این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ و فرهنگ، جلد ۴۹، شماره ۲، صفحات ۶۷-۰
عنوان فارسی نگاه رازی به عقل و نقش آن در جهان بینی علمی وی
چکیده فارسی مقاله محمد بن زکریای رازی از اشخاص برجسته در تاریخ علم دوره اسلامی است که در آثار محققان به داشتن نگرش ضدِ ارسطویی و روش تجربی در علومی چون پزشکی و کیمیا شناخته شده است. از همین رو، برخی از پژوهشگران روش عقلی رازی را ستوده و او را هم‌طراز دانشمندان عصر جدید دانسته‌اند. اما مسئله‌ای که کمتر بدان پرداخته شده است، رابطه میان این رویکرد عقلی و آن گرایش تجربی است؛ به عبارت دیگر چگونه «عقل» و «تجربه» در فردی چون رازی با هم جمع شده‌اند و رابطه میان آن دو به چه ترتیب بوده است؟ در پژوهش حاضر با بررسی جامع نظرات رازی در باب «عقل» و «تجربه»، این نتیجه به دست آمد که تفاوت فکری و روش متمایز علمی رازی نسبت به دیگر دانشمندان دوره خود، به‌ویژه فیلسوفان مشایی، از تعریف متفاوت او از عقل بشری و تعیین جایگاه آن در زندگی انسان ناشی می‌شود. به عبارت دیگر اتکای رازی به تجربه نه تنها با گرایش عقلی او در تضاد نیست، بلکه این اندیشه او برآمده از تاکیدش بر نقش عقل و سهم برابر همه انسان‌ها از آن است. مولفه‌های جهان فکری او نیز با ملاحظه تعریف او از عقل قابل توضیح است، تعریفی که شاکله جهان‌بینی علمی وی را تشکیل داده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Al-Razi's look to reason and its role in his scientific worldview
چکیده انگلیسی مقاله Muhammad b. Zakariyā Rāzī is one of the eminent figures in history of science during Islamic period, who has been recognized in the works of modern researchers as possessing anti-Aristotelian attitude and an experimental method in such sciences as medicine and alchemy. Some other researchers have praised Rāzī’s scientific method and considered him as equal to the contemporary scientists. However, the issue less dealt with is the relation between his intellectual approach and experimental inclination; in other words, how the “intellect” and “experiment” have been combined in such a person as Rāzī and what the relation between the two is like. Upon a comprehensive study of Rāzī’s views on “intellect” and “experiment”, the present research has concluded that Rāzī’s intellectual difference and his distinguished scientific method as compared to other scientists of his time, especially the peripatetic philosophers originates from his different definition of human intellect and determining its status in human life. In other words, Rāzī’s reliance on experiment is not only consistent with his intellectual inclination, but this idea of his is rooted in his emphasis on the role of intellect and all humans’ equal share in it. The components of his intellectual world are also explainable in consideration of his definition of intellect, a definition that forms the nature of his scientific worldview.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی https://jhistory.um.ac.ir/index.php/culture/article/view/74296
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده علمی پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات