جغرافیا و توسعه، جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۴۳-۶۰
عنوان فارسی تحلیل ژئومورفولوژیکی روند پیشروی تپه‌های ماسه‌ای شرق دشت سیستان در خشکسالی‌های اخیر
چکیده فارسی مقاله دشت سیستان که در شرق ایران قرار دارد، از اقلیمی خشک و نامساعد برخوردار است و طوفان­های شن و ماسه و حرکت تپه­های ماسه­ای از عوامل تهدیدکننده­ی آن محسوب می­شوند. وقوع خشکسالی در منطقه­ی سیستان و به تبع آن کاهش پوشش گیاهی و خشک شدن دریاچه هامون و همچنین وجود بادهای 120 روزه، شرایط مناسبی جهت فرسایش بادی و وقوع طوفان­های گرد و خاک فراهم آورده­اند. این عوامل سبب شده­اند تا حرکت شن­های روان در منطقه با سرعت زیادی انجام گیرد و تپه­های ماسه­ای فراوانی بر جای گذاشته شود. در محاسبات میدانی، ابتدا منطقه کفتارگی به عنوان نمونه­ای از کل منطقه­ی مورد مطالعه انتخاب و سپس 6 تپه برخان به عنوان شاخص در نظر گرفته شد و میزان حرکت این تپه­ها در طی 3 ماه محاسبه و در جدولی تنظیم گردید. نتایج حاصل از مطالعات میدانی نشان داد که باد غالب با سرعت زیاد در منطقه سبب حرکت شدید تپه­های ماسه­ای شده و با حرکت سریع خود بر روی اراضی کشاورزی، آبادی­ها، جاده­ها، کانال­های آبیاری، تأسیسات... باعث بروز خسارات فراوانی به این مراکز می­شوند. بعد از بررسی میزان حرکت تپه­های ماسه­ای به پیش­بینی حرکت آنها در چند سال آینده پرداخته شد، به­طوریکه تفسیر تصاویر ماهواره­ای و محاسبات میدانی مشخص نمود، مخازن آبی چاه­نیمه که تنها منبع آب شرب مردم سیستان می­باشد، در چند سال آینده مورد تهدید جدی ماسه­های روان قرار خواهدگرفت و اگر از هجوم ماسه­ها به این مخازن جلوگیری نشود، حیات این منبع آب مهم و بسیار حساس منطقه به خطر خواهد افتاد. در این مقاله سعی بر این خواهد بود که با توجه به خشکسالی­های اخیر، ابتدا نقش انکارناپذیر بادهای 120 روزه سیستان در ایجاد طوفان­های شن و ماسه مورد بررسی قرار گیرد و سپس از طریق محاسبات آماری نسبت به تعیین مدل ­ریاضی بین پارامترهای ژئومورفیک اقدام گردد و در نهایت بااستفاده از تصاویرماهواره­ای،نقشه­های توپوگرافی و محاسبات میدانی به پیش­بینی روند پیشروی تپه­های ماسه­ای و خسارات وارده در منطقه پرداخته شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Geomorphological Analysis of Dunes Drifting Process in the East of Sistan Plain During Recent Draughts
چکیده انگلیسی مقاله Sistan plain that is located in east of Iran has a dry and unpleasant climate and sand storms and movement of dunes are one of the threatening factors in this area. Draught occurrence in Sistan region and subsequent decrease in vegetation, dryness of the HamoonLake and 120- Days wind caused windy erosion and sand storms conditions. These factors caused additional velocity of dunes movement in the region and making plentiful sandy-hills. Kaftaregi and then 6 hills of loess (Barkhan) were chosen as samples in field calculations. The rate of movements was calculated in 3 months and adjusted in a table. The results of field investigations showed that wind in high speed are caused increasing dunes movements and damaged farming fields, villages, roads, irrigation channels, installations. After determining the rate of dunes movement, movement of them will be forecasting for further years. Satellite images and field investigations showed that water storage of Chah Nimeh which is the only drinking water source of people, would be threatened by sand storms in the future, and water storage will be in serious danger, if there isn’t a way to prevent the rushing of sands. In this article, the attempt will be to survey the effect of 120- days wind in producing sand storms, and then mathematical model will be determined between geomorphic parameters. At the end, dunes drifting and damages will be forecasted by satellite images, topographical maps and field investigations
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حسین نگارش |


لیلا لطیفی |


نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_1242_11d93b241514452c33712a5915c92fba.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات