این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آب و خاک، جلد ۳۰، شماره ۱، صفحات ۸۸-۰
عنوان فارسی تخصیص بهینه بار آلودگی با استفاده از الگوریتم بهینه‌سازی چند هدفه و تحلیل تصمیم چند معیاره
چکیده فارسی مقاله با توجه به اهمیت رودخانه‌ها و حفظ کیفیت آب‌، مدیریت کیفیت آب و ارائه راهکارهای کاهش آلودگی مورد توجه قرار دارد. هدف از برنامه‌ریزی و مدیریت کیفیت سامانه‌‌های رودخانه‌ای، تدوین و اجرای مجموعه‌ای هماهنگ از راهکارها و سیاست‌های کاهش یا تخصیص بار آلودگی ورودی به رودخانه است، به طوری که کیفیت آب با میزان قابل قبولی با استانداردهای زیست‌محیطی منطبق گردد. در این‌گونه مسائل، تصمیم‌گیرندگان و تأثیر‌پذیرندگان متعددی با مطلوبیت‌های متفاوت وجود دارند. برای مطالعه رفتارهای رقابتی تصمیم‌گیرندگان در چنین وضعیت‌هایی، از ابزاری ریاضی با نام نظریه بازی‌ها، استفاده می‌گردد. در این تحقیق، ابتدا اهداف تصمیم‌گیرندگان که شامل حداقل‌سازی مقدار تخطی از استاندارد کیفیت آب و مجموع هزینه‌های تصفیه و جریمه قابل پرداخت توسط تخلیه کنندگان می‌باشند، مشخص می‌‌گردد. سپس بر اساس مطلوبیت تصمیم‌گیرندگان، استراتژی‌هایی بر اساس توافق ایشان بر روی منحنی تعامل بین اهداف بدست آمده از روش بهینه‌سازی چند هدفه بر پایه الگوریتم حرکت ذرات، تعیین می‌شود. بدین ترتیب سیاست‌های اولیه مدیریت کیفیت آب به گونه‌ای تدوین می‌شوند که مطلوبیت تا حد امکان تامین گردد. سپس با استفاده از تئوری بازی‌های غیر همکارانه، از بین سناریوهای مطرح شده، بهترین آن‌ها با توجه به معیارهای در نظر گرفته ‌شده مشخص می‌شود. در این مدل از روش چانه‌زنی نش برای حل اختلاف استفاده شده است. اجرای روش پیشنهادی در رودخانه سفیدرود که شرایط کنونی درصد تصفیه تمامی منابع آلاینده برابر با صفر و BOD در نقطه کنترل 59/26 میلی‌گرم در لیتر است، بهینه‌ترین جواب بدست آمده از تئوری بازی‌ها مقدار BOD را تا 16/6 میلی‌گرم در لیتر کاهش می‌دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Optimal Waste Load Allocation Using Multi-Objective Optimization and Multi-Criteria Decision Analysis
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Increasing demand for water, depletion of resources of acceptable quality, and excessive water pollution due to agricultural and industrial developments has caused intensive social and environmental problems all over the world. Given the environmental importance of rivers, complexity and extent of pollution factors and physical, chemical and biological processes in these systems, optimal waste-load allocation in river systems has been given considerable attention in the literature in the past decades. The overall objective of planning and quality management of river systems is to develop and implement a coordinated set of strategies and policies to reduce or allocate of pollution entering the rivers so that the water quality matches by proposing environmental standards with an acceptable reliability. In such matters, often there are several different decision makers with different utilities which lead to conflicts. Methods/Materials: In this research, a conflict resolution framework for optimal waste load allocation in river systems is proposed, considering the total treatment cost and the Biological Oxygen Demand (BOD) violation characteristics. There are two decision-makers inclusive waste load discharges coalition and environmentalists who have conflicting objectives. This framework consists of an embedded river water quality simulator, which simulates the transport process including reaction kinetics. The trade-off curve between objectives is obtained using the Multi-objective Particle Swarm Optimization Algorithm which these objectives are minimization of the total cost of treatment and penalties that must be paid by discharges and a violation of water quality standards considering BOD parameter which is controlled by environmentalists. Thus, the basic policy of river’s water quality management is formulated in such a way that the decision-makers are ensured their benefits will be provided as far as possible. By using MOPSO, five alternatives and their performances under criteria are found. Values that are calculated by MOPSO are applied to form the cardinal Multi-Criteria Decision Making (MCDM) matrix. Afterwards, the cardinal MCDM matrix is transformed into the ordinal form. For studying competitive behaviors in such situations, a mathematical tool called game theory is used. Hence the transition matrix is formed for solving the problem by game theory and qualitative data. Finally the best non-dominated solution is defined using the Nash conflict resolution theory. Results and Discussion: The interaction point of the Sefidrood River and Caspian Sea is considered as a checkpoint and the standard amount of BOD considering the Iranian Protection Agency’s standards is equivalent to 5 mg/l. In the studied area, none of waste load dischargers perform current wastewater treatment. Under this circumstance, the BOD has the value of 26.59 mg/l which violated its standard amount. By MOPSO algorithm and Nash theory five alternatives, which each of them includes both the amount of BOD in checkpoint and treatment and penalty total cost, are obtained for two decision makers. The best and final alternative, that is preferred by both of decision-makers, reduces the BOD amount and the total payable cost to 6.16 mg/l and 296,293 $/year respectively. Conclusion: The practical utility of the proposed model in decision-making is illustrated through a realistic example of the Sefidrood River in the northern part of Iran. As a final alternative, that suggests the most economical measurement by minimizing of treatment and penalty total cost, there are acceptable percentage of treatment per discharge and the violation of standard for BOD parameter is negligible.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله ام لیلا صابری | ome leila


محمد حسین نیک سخن | mohammad hossein


امین سارنگ |


نشانی اینترنتی http://jsw.um.ac.ir/index.php/jsw/article/view/37787
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات