این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
حکمت معاصر، جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۹۹-۱۲۳
عنوان فارسی بررسی نظریه علامه طباطبایی در باب سازگاری ضرورت علّی و اختیار انسان
چکیده فارسی مقاله در تبیین نسبت میان اختیار انسان با ضرورت علّی فعل اختیاری، دو دیدگاه کلی وجود دارد: «سازگارگرایی» که به سازگاری این دو باور دارد و «ناسازگارگرایی» که اختیاری‌بودن فعل را با ضرورت علّی آن ناسازگار می‌داند. علامه طباطبایی در مقام بسط یکی از نظریات سازگارگرایانه، با توسل به «امکان بالقیاس» فعل اختیاری در مقایسه با فاعل آن، می‌کوشد از سازگارگرایی دفاع کند. در این نظریه، فعل انسان نسبت به هریک از جزء العلّه‌ها، از جمله خود انسان، امکان بالقیاس دارد، اما نسبت به مجموع آن‌ها، که همان علت تامه است، دارای وجوب بالقیاس است و حقیقت اختیاری‌بودن فعل نیز چیزی جز همان امکان بالقیاس نسبت به فاعل نیست. به این ترتیب، «ضرورت فعل به نسبت علت تامه‌اش»، منافاتی با «امکان آن در قیاس با علت ناقصه‌اش» و درنتیجه، با اختیاری‌بودن آن ندارد. این نظریه سازگارگرایانه از سوی برخی ناسازگارگرایان معاصر نقد شده است. در این مقاله پس از تبیین دیدگاه علامه به بررسی نقدهای وارد بر آن خواهیم پرداخت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اختیار انسان، اراده، ضرورت علّی، علامه طباطبایی،
عنوان انگلیسی Allamah Tabatabaii on the Compatibility of the Causal Necessity and the Human Freedom
چکیده انگلیسی مقاله There are two main philosophical theories concerning the explanation of the relation between the causal necessity and the human freedom: 1. Compatibilism, which believes that the causal necessity is compatible with the human freedom, and incompatibilism, which sees these two incompatible. Allamah Tabatabaii proposes a specific version of compatibilism based on the notion of “comparative contingency” (al-imkan al-bilqiyas). According to his theory, the principle of causal necessity does not require more than that the human free action possess comparative contingency in comparison with the human agent and comparative necessity in comparison with its complex perfect cause (al-illah al-tammah). Moreover, the very nature of the human freedom is nothing but the action’s being contingent in relation to his agent. Therefore, the causal comparative necessity of the action in relation to its complex perfect cause does not contradict its being free. This compatibilist view has been challenged by some contemporary philosophers. In this paper we first give a short explication of Tbatabaii’s theory and then examine the arguments of its critics.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Human Freedom, will, causal necessity, Allameh Tabatabaii
نویسندگان مقاله محمد سعیدی مهر |
دانشیار گروه حکمت و فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

سعید مقدس |


نشانی اینترنتی http://wisdom.ihcs.ac.ir/article_756_e85b47661557d269dbb3e3bc975c8d17.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات