علوم زراعی ایران، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۱۵۲-۱۶۹
عنوان فارسی تعیین عمل ژنها و برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی از صفات مرتبط با کیفیت پخت برنج با استفاده از روش تجزیه دیآلل
چکیده فارسی مقاله اجزای ژنتیکی کنترلکننده برخی از صفات مرتبط با کیفیت پخت برنج با استفاده از یک تلاقی دیآلل کامل 7 × 7 در محل موسسه تحقیقات برنج کشور طی سالهای 1385 و 1386 مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس نشاندهنده وجود تفاوت معنیدار بین ژنوتیپها در سطح احتمال یک درصد برای صفات مورد مطالعه (میزان آمیلوز، دمای ژلاتینه شدن، قوام ژل و طویل شدن دانه پس از پخت) بود. تجزیه دیآلل به روش هیمن نشان داد که برای میزان آمیلوز و قوام ژل، هر دو جزء واریانس افزایشی و غالبیت و برای دو صفت دمای ژلاتینه شدن و ضریب ری آمدن (ضریب رعنایی)، فقط جزء واریانس افزایشی معنیدار بودند. میانگین درجه غالبیت نشاندهنده غالبیت ناقص ژنی در کنترل کلیه صفات بود. نسبت ژنهای دارای اثر مثبت و منفی نشان دهنده توزیع تقریباً متقارن ژنها در والدین مورد مطالعه، بهخصوص برای صفات میزان آمیلوز و ضریب ری آمدن، بود. نتایج بدست آمده حاکی از کنترل افزایش میزان آمیلوز و دمای ژلاتینه شدن و کاهش قوام ژل توسط آللهای غالب بود، در حالی که کاهش میزان ضریب ری آمدن توسط آللهای مغلوب کنترل شد. وراثتپذیری خصوصی برای میزان آمیلوز و دمای ژلاتینه شدن بالا (به ترتیب 91/0 و 82/0) و برای قوام ژل و ضریب ری آمدن (به ترتیب 53/0 و 55/0) برآورد شدند. بالا بودن میزان اثر افزایشی و وراثتپذیری، بیانگر پتانسیل بالای گزینش، به ویژه برای صفات میزان آمیلوز و دمای ژلاتینه شدن بود. در نتیجه امکان گزینش برای بهبود صفات مذکور به منظور اصلاح برای کیفیت برنج در ارقام مورد مطالعه وجود دارد. همچنین امکان بهرهگیری از تلاقیهای سپیدرود × IRFAON-215، ندا × IRFAON-215 و صالح × IRFAON-215 در یک برنامه بهنژادی هیبریداسیون و یا گزینش به ترتیب برای بهبود صفات میزان آمیلوز، دمای ژلاتینه شدن و قوام ژل وجود دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Estimation of genetic parameters for some cooking quality related traits in rice using diallel analysis
چکیده انگلیسی مقاله Genetic components controlling some of cooking quality related traits in rice (Oryza sativa L.) were studied using a 7×7 complete diallel cross design in Rresearch Field Station, Rice Research Institute of Iran (RRII) in 2006 and 2007 growing seasons. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for traits of inetest including amylose content (AC), gel consistency (GC), gelatinization temperature (GT) and grain elongation (GE). Based on Hayman’s diallel method, both additive (D) and dominance components (H1 and H2) were significant for AC and GC. However, for the other traits, only additive variance was significant. The average degree of dominance showed partial dominance effects of genes in controlling all the studied traits. The H2/4H1 ratio indicated nearly symmetrical distribution of the genes for AC and GE. Results also indicated that increase in AC and GT and decrease in GC were controlled by genes with dominance effects while decrease of GEL was governed by recessive genes. The broad sense heritability estimates were high (0.97% and 90% and 83%, for AC, GT and GC, respectively) to moderate (0.66 for GE). The magnitude of additive gene effects and heritabilities for traits of interest demonstrated high response to selection, particularly for AC and GT. Consequently, appropriate breeding schemes based on hybridization and selection for these traits may bring about an improvement of cooking quality in rice. Some crosses such as Sepidrood × IRFAON-215, Neda × IRFAON-215 and Saleh × IRFAON-215 can be employed for improving AC, GT and GC traits, respectively.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله پیمان شریفی |
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

حمید دهقانی |
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

علی مومنی |
مؤسسه تحقیقات برنج کشور
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات برنج کشور

محمد مقدم |
دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تبریز (Tabriz university)

نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-161&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-195517.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات