تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۹، شماره ۵۵، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی ارزیابی و تحلیل حساسیت روش‌های مختلف برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع در اقلیم سرد و معتدل (مطالعه موردی: زیر حوضه سقز)
چکیده فارسی مقاله پدیده تبخیر و تعرق باعث تلفات آب و رطوبت از سطوح آبی، خاک و پوشش گیاهی می­شود و محاسبه آن از طریق روشی مناسب با توجه به میزان اندک نزولات جوی و محدودیت منابع آب در ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهش حاضر سعی در ارزیابی و پهنه­ بندی تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ETo) و ارائه آن در قالب نقشه­ی پهنه ­بندی به عنوان ابزاری اساسی برای مدیریت آب دارد. در این بررسی از میانگین­ های دراز مدت داده­های دما، رطوبت، ساعات آفتابی و سرعت باد در هفت ایستگاه هواشناسی و داده­های تشتک تبخیر ایستگاه سقز برای تعیین روش مناسب تخمین ETo استفاده شد. تبخیر و تعرق گیاه مرجع بر مبنای اطلاعات اقلیمی هر یک از ایستگاه­ها به 14 روش محاسبه شد. روش­های محاسباتی شامل روش­های ترکیبی بر پایه پنمن، روش تشعشعی-دمایی، روش دمایی و روش تشعشعی می­باشد. مناسب­ترین روش محاسباتی براساس آماره­ های ضریب تبیین (R2) وSutcliffe) -Nash) صورت گرفت. پهنه ­بندی تبخیر و تعرق گیاه مرجع بر اساس اطلاعات جغرافیایی ایستگاه­ های هواشناسی و بهره ­گیری از نرم افزار GIS انجام گردید. نتایج تحقیق نشان می­دهدکه بهترین روش برای این منطقه به عنوان اقلیم سرد و معتدل روش تشعشعی فائو با ضریب تبیین 0/89و Nash با مقدار 0/86در ایستگاه بیجار و روش بلانی کریدل با ضریب تبیین 0/94وNash  با مقدار 0/92در ایستگاه سنندج است و ضریب تشتک تبخیر در این منطقه مقادیر 96/0-84/0 برآورد گردید. همچنین نتیجه پهنه­ بندی نشان می­دهد که غرب حوضه بدلیل ارتفاع بیشتر تبخیر و تعرق کمتری نسبت به شرق حوضه دارد. ساعات آفتابی، دمای بیشینه و دمای کمینه در اولویت اول از عوامل موثر بر تبخیر و تعرق در این منطقه با تحلیل حساسیت تعیین گردید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Assessment and analysis of the sensitivity of different methods for estimating of the reference crop evapotranspiration in a cold and moderate climate (Case study: Saqez catchment)
چکیده انگلیسی مقاله The phenomenon of evapotranspiration causes water and moisture losses from water, soil and vegetation levels. Due to the small amount of atmospheric precipitation and water resource constraints in Iran, it is important to calculate it through a suitable method. The present research attempts to evaluate the evapotranspiration reference crop (ETo) and present it in the form of zoning map as a basic tool for water management. In this study, the long-term average of seven meteorological stations and evaporation pan data were used to determine the appropriate ETo estimation method. Evapotranspiration of reference crop was calculated to 14 methods the based on climatic information in each station. Computational methods including combinational methods Penman-based, radiation-temperature method, temperature method and radiation method. The most appropriate computational method was selected based on the R2 and Nash -Sutcliffe statistics. The zoning of evapotranspiration of reference crop was carried out based on the geographic information of the meteorological stations and the GIS software. The results of the research indicate that the best method for this region as the cold and moderate climate are FAO radiation and Blaney-Criddle. Also, the zoning result shows that west of the catchment has less evapotranspiration rather than its east. Sunshine hours, maximum temperature and wind speed were the most effective factors for evapotranspiration in this area by sensitivity analysis.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله نجمه دانشور مروست | Najmeh Daneshvar-Marvast
دانش آموخته کارشناسی ارشد کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان

سمیه سلطانی گردفرامرزی | Somayeh Soltani-Gerdefaramarzi
استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان

سمانه پورمحمدی | Samaneh Poormohammadi
دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری موسسه تحقیقات آب ایران

نشانی اینترنتی http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3660-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اب و هواشناسی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات