تولیدات گیاهی، جلد ۳۶، شماره ۳، صفحات ۱-۱۲
عنوان فارسی ارزیابی القای تحمل به تنش کم آبی با استفاده از پیش تیمار بذر در ارقام گندم (.Triticum aestivum L)
چکیده فارسی مقاله جهت ارزیابی اثرات پیش تیمار بذر در القای تحمل به تنش رطوبتی، آزمایشی تحت شرایط آزمایشگاهی و مزرعه‌ای در سال زراعی 8-1387 به صورت کرت های خرد شده در ایستگاه ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی اجرا شد که در آنچهار رقم گندم زرین و شهریار (از ارقام آبی)، سرداری و آذر (از ارقام دیم) به عنوان فاکتور اول و عامل‌های هیدرو پرایمینگ (آب مقطر)، اسمو پرایمینگ (پلی اتیلن گلیکول8000، 10 درصد وزنی، کلرید سدیم 5 درصد و کلرید پتاسیم 5/2 درصد)، ریز مغذّی 4 درصد، اوره 10 درصد و تنظیم کننده‌های رشد (سایکوسل1000 و اکسین 20 میکروگرم بر گرم) به همراه شاهد (عدم پیش تیمار) به عنوان فاکتور دوم مورد بررسی قرار گرفتند. آرایش تیمارها در ارزیابی آزمایشگاهی به صورت طرح کاملاًٌ تصادفی و دو آزمایش مجزای مزرعه‌ای تحت شرایط تنش رطوبتی و شاهد بدون تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار بودند. تنش رطوبتی در مزرعه با قطع آبیاری از مرحله ساقه رفتن اعمال شد. تجزیه واریانس صفات نشان داد که صفات طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و وزن خشک آنها، عملکرد دانه و اجزای آن، ماده خشک کل و محتوای نسبی آب برگ پرچم اختلاف آماری معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد داشتند. پیش تیمار سایکوسل از بالاترین طول (8/17 و 2/17 سانتی‌متر) و و وزن خشک (0/8 و 5/11 میلی‌گرم) به ترتیب در ریشه‌چه و ساقه‌چه برخوردار بود. کلیه پیش تیمارها نسبت به شاهد در چهار رقم موجب افزایش عملکرد دانه شد. در میان پیش تیمارها، سایکوسل و اکسین بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب 563 و 557 گرم بر متر مربع) و همچنین بیشترین درصد تغییرات را تحت شرایط تنش رطوبتی در مقایسه با شرایط شاهد بدون تنش رطوبتی داشتند. پیش تیمار کلرید پتاسیم در چهار رقم از حداقل درصد تغییرات تحت تنش رطوبتی در مقایسه با شرایط شاهد بدون تنش رطوبتی برای صفات ماده خشک کل (7/10- درصد)، عملکرد دانه (0/4- درصد) و محتوای نسبی آب برگ پرچم (3/9- درصد) برخوردار بود. این پیش تیمار باعث افزایش تعداد سنبله در متر مربع در رقم‌های شهریار، زرین و آذر گردید. در بین ارقام، آذر با 89/0 شاخص حساسیت به تنش محیطی متحمل­ترین رقم به تنش رطوبتی شناخته شد. همبستگی مثبت و معنی‌دار بین صفات تعداد سنبله در متر مربع (**91/0)، دانه در سنبله (**92/0) و ماده خشک کل (*79/0) با عملکرد دانه تحت تاثیر پیش تیمار بذر مشاهده شد که به نظر می‌رسد این صفات می‌توانند به عنوان معیار غیر مستقیم در گزینش ارقام با عملکرد بالا سودمند باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Evaluation of water deficit stress tolerance induced by seed priming in wheat (Triticum aestivum L.) cultivars
چکیده انگلیسی مقاله To evaluate the effects of seed priming on inducing of water stress tolerance, an experiment was carried out under laboratory and field conditions in Satloo station of Agricultural and Natural Resources Research Center in West Azerbaijan province at 2008-9 seasons. A factorial experiment was formed, with the first factor including four cultivars Zarrin and Shahriar (irrigated cultivars), Sardary and Azar (rainfed cultivars) and the second factor, hydro-priming, osmotic solutions (10% polyethylene glycol (8000), 2.5% KCL, 5% NaCl, 10% Urea, 4/0% Micro nutrient), plant growth regulators (1000 ppm Cycocel and 20 ppm Auxin) and non priming as a control. Treatments were arranged at laboratory in Completely Randomized Design and two separate experiments with Randomized Blocks Design under normal and water stress at field conditions with five replications. Irrigation was held at booting stage in water stress experiment. Results of analysis of variance showed that there were statistically significant differences for traits of plumule and radical lenghts and their dry weights, grain yield and its components, total dry matter and relative water content of lage feaf (P≤0.05). Pretreatment of Cycocel was allocated maximum plumule (17.8cm) and radical (17.2cm) lenghts and their dry weights (8.0 and 11.5mg, respectively). All priming treatments at four cultivars had more grain yield than control and at plant growth regulators were dominant and the highest variation percentage. Total dry matter (-10.7%), grain yield (-4.0%) and relative water content (-9.3%) at seed priming with potassium cholride had the lowest variation percentage under water stress than normal conditions. This pretreatment increased spike per squar meter in Shariar, Zarrin and Azar. Within cultivars, Azar with 0.89 susceptibility index was the most tolerance to drought stress. Traits of total dry matter, grain per spike and spike per squar meter observed positive significant correlations with grain yield at seed priming treatments, 0.91**, 0.92** and 0.79*, respectively. It seems that these traits could be used as an indirect criterion for selection of cultivars with high grain yield.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علیرضا عیوضی |
دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
سازمان اصلی تایید شده: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

علی نجفی پر | najafi پر
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی خوی (Islamic azad university of khoi)

سید حیدر موسوی انزابی | seyed heydar mousavi anzabi
استادیار زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی خوی (Islamic azad university of khoi)

حسین رنجی |
استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
سازمان اصلی تایید شده: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

نشانی اینترنتی http://plantproduction.scu.ac.ir/article_10387_a502942bf536200e98240418e5b3722e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات