|
|
تولید محصولات زراعی و باغی، جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۱۰۵-۱۲۱
|
|
|
| عنوان فارسی |
تجزیه علیت عملکرد دانه و صفات وابسته در برنج (Oryza sativa L.) در شرایط رقابت با علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv.) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
یکی از اجزای مدیریت تلفیقی علف‌های هرز، استفاده از ارقام با توانایی رقابتی بالا در برابر علف هرز است. تعادل بین چگونگی رقابت و قابلیت تولید برنج تحت شرایط وجود و عدم وجود علف هرز، اصلاح ارقام برنج را برای افزایش قدرت رقابت در برابر علف‌های هرز پیچیده می‌کند. از تجزیه علیت برای تشخیص روابط بین عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در اصلاح گیاهان زراعی استفاده شده است. جهت مطالعه اثر قابلیت بازدارندگی علف هرز توسط برنج، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1387 در ایستگاه تحقیقات برنج چپرسر تنکابن اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هفت رقم برنج (دیلمانی، خزر، سپیدرود، نعمت، درفک، فجر، شیرودی) و سه لاین (830، 841 و 843) بودند که در حضور علف هرز سوروف کشت شدند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که شاخص توانایی تحمل برنج، وزن هزار دانه، تعداد پنجه بارور، تعداد کل دانه در خوشه و شاخص رقابت به‌عنوان متغیرهای رتبه اول بر عملکرد دانه تأثیر داشتند. هم‌چنین، صفات سطح ویژه برگ در 25 روز پس از نشاکاری، طول خوشه، درصد دانه پر در خوشه و سطح ویژه برگ در زمان خوشه‌دهی به‌عنوان صفات رتبه دوم عملکرد دانه را تحت تأثیر قرار دادند. وزن خشک بوته سوروف به‌عنوان یک صفت وابسته به‌صورت منفی تحت تأثیر شاخص رقابت و سطح ویژه برگ برنج در زمان خوشه‌دهی بود. با وجود این‌که صفات فوق بر عملکرد دانه تأثیر مثبت دارند، اما صفات تعداد پنجه بارور و سطح ویژه برگ برنج در زمان خوشه‌دهی، در مراحل قبل از خوشه‌دهی قابل اندازه‌گیری می‌باشند. بنابراین، انتخاب رقم با عملکرد زیاد دانه، قبل از رسیدن دانه، از طریق این دو صفت امکان‌پذیر است. رقم شیرودی و لاین 843، با بیشترین میزان صفات سطح ویژه برگ در 25 روز پس از نشاکاری و در زمان خوشه‌دهی، شاخص توانایی تحمل برنج و شاخص رقابت زیاد، توانایی بالاِیی در رقابت با علف هرز سوروف دارند و می‌توانند به‌عنوان ارقامی مناسب در فرآیندهای انتخاب و هم‌چنین والدین تلاقی‌ها به‌کار گرفته شوند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
توانایی رقابت، تجزیه علیت، سطح ویژه برگ |
|
| عنوان انگلیسی |
Path Analysis of Rice (Oryza sativa L.) Grain Yield and its Related Components in Competition with Barnyard Grass [Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv.] |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
One component of integrated weed management is use of cultivars with high competitive ability against weeds. Balance between competitiveness and productivity of rice under condition of presence or absence of weeds, is complicated the breeding of rice cultivars to increase competitiveness against weeds. Path coefficient analysis has been widely used in crop breeding to determine the nature of relationships between the grain yield (GY) and its contributing components. To study the weed-suppressive ability by rice, an experimental was conducted in a randomized complete block design with four replications in Chprsr, Tonekabon Rice Research Station at 2009. The experimental treatments include seven varieties (Daylamani, Khazar, Sepeedrud, Neamat, Dorfak, Fajr and Shiroodi) and three lines (830, 841 and 843) of rice that were cultured in the presence of barnyard grass. The results of path analysis showed ability withstands competition (AWC), thousand grain weight (THGW), fertile tiller number m-2 (FT), filled grain number panicle-1 (FG) and competitive index (CI) as the first-order variables for GY. The traits such as specific leaf area of rice at 25 days after transplanting (Rsla25), ear length (EL), Filled grain percentage (FGP), specific leaf area of rice at heading stage (RslaHD) were as the second-order variables for GY and influenced positively this response variable. Dry weight of barnyard grass biomass was negatively correlated with CI and RslaHD. However, these traits have a positive effect on grain yield, but fertile tiller number and specific leaf area at heading stage are measurable before maturity of grain. Thus, select of cultivar with high grain yield is possible before heading of grain, through these two traits. The variety of Shiroodi and line of 843 with highest value of specific leaf area at 25 days after transplanting and heading stage, high ability withstands competition and competitive index have a high capacity to compete with barnyard grass and can be considered as a suitable cultivar in selection processes and are also used as crosses parents. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Competitiveness, Path analysis, Specific leaf area. |
|
| نویسندگان مقاله |
هاشم امین پناه | h. aminpanah
dept. of agron. and plant breed., islamic azad univ., rast branch, rasht, iran.
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی رشت (Islamic azad university of rasht)
پیمان شریفی | p. sharifi
dept. of agron. and plant breed., islamic azad univ., rast branch, rasht, iran.
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی رشت (Islamic azad university of rasht)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-89&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
عمومی |
| نوع مقاله منتشر شده |
کاربردی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|