|
|
تولید محصولات زراعی و باغی، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۷۹-۹۵
|
|
|
| عنوان فارسی |
اثرات تجمعی و باقی‌مانده لجن فاضلاب شهری بر غلظت عناصر سرب و کادمیم در خاک و گیاه گندم |
|
| چکیده فارسی مقاله |
استفاده از لجن فاضلاب به عنوان یک کود ارزان قیمت و غنی از عناصر غذایی در مناطقی از کشور، رواج یافته است. اما کاربرد لجن فاضلاب در مقادیر زیاد، انباشته شدن عناصر سنگین در خاک را به دنبال دارد که می‌تواند منجر به آلودگی خاک و انتقال این آلودگی به زنجیره غذایی شده و سلامتی انسان و حیوانات را با خطر مواجه کند. هدف از این تحقیق بررسی آثار تجمعی و باقی‌مانده لجن فاضلاب شهری اصفهان بر غلظت عناصر سنگین در خاک و گیاه گندم بود. این پژوهش در طی چهار سال با سه سطح لجن فاضلاب (25، 50 و 100 مگاگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کود) در سه تکرار و در قالب طرح کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی اجرا گردید. پس از کوددهی تمام کرت در سال اول، سال دوم در سه چهارم، سال سوم در نصف و سال چهارم در یک چهارم هر یک از کرت‌ها کاربرد لجن در سطوح مربوطه تکرار گردید. کاربرد تجمعی لجن فاضلاب در کلیه سطوح کودی باعث افزایش معنی‌دار (P≤0/05) غلظت‌های کل و قابل عصاره‌گیری با DTPA سرب و کادمیم خاک گردید، بنابراین کاربرد لجن در مقادیر زیاد و با فواصل زمانی کم، عامل مهمی است که نهایتاً آلودگی خاک‌های تحت تیمار را در پی خواهد داشت. اثر باقی‌مانده لجن در یک‌بار کوددهی، سرب و کادمیم کل و غلظت‌های قابل عصاره‌گیری با DTPA فلزات را نسبت به شاهد افزایش داد. در هر یک از کرت‌های آزمایشی پس از متوقف شدن کاربرد لجن، با گذشت زمان غلظت‌های قابل عصاره‌گیری با DTPA عناصر سنگین در خاک به طور پیوسته کاهش یافت و به سطح تیمار شاهد نزدیک شد، گرچه حتی پس از گذشت چهار سال، غلظت سرب و کادمیم در تیمارهایی که بیش از 50 مگاگرم در هکتار لجن دریافت کرده بودند، به طور معنی‌داری بیش از شاهد بود. این امر نشان می‌دهد که کاربرد لجن نه تنها در طول سال کاربرد، بلکه در طی سال‌های پس از کاربرد نیز می‌تواند خطر افزایش فرم قابل جذب سرب و کادمیم را در پی داشته باشد. برای عنصر سرب، رابطه خطی بین غلظت کل و قابل جذب مشاهده گردید. غلظت کل و قابل جذب هر دو عنصر سرب و کادمیم هم‌بستگی‌های مثبت معنی‌داری (P≤0/01) با ECe نشان دادند. نتایج تجزیه گیاه نشان داد که لجن فاضلاب اثر معنی‌داری بر غلظت کادمیم ریشه و ساقه و سرب دانه داشت. در این رابطه بر سرب دانه و کادمیم ساقه اثر تجمعی لجن بیش از باقی‌مانده بود. نتایج این تحقیق نشان داد که لجن فاضلاب به صورت باقی‌مانده و تجمعی غلظت عناصر سنگین در خاک و گیاه را افزایش داده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
لجن فاضلاب، اثر تجمعی، اثر باقی‌مانده، سرب، کادمیم، گندم |
|
| عنوان انگلیسی |
Cumulative and Residual Effects of Sewage Sludge on Lead and Cadmium Concentration in Soil and Wheat |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Sewage sludge application on farmland as fertilizer is commonly practiced in many countries. Sewage sludge is rich in macro- and micro- nutrients. However, high concentration of heavy metals in sludge may cause pollution of soil, groundwater and human food chain because of uptake of toxic metals by crops. The objective of this study was to determine residual and cumulative effects of sewage sludge on concentration of Pb and Cd in soil and wheat. Different levels of 0, 25, 50 and 100 Mg ha-1 of sewage sludge were applied to the soil for four years. To study the cumulative and residual effects of the sewage sludge, applications were repeated on three fourth of each plot in the second year, on one half of plots in the third year and in one fourth of plots in the fourth year. Wheat grown in the plots, after the fourth year, soil samples from the 0-20 cm depth of the different parts of the plots were taken and analyzed. Wheat was also harvested roots, stems and grains were separately analyzed for the heavy metal concentritons. Cumulative sewage sludge application increased OM, CEC, ECe, total and DTPA-extractable concentration of Pb and Cd in soil significantly (P≤ 0.05). Residual sewage sludge in the soil also increased CEC, total and DTPA-extractable concentration of Pb and Cd significantly. Single sludge applications at different rates increased the DTPA-extractable concentrations of heavy metals. In subsequent years with no further sludge application, DTPA–extractable metal concentrations in soil decreased continuously approaching the levels in the control. However, even after four years, DTPA-extractable concentration of Pb and Cd, were still significantly higher in plots which received more than 50 Mg ha-1 sludge than control. DTPA-extractable concentrations of Pb was closely correlated with total concentrations. Sewage sludge increased concentration of Cd in roots and stems and Pb in grains significantly. Cumulative effects on concentrations of Pb in grains, and Cd in stems were more than residual effects. The results of this study show that cumulative and residual effects of sewage sludge application increased concentrations of heavy metals in soil and wheat. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مهین کرمی | m karami
یحیی رضایی نژاد | y rezainejad
مجید افیونی | m afyuni
حسین شریعتمداری | h shariatmadari
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-648&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
عمومی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|