حکمت معاصر، جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۵۳-۸۰

عنوان فارسی بررسی و نقد دیدگاه محمدعابد الجابری درباره تشیع
چکیده فارسی مقاله جابری در ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی دنیای عرب، گفتمان‌های دینی و اجزای معرفتی آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست‌وجو می‌کند. عصری که اندیشه‌های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه‌های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام‌های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام‌های معرفتی درون‌زا که بر بال معقولات دینی نشسته‌اند، محصول مجاهدت علمی جماعت اهل سنت است و دیگر نظام‌های غیر معقول را تشیع با گرایش‌های گوناگون آن نمایندگی می‌کردند. از منظر جغرافیایی نیز با جداپنداری مغرب عربی از مشرق عربی، بنیادهای خرد ناب اسلامی و فلسفی را در غرب دنیای عربی-اسلامی، و فلسفه‌های التقاطی و نظام‌های نامعقول دینی را در ایران (مشرق عربی) می‌داند. راه برون‌رفت از انحطاط در نظر او جدایی از معرفت‌ها و ایدئولوژی مشرق عربی و پیوستن به خرد ناب موجود در مغرب عربی قرون ششم تا هشتم تحت زعامت ابن رشد است. نقد اندیشه‌های فوق به همراه مواجهه او با گفتمان‌های موجود در جهان اسلام و همسان‌پنداری امور ناهمسان و تأکید بر روش این‌همانی در نشان‌دادن اتحاد میان تشیع با گرایش‌های غیر دینی و التقاطی در جهان اسلام و بیرون‌نهادن تفکرات شیعی و ایرانی از گردونه گفتمان‌های اسلامی و چشم‌پوشی از واقعیت‌های علمی و معرفتی در جهان اسلام شاکله این نوشتار است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی A Critical Study of Muhammad Abed al-Jaberi's View on Shiism
چکیده انگلیسی مقاله To find the roots and causes of backwardness of Arab World, al-Jaberi has examined and criticized the religious discourses and their epistemic elements, and found the starting point of the ascension and decline of Arabic-Islamic culture in the age of compilation; the age during which Islamic thoughts have emerged around Qur'an in the form of various systems of Islamic Knowledge (religious intelligible) along with non-Islamic epistemic systems (religious unintelligible). According to al-Jaberi, the inborn religious epistemic systems which have been founded upon religious intelligible are the result of the scientific endeavors of Sunnites, and Shiism just represents the other unintelligible epistemic systems. He also through differentiating Arabic west from Arabic east; opines that the foundations of pure Islamic rationality must be sought for in the western lands of Arabic-Islamic world, and Iran must be seen as the cradle of eclectic philosophies and unintelligible religious systems. To escape from the current intellectual and civilizational decline, al-Jaberi claims that we should leave the ideologies of Arabic east and appeal to the current rationalism in the Arabic west which is a heritage of Averroes. The purpose of the paper is to criticize these aforementioned stands of al-Jaberi, based on the existed cultural and civilizational realities in Islamic World and also by showing his methodological lapses and fallacies.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله محمود جنیدی جعفری | jonidi jafari
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

سیدسعید جلالی | s s
پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات راهبردی و آموزش وزارت کشور
سازمان اصلی تایید شده: وزارت کشور


نشانی اینترنتی http://wisdom.ihcs.ac.ir/article_769_20048bb3ee0771a62c8317897a2fe061.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات