|
|
مطالعات زبان و گویش های غرب ایران، جلد ۶، شماره ۲۳، صفحات ۸۳-۹۶
|
|
|
| عنوان فارسی |
دربارۀ پیشین‌شدگی واکۀ ū در لری و گویش‌های مرکزی ایران |
|
| چکیده فارسی مقاله |
در گونه‌های مختلف گویش لری، پیشین‌شدگی واکۀ ū و تبدیل آن به ī دیده می‌شود. مشابه همین دگرگونی در گویش‌های مرکزی ایران نیز وجود دارد که پیشین‌شدگی ū در بیشتر گونه‌ها به ü و در تعدادی به ī انجام گرفته است. چگونگی توزیع این واکۀ پیشین‌شده، خاستگاه و ارزش واجی آن بهویژه در گویش‌های مرکزی همیشه موضوع بحث پژوهشگران بوده است. در این مقاله، با رویکردی تاریخی به این پدیده در مهمترین گویش‌های لری مانند بختیاری، بویراحمدی و خرم‌آبادی و تعدادی از گویش‌های مرکزی مانند گزی، میمه‌ای و جرقویه‌ای پرداخته شده است و با بررسی برابر فارسی میانه و ایرانی باستان، واژه‌هایی که پیشین‌شدگی در آنها انجام شده است، این فرایند در چارچوب دگرگونیهای آوایی تاریخی این گویش‌ها بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد پیشین‌شدگی تنها در واژه‌هایی انجام گرفته است که واکۀ پیشین‌شده بازمانده از واکۀ ū در دورۀ میانه و باستان زبانهای ایرانی است، در حالی که در واژه‌هایی که ū بازمانده از واکۀ ō دورۀ میانه است، این پیشین‌شدگی دیده نمی‌شود؛ از سوی دیگر، می‌توان گفت این دگرگونی در دو مرحله انجام گرفته است، نخست پیشینشدن ū به ü که در گویش‌های مرکزی انجام گرفته است، سپس گستردهشدن ü به ī که در گویش‌های لری دیده می‌شود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
پیشین‌شدگی، واکۀ ū، گویش‌های ایرانی، گویش‌های مرکزی، لری، |
|
| عنوان انگلیسی |
On Fronting of ū in Lori and Central Iranian Dialects |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
In most varieties of Lori Dialects original ū is generally fronted to ī in some words which is seen with ū in Persian. A similar change is found in Central Iranian Dialects where original ū has been fronted to ü or ī. There are some issues about the origin of the fronted vowel, its distribution in sound system of the Iranian dialects, and its phonemic value especially in Central dialects. In this paper by a diachronic approach and etymological analysis of the words that have the fronted vowel, it will be shown that the fronting can be viewed as a sound change in historical development of the dialects. The results show that fronting of ū has been occurred where ū or ī are originally from Middle Iranian and Old Iranian ū, while it is not found in words that have an ū from Middle Iranian ō which itself is derived from Old Iranian au. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
اسفندیار طاهری |
استادیار گروه زبان شناسی، دانشگاه اصفهان
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jlw.razi.ac.ir/article_987_e2077b872a9b49d87b651ca89fe75c01.pdf |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/2134/article-2134-1158927.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|