|
|
تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد ۱۹، شماره ۵۵، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
شناسایی و تحلیل تأثیر متغیرها و شاخص‌های مؤثر در اهمیت راهبردی هریرود برای ایران با رویکرد تحلیل تاثیرات متقابل |
|
| چکیده فارسی مقاله |
یکی از مشکلات در تجزیه و تحلیل مناسبات هیدروپلیتیک در سیستم رودخانه‌های بین المللی این است که عوامل یکسان می‌توانند طیف متنوعی از منازعه یا همکاری ایجاد کنند و حتی یک متغیر یکسان ممکن است در هر کشور ساحلی نقش متفاوتی در ارتباط با سایر متغیرها ایفا کند؛ بنابراین شناخت متغیرها و نقشی که هر متغیر در تدوین الگوی تجزیه‌وتحلیل فرصت‌ها و مخاطره‌ها برای کشورهایی که حوضه‌ی آبریز مشترک با دیگر کشورها دارد، ضروری است. ایران در حوضه‌ی آبریز هریرود با افغانستان مشترک است. قرار گرفتن این حوضه در نوار خشک و نیمه‌خشک جهانی سبب وابستگی ایران به آب هریرود برای تأمین نیاز آب خاور و شمال خاوری و به‌ویژه کلان‌شهر مشهد شده‌است. برنامه‌های توسعه‌ای افغانستان در نظام پساطالبان سبب کاهش ورود آب هریرود به ایران شده که می‌تواند زمینه‌ساز چالش در امنیت ملی ایران گردد. از‌این‌روی سوال پژوهش این است: متغیرها و شاخص‌های تاثیرگذار در اهمیت راهبردی هریرود برای ایران کدام است؟ برای این منظور با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی 86 شاخص شناسایی و در قالب نشست‌های تخصصی با کارشناسان در سه گروه متغیرهای جغرافیایی ـ ژئوپلیتیکی، فنی ـ اقتصادی و سیاسی ـ اجتماعی دسته‌بندی شدند. پس از شناسایی مهم‌ترین متغیرها با روش دلفی، نقش هر متغیر در تحلیل ساختاری متغیرها با نرم‌افزار میک‌مک بررسی شده‌است. نتایج حاکی از آن است که متغیر جغرافیایی‌ـ ژئوپلیتیکی تاثیرگذارترین و تاثیرپذیرترین متغیر و شاخص‌های اهمیت هریرود برای آب آشامیدنی، امنیت غذایی، امنیت منابع آبی و جایگاه افغانستان در سیاست خارجی ایران شاخص‌های راهبردی در اهمیت هریرود برای ایران هستند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
هیدروپلیتیک، هریرود، امنیت ملی، تحلیل ساختاری |
|
| عنوان انگلیسی |
IdentifyiIdentifying and Analyzing the Effects of Variables and Indicators Effectively on the Strategic Importance of Harirud for Iran with the Interaction Impact Analysis Approach |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
One of the problems in analyzing hydro-political relations in the system of international rivers is that the same factors can create a wide range of conflict or cooperation, and even an identical variable may play a different role in relation to other variables in each coastal country; Therefore, the recognition of the variables and the role that each variable has in developing a pattern of analysis of opportunities and risks for countries that share transboundary waters with other countries is essential. Iran is in the Harirud basin shared with Afghanistan. The presence of this basin in a dry and semi-arid strip of world has caused Iran's dependence on the water of Harirud to provide water to the east and northwest, and especially to the metropolis of Mashhad. Therefore, the research question is: What are the variables and indicators effective on the Strategic Importance of Harirud for Iran? For this purpose, 86 indicators were identified using library and field studies and categorized in geographical-geopolitical, technical-economical, and political-social variables in expert meetings with experts. After identifying the most important variables using the Delphi method, the role of each variable in the structural analysis of the variables has been investigated with the help of the Micmac software. The results indicate that geopolitical -geographical variables are the most effective and Most impressive variables, and indicators of the importance of Harirud for drinking water, food security, security of water resources and Afghanistan's position in Iran's foreign policy, strategic indicators for the importance of Heriud for Iran. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مراد کاویانی راد | Morad Kaviani Rad
Kharazmi University
دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
افشین متقی | Afshin Mottaghi
Kharazmi University
دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
سید هادی زرقانی | Hadi Zarghani
Ferdowsi University
دانشیار گروه آموزشی جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد
حسن صدرانیا | Hasan Sadrania
Kharazmi University
دانشحوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jgs.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3606-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
جغرافیای سیاسی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|