|
|
پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۳۱، صفحات ۹۹-۱۲۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی تحلیلی تأثیرگذاری نهاد ولیعهدی در تضعیف حاکمیت خلفای عباسی؛ مطالعۀ موردی سال‌های ۲۳۲ تا ۳۳۴ق |
|
| چکیده فارسی مقاله |
نهاد ولایتعهدی از مهم‌ترین نهادهای تأثیرگذار در دستگاه خلافت عباسیان به شمار می‌رفت. در دورۀ دوم عباسیان (232-334ق)، برخلاف دورۀ اول (132-232ق) که نهاد ولیعهدی در آن تا حدود زیادی مستقل عمل می‌کرد، شکوه و عظمت این نهاد در تأثیرگذاری بر افزایش قدرت خلافت از بین رفت. یافته‌های مسئلۀ پژوهش حاضر، که با روش توصیفی-تحلیلی درصدد بررسی نقش نهاد ولایتعهدی در تضعیف نهاد خلافت در دورۀ دوم عباسیان است، نشان می‌دهد که در درجۀ اول، هویت‌بخشی به جایگاه ولایتعهدی، که در دورۀ اول عباسی منجر به قدرتگیری و عظمت دستگاه خلافت می‌شد، در دورۀ دوم خلاف عباسی، به‌علت تسلط ترکان بر نهاد ولایتعهدی، که منجر به بروز ولیعهدانی سست‌عنصر و ضعیف شد، باعث تضعیف آن گشت. ترکان ولیعهدانی گزینش‌شده و کم‌سن‌وسال، فاقد شجاعت و دلاوری، و ضعیف را با هدف تسلط بر آن‌ها، برمی‌کشیدند. علاوه بر ترکان، برخی از زنان دربار نیز، به‌علت رشد ولیعهد در حرم، که محیطی زنانه بود، با ترکان در تسلط بر ولیعهدان رقابت داشتند. مادران ولیعهدان نقش زیادی در رسیدن آن‌ها به خلافت ایفا می‌کردند و با تسلطی که از قبل بر آن‌ها داشتند، نقش مهمی در ادارۀ امور بازی می‌کردند و به‌ا‌ین‌ترتیب، از ایفای نقش اصلی خلیفه، که رسیدگی به امور بود، مانع می‌شدند. نمونۀ بارز این مسئله دخالت سیده‌شغب، مادر المقتدر عباسی، در ادارۀ امور در رقابت با ترکان در دورۀ مقتدر بود. مجموع عوامل یادشده باعث شد تا نهاد ولایتعهدی در دورۀ دوم عباسی به‌جای قدرت‌بخشی به حاکمیت خلافت عباسی، باعث تضعیف آن بشود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
عباسیان، خلافت، ولیعهدی، ترکان، زنان. |
|
| عنوان انگلیسی |
Analytical study of the effect of crown prince's position on weakening the rule of Abbasid caliphate (case study of the years 232 to 334 AH) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The crown prince position was one of the most influential institutions in the Abbasid caliphate system. In the second period of the Abbasids (232-334 AH), unlike the first period (132-232 AH) when the heirs to the throne were largely independent, the magnitude of influence of this institution on increasing the power of caliphate was lost. Findings of the present research, which uses a descriptive-analytical method to investigate the role of crown princes in weakening the institution of caliphate in the second period of Abbasids, show that earlier significance of crown princes, who during the first period of Abbasids increased the grace and greatness of the caliphate system, was enormously declined due to the domination of the Turks over the crown princes of the second period. The Turks chose young timorous weak-kneed crown princes with the aim of domineering over them. In addition, some women of caliphs' harem were rivals of Turks in controlling the crown princes. Especially, crown princes' mothers played a major role in installing their children as the caliphs and with their predominance over them were able to direct the sequence of events and thus, prevented the caliphs to deal with affairs. A typical example of these mothers is Sayyidah Shaghab, Al-Muqtadir's mother, who competed with Turks in governing and ruling in Al-Muqtadir's period. Total of the abovementioned factors led to weakening crown prince position in the second Abbasid period and consequently, the Abbasid caliphate rule. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Abbasids, caliphate, crown prince, Turks, women of harem. |
|
| نویسندگان مقاله |
محمد محمدپور | Mohammad Mohammadpour
دانشگاه تربیت مدرس
محسن بهرام نژاد | Mohsen BahramNezhad
دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی
حسن مجربی | Hasan Mojarabi
دانشگاه علوم انتظامی امین
شیوا صفوی | Shiva Safavi
دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-73-71&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1472/article-1472-2033978.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|