علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، جلد ۱۳، شماره ۴، صفحات ۲۹-۳۸

عنوان فارسی سواد غذا و تغذیه: بعدی مغفول در کتاب‌های درسی دوره آموزشی متوسطه اول در کشور
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: غذا و تغذیه در سلامت افراد جامعه، بویژه کودکان و نوجوانان نقش مهمی دارد. در این ارتباط اهمیت دانش و مهارت برای انتخاب‌های غذایی سالم‌تر امری پذیرفته شده است. بنابراین، ارزیابی منابع اطلاعاتی و مواد آموزشی در دسترس جامعه، از جمله برنامه های آموزشی و کتاب‌های درسی مورد استفاده در نظام آموزش رسمی از نظر مطالب مرتبط با غذا و تغذیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا این پژوهش، باهدف بررسی فراوانی مقوله‌های سواد غذا و تغذیه در کتاب‌های درسی دوره آموزشی متوسطه اول انجام شد. مواد و روش‌ها: روش مطالعه مبتنی بر تحلیل محتوا می‌باشد.جامعه این پژوهش کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول (پایه 7 تا 9) بامجموع 33 کتاب است. بدین ترتیب،کتاب‌های این دوره نمونه ای شامل 4499 صفحه را در برمی گرفت که متن آنها با استفاده از چک لیست مؤلفه‌های سواد غذا و تغذیه مورد تحلیل قرار گرفت. روایی ابزار این پژوهش با مراجعه به ادبیات علمی مربوطه و نظر متخصصان تغذیه و برنامه‌ریزی درسی تأیید شد. پایایی ابزار پژوهش بر اساس درصد توافق بین دو کدگذار (بالای 70 درصد) بر اساس روش هولستی برابر با 78/84% به دست آمد. یافته‌ها‌: فراوانی مقوله‌های سواد غذا و تغذیه در سه حیطه شناختی، مهارتی و ارزشی در متن، تصویر و پرسش‌های کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول، شامل 439 واحد تحلیل بود که از این تعداد، حیطه شناختی سواد غذا و تغذیه با 308 واحد تحلیل ( 16/70 %) بیشترین فراوانی را داشت. پس از آن، حیطه مهارتی با 96 واحد تحلیل (86/21 %) قرار داشت و حیطه ارزشی- نگرشی با 35 واحد تحلیل (97/7 %) کمترین فراوانی را داشت. نتیجه‌گیری: پایین بودن میزان توجه متن، تصویرها و پرسش‌های کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول نسبت به مقوله‌های سواد غذا و تغذیه، بویژه در دو مقوله مهارتی و ارزشی و فراوانی بالای کاربرد ابزاری غذا و تغذیه از نتایج قابل توجه این تحقیق بود. بر اساس یافته ها، نیاز به بازنگری در محتوای کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول از نظر مطابقت با مؤلفه‌های اصلی سواد غذا و تغذیه با توجه به نیازهای نوجوانان وجود دارد.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تحلیل محتوا، کتاب‌های درسی، سواد غذا و تغذیه، دوره متوسطه، ایران

عنوان انگلیسی Food and Nutrition Literacy: A Neglected Aspect in High School Textbooks in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objectives: Food and nutrition have an important role in human health, specially in children and adolescents. In this regard, the importance of knowledge and skills for healthier food choices is will accepted. Therefore, assessing the information sources and educational materials available to the public, particularly the textbooks used in formal education at the national level is of great importance. The purpose of this study was to investigate the frequency of food and nutrition literacy (FNL) components in high school textbooks in Iran. Materials & Methods: The study was based on content analysis. The study population included all high schools (grades 7 to 9) with a total of 33 books. Therefore, the sample size comprised 4499 pages and their content was analyzed using a FNL component checklist. Validity of the tool was confirmed by referring to relevant scientific literature, as well as the views of experts from the fields of nutrition and curriculum design. The reliability of the research tool was assessed based on the agreement rate between the two coders, using Holst method, which was 84.88%. Results: The total number of FNL components in the three domains of cognitive, skill and value in the text, images and questions of the studies textbooks was 439, of which the cognitive domain of FNL with 308 units (70.16%) had the highest frequency. Then skill domain with 96 units (21.86%) was the second frequent area, while the value-attitude domain of FNL had the lowest frequency: 35 units (7.97%). Conclusion: Very low attention given to FNL and its components in the text, images and questions of high school textbooks, especially with regard to skill and value-attitude domains and high instrumental application of food and nutrition concepts call the need for re-evaluation of the textbooks. Based on the results, there is a need to revise the content of these textbooks to ensure proper coverage of FNL main issues for adolescents.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله ایوب الله آروند | A Arvand
دانشگاه تهران

مرضیه دهقانی | M Dehghani
دانشگاه تهران

نسرین امیدوار | N Omidvar
دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی شهید بهشتی تهران

مرضیه عشوری | M Ashoori
دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی شهید بهشتی تهران


نشانی اینترنتی http://nsft.sbmu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2775-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/53/article-53-1150866.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تغذیه
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات