|
|
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی، جلد ۲۳، شماره ۸۹، صفحات ۹۸-۱۱۹
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل دیدگاه غزالی در باب وحیانی بودن منطق |
|
| چکیده فارسی مقاله |
غزالی یکی از بزرگ‌ترین متکلمانی است که برای منطق منشأ وحیانی قائل است. او خدا را معلم اول، جبرئیل را معلم ثانی و پیامبر اکرم6 را معلم ثالث می‌شمرد. مهم‌ترین ابتکار غزالی در علم منطق، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم است که با مثال‌های اصولی و اسلامی آمیخته و آنها را در کتاب «القسطاس المستقیم» آورده است. از دیدگاه غزالی، قرآن کریم نور است و از آن جهت نور خوانده می‌شود که مشتمل بر موازین منطقی است. قرآن کریم تمامی حقایق عالم را به‌صورت مجمل و مضمر داراست. او بین منطق و آموزه‌های قرآنی از طریق ارجاع قیاس‌های منطقی به پنج میزان قرآن کریم، رابطه عمیق برقرار کرده است. او برای جایگزینی اصطلاحات یونانی، از مثال‌های شرعی فقهی و کلامی استفاده نموده است. این رابطه بدین گونه است: میزان تعادل بر «قیاس اقتران حملی»، میزان تلازم بر «قیاس استثنایی متصل» و میزان تعاند بر «قیاس استثنایی منفصل» منطبق است. میزان تعادل خود بر سه گونه است: میزان اکبر (شکل اول)، میزان اوسط (شکل دوم) و میزان اصغر (شکل سوم) که در مجموع به پنج مورد خلاصه می‌شود. پیامد نظریه غزالی این است که منطق را به‌جای امامت گذاشته و روی این مسأله تأکید کرده است که با وجود منطق، به امام معصوم نیازمند نخواهیم بود. در مقاله حاضر به انطباق این موازین با قیاس‌های منطقی پرداخته‌ایم. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
میزان/ منطق/ قیاس/ القسطاس المستقیم/ امامت، |
|
| عنوان انگلیسی |
An Analysis of Ghazālī’s Viewpoint on Revelatoriness of Logics |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Ghazālī is one of the greatest theologians who have believed in a revelatory origin for logics. He would consider God as the first Master, the Gabriel as the second Master, and the Holy Prophet as the third Master. Ghazālī's most important innovation in the science of logics is his extraction of logical deductions from the Holy Qur'an, which he has combined with doctrinal (uṣūlī) and Islamic examples and presented in his Al-Qisṭās al-Mustaqīm (The Just Balance). From Ghazālī's point of view, the Holy Qur'an is pure light and is called so because it consists of logical standards. The Holy Qur'an contains all the truths of the world in a succinct and implied form. He has maintained a profound relation between logics and the Qur'anic doctrines through reference of logical standards to five scales of the Holy Qur'an. He has used legal, jurisprudential, and theological terms to be replaced with Greek terminology. This relation is as follows: balance scale conforms to "categorical conjunction syllogism", correlation scale to "exceptive conjunctive syllogism", and reciprocal enmity (ta'ānnud) scale to "exceptive disjunctive syllogism". Balance scale is in turn of three types: major scale (first form), middle scale (second form), and minor scale (third form), which are totally summed up to five instances. The outcome of Ghazālī's theory is that he has replaced logic for Imamate and stressed that given the existence of logic, there is no need for the Infallible Imam. In this article, we have undertaken to conform these standards to logical syllogism. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
scale, logic, syllogism, Al-Qisṭās al-Mustaqīm, Imamate |
|
| نویسندگان مقاله |
مهری چنگی آشتیانی |
استادیار دانشکده فنی و حرفه‌ای دکتر شریعتی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jqr.isca.ac.ir/article_66197_a481f19749d91e6f1e5736b465a48bc3.pdf |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/2404/article-2404-1532944.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|