|
گلجام، جلد ۸، شماره ۲۲، صفحات ۶۱-۷۲
|
|
|
عنوان فارسی |
نقش شیر در فرش ایرانی در مقایسه با آثار ادبی و عرفانی |
|
چکیده فارسی مقاله |
دوره صفویه در تاریخ قالیبافی ایران همواره بهعنوان عصر طلایی این هنر شناخته شده که علاوه بر زیبایی طرح و نقش و رنگ مفاهیم ارزندهای بر پهنای قالی آن نقش بسته است. نقش شیر یکی از آن نقوشی است که در بیشتر قالیهای صفویه در حالتهای مختلف نقش بسته است چنانکه در این قالیها هم در مقام صیاد و هم در جایگاه صید به تصویر درآمده است. تکرار و تأکید بر این نقش که در فرهنگ ایرانی و اسلامی و دیدگاه عرفا همواره معانی نمادین مختلف و بعضاً متضادی داشته است این پرسش را مطرح مینماید که شیر در قالیهای صفویه دارای چه مفاهیمی است. از طرفی در اشعار و آرای مولانا نیز شیر مفاهیم متفاوتی دارد. در نظر مولانا شیر نماد حق تعالی و اسماء و صفات وی، نماد قضای الهی، نماد انسانهای اهل فضیلت، نماد اولیاء، نماد رسول اکرم(ص) و حضرت علی(ع) ، نماد عقل، نماد عشق، نماد اندیشه و حتی نماد نفس اماره است؛ اما در نظر او از شیر، مفهوم انسان و انسان کامل استنباط بیشتر میشود. در مطالعه بصری و معنایی نقش شیر در قالیهای صفویه نیز ارتباط معناداری بین شیر در قالیهای صفویه و نظر مولانا مشاهده میشود. نقش شیر در بیش از ده نمونه از قالیهای بررسی شده در حالتهای متفاوت و جایگاههای مختلف مشاهده شده که همگی مؤید آن است که شیر بر پهنه قالی در کشاکشی صعب و دشوار نهایتاً به مرکز هستی که همان ترنج قالی باشد میرسد و در آن به درجه شیرمردی نایل میآید. این مفهوم در نظر مولانا نیز انعکاسی روشن دارد. مطالعه انجام شده بهشیوه اسنادی و بررسی مشاهده موردی نمونه قالیهای دوره صفویه با استفاده از روش تحلیل محتوا و تطبیق نمونهها صورت پذیرفته است. |
|
کلیدواژههای فارسی مقاله |
قالی ایران، فرش ایران، صفویه، عرفان، مولانا، شیر |
|
عنوان انگلیسی |
Lion Motif of Iranian Carpet in Comparison with Literary and Mystical Works |
|
چکیده انگلیسی مقاله |
The Safavid Era is considered as the golden age of Iranian carpet history, which in addition to beauty of pattern, motif and color, has yielded worthwhile concepts on its carpets. The lion motif is one of those motifs on carpets of Safavid Era which have been depicted as both a prey and a hunter. Repetition of, and emphasis on this motif, which contains diverse concepts and senses in Iranian and Islamic cultures as well as gnostic viewpoints, raise this question that what concepts are manifested by the motif of lion. Mowlana regards the lion as the symbol of God, God's names and traits, the symbol of fate, people of virtue and saints as well as symbol of Mohammad Prophet, Hazrat Ali, wisdom, thinking and even sensuality. However, in his view, the concept of the lion is further interpreted to be human and perfect human rather than other symbols. A meaningful relationship, in the visual and conceptual studies, can be seen among lion motif in the view of Mowlana and on Safavid carpets. In more than 10 samples of the carpets, where the lion motifs studied in different situation and diverse positions, it was observed and implied that the lion, after unwieldy and difficult struggle, reaches to the center of the universe, i.e. the medallion of the carpet, and finally attain human-like lion degree. This concept also is reflected in the ideas of Mowlana. This study has been performed using library method, as well as the case study of carpets of Safavid using content analysis method and by comparison of samples. |
|
کلیدواژههای انگلیسی مقاله |
|
|
نویسندگان مقاله |
سید محمد مهدی میرزاامینی | seyed mohammad mehdi mirzaamini university of kashan دانشگاه کاشان سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه کاشان (Kashan university)
داریوش کاظم پور | daryoush kazempour university of shahed دانشگاه شاهد سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شاهد (Shahed university)
|
|
نشانی اینترنتی |
http://goljaam.icsa.ir/browse.php?a_code=A-10-377-7&slc_lang=fa&sid=fa |
فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1535/article-1535-573789.pdf |
کد مقاله (doi) |
|
زبان مقاله منتشر شده |
fa |
موضوعات مقاله منتشر شده |
طرح و نقشه |
نوع مقاله منتشر شده |
علمی - پژوهشی |
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|