan Province, Iran, to rural health houses.Methods: This was an applied and descriptive-analytical study. The study population consisted of all villages of Khozestan Province. After gathering spatial data, and defining descriptive indexes and reforming them, this data was entered into ArcGIS software. Then, major levels were defined and the operational area of the health houses was determined.Findings: The results of this study showed that 3315 of the total 4547 villages (72.9%) had permanent inhabitants, 146 (3.2%) had seasonal inhabitants, and 985 (23.9%) had no inhabitants. Only 2223 (48.9%) villages had asphalt roads. Moreover, 358 villages which had permanent inhabitants were located outside the health house accessibility boundary.Conclusion: In Khuzestan Province, geographical accessibility to rural health houses has some challenges. Some of these challenges are due to the inappropriate condition of rural roads, geographical isolation and scattered villages, and unbalanced development of villages. GIS can be used to improve the efficiency of the rural network extension plan.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فرحناز صدوقي |
استاد، گروه مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

حجت حاتمي‌نژاد |
دانشجوی دكتري، گروه جغرافیایی انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ايران

جواد زارعي |
استادیار، گروه فناوری اطلاعات سلامت، دانشكده پیراپزشكي، دانشگاه علوم پزشكي جندی شاپور اهواز، اهواز، ايران

مهرنوش پروان |
كارشناسي، معاونت درمان، وزارت بهداشت و درمان و آمورش پزشکی، تهران، ايران

نشانی اینترنتی http://hsr.mui.ac.ir/index.php/jhsr/article/view/2039
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/188/article-188-2469323.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقاله پژوهشی اصیل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات