نشریه آموزش پرستاری، جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۹-۱۷
عنوان فارسی تأثیر مداخله شناختی- رفتاری بر تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مصرف مایعات در بیماران همودیالیزی
چکیده فارسی مقاله مقدمه: افزایش در مصرف مایعات و رژیم غذایی نامناسب باعث ایجاد عوارض و مرگ و میر زودرس می‌شود. به منظور بهبود تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مصرف مایعات در بیماران همودیالیزی می‌توان از استراتژی‌های مداخله‌ای مانند آموزش بیمار و استراتژی‌های شناختی- رفتاری استفاده کرد. لذا این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مداخله شناختی- رفتاری بر تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مصرف مایعات در بیماران همودیالیزی انجام شد. روش: این کارآزمایی بالینی در فاصله بهمن 1391 تا خرداد 1392 در بخش همودیالیز بیمارستان امام رضا (ع) لارستان و ولیعصر (عج) لامرد انجام شد. نمونه‌های پژوهش 70 بیمار در محدوده سنی 20 تا 60 سال بودند که به طور تصادفی در دو گروه مداخله (35 نفر در روزهای زوج) و کنترل (35 نفر در روزهای فرد) قرار گرفتند. در گروه مداخله، مداخله شناختی- رفتاری شش مرحله‌ای انجام شد مراحل آن شامل: مرحله اول: شناسایی مشکل بیمار، مرحله دوم: ایجاد اعتماد به نفس و تعهد، مرحله سوم: افزایش آگاهی از رفتار، مرحله چهارم: طراحی و اجرای یک برنامه آموزشی، مرحله پنجم: ارزشیابی برنامه طراحی شده، مرحله ششم: حفظ تغییر رفتار مطلوب و جلوگیری از بازگشت به رفتار نامطلوب بود. میزان تبعیت بیماران از رژیم غذایی و محدودیت مایعات با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مایعات به روش خودگزارش‌دهی، در دو مرحله (قبل از مداخله و بعد از مداخله) بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.16 با آزمون آماری t مستقل انجام شد. سطح معناداری در این مطالعه 05/0 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: قبل از انجام مداخله دو گروه از نظر میزان تبعیت از رژیم غذایی (47/0=p) و محدودیت مصرف مایعات (43/0=p) اختلاف معناداری نداشتند. اما بعد از مداخله اختلاف معناداری بین دو گروه از لحاظ میزان تبعیت از رژیم غذایی (001/0p<) و محدودیت مصرف مایعات (001/0p<) مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری می‌توان از این مداخله به منظور طراحی برنامه آموزشی فردی در جهت بهبود تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مصرف مایعات در بیماران همودیالیزی استفاده نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Effect of cognitive-behavioral intervention on adherence to dietary and fluid-intake restrictions in hemodialysis patients
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Adherence to dietary and fluid-intake restrictions is an important factor in the treatment of patients with chronic renal disease. Using intervention strategies such as patient education and cognitive–behavioral therapy can improve adherence to dietary and fluid restrictions in hemodialysis patients. The aim of the present study was to investigate the effect of cognitive-behavioral intervention on adherence to dietary and fluid-intake restrictions in hemodialysis patients. Method: This clinical trial conducted in Emam Reza and Valiasr Hospitals in the year 2013. Then 70 patients aging from 20 to 60 years recruited randomly into the study and were assigned into two groups: intervention (N=35 on even days) and control (N=35 on odd days). In the intervention group, cognitive-behavioral process performed after the following six steps: 1- Identifying the problem, 2- Creating confidence and commitment, 3- Increasing awareness of behavior, 4- Developing and implementing the action plan, 5- evaluation of the planed design, 6- Maintaining the desired behavior and prevention of undesirable one. Adherence to dietary and fluid-intake restrictions were assessed by using self-report questionnaire, in two stages (pre-test and post-test). Data analysis was performed by SPSS software version 16 and independent t-test. Significant level of study was 0.05. Results: Before the test, there was no significant difference in terms of adherence to diet (p=0.47) and fluid restriction (p=0.43). At post-test, significant differences were observed between the two groups in terms of adherence to dietary (p< 0.001) and fluid restriction (p< 0.001). Conclusion: Cognitive-behavioral intervention could be used in designing an Individualized Educational Program for better adherence to the treatment regimen in hemodialysis patients.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله میترا ذوالفقاری | m zolfaghari
director of office of e-l development and planning of virtual school, tehran university of medical sciences, tehran, iran
مدیر دفتر گسترش برنامه های دانشکده مجازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی تهران (Tehran university of medical sciences)

فاطمه سوخک | f sookhak
faculty of nursing and midwifery, tehran university of medical sciences, tehran, iran
دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی تهران (Tehran university of medical sciences)

احمدعلی اسدی نوقابی | a asadi noughabi
faculty of management and information, tehran university of medical sciences, tehran, iran
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی تهران (Tehran university of medical sciences)

حمید حقانی | h haghani
faculty of management and information, tehran university of medical sciences, tehran, iran
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی تهران (Tehran university of medical sciences)

نشانی اینترنتی http://www.jne.ir/browse.php?a_code=A-10-26-10&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی-کمی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات