|
|
گلجام، جلد ۹، شماره ۲۴، صفحات ۹۷-۱۲۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی ماهیت وجودی نقش شکار در فرش‌های دوره صفویه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
انسان از دیرباز به سبب افکار و عقاید جادویی و ابقای حیات با پدیده شکار آشنا بوده و این آشنایی در ادوار گوناگون به اشکال گوناگونی ادامه یافته است. از این‌رو بدیهی است مقوله شکار در هنرهای گوناگون به طرق متنوعی انعکاس یابد. فرش از جمله هنرهایی است که به استناد آثار باقی‌مانده موضوع شکار را پس از عصر صفوی در خود گنجانده است و در این عصر تا درجه رفیع هنری ارتقاء یافته و به کالایی تجملی و اشرافی بدیل گشته است. ماهیت وجود نقش شکار بر فرش در دوره صفویه می‌تواند به دو دلیل عمده و البته کاملاً متفاوت باشد که یکی انعکاس تصویر بزم و جلال شاهانه در شکارگاه‌های درباری و قدرت‌نمایی شاهان بر روی فرش و دیگری بیان مفاهیم اساطیری و عرفانی صید و صیادی است که با تحقیقات انجام شده در فرش‌های صفویه، مفاهیم نمادین همواره بخشی از دلایل وجودی نقوش آن بوده است. از طرفی نقش فرش همواره تجلی‌ای از باغ و بهشت عدن برای ایرانیان بوده است. لذا وجود صحنه شکار در فرش که در نگاه نخست تصویری همراه با خشونت و خونریزی را تداعی می‌نماید چه دلیلی دارد؟ این مقاله با هدف کلی تحلیل این نقش در فرش و دستیابی به پاسخ این پرسش به سرانجام رسیده که نتایج نشان می‌دهد هرچند در برخی نمونه‌ها ارتباط معناداری بین قدرت‌نمایی شاهانه و طرح شکارگاه بر فرش وجود دارد، اما با توجه به تلاش هنرمند طراح در ارائه تصویری ورای تصویر معمولی و زمینی و تلفیق نقش شکار در فرش با عناصری همچون فرشتگان، سیمرغ، اژدها، شیرها و حیواناتی با بال‌های کوچک و تأکید بر نقش گرفت‌و‌گیر و شکار گاو توسط شیر مطمئناً دلیل وجودی این نقش چیزی جز تفریحی شاهانه است که البته هم‌پوشانی‌هایی هم با آن دارد. از موارد کاربرد این تحقیق توجه به نمادشناسی و رمزپردازی طراحی فرش با الهام از عناصر غیر‌تزئینی است که می‌تواند در زمینه مفهوم معنوی فرش نقش مهمی داشته باشد و با دقت در آن طراحی معاصر فرش نیز رنگ و بویی مفهومی‌تر می‌یابد. این مقاله به روش تحلیلی-توصیفی و با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و مشاهده هشت نمونه از فرش‌های مرتبط با مفهوم شکار متعلق به دوره صفویه انجام شده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
فرش، شکارگاه، شکار، صفویه، عرفان |
|
| عنوان انگلیسی |
Studying the Nature and Origin of Hunting (Shekar) Motifon Safavid Carpets |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Hunting is a familiar phenomenon for human being, and appearance of "Hunting Motif" on the carpets in Iran, according to the remaining documents, can be dated back to the Safavid era,i.e. the Golden Age of Iranian Carpet. In this period, carpet-weaving elevated to the degree of excellent royal art, and carpet became a luxury, decorative and even commercial commodity. The nature and origin of the "Hunting Motif" can be mainly attributed to two main, and of course different, facts: reflection of lyrical royal image within royal hunting grounds and saber-rattling of the kings on the carpet, and expression of mythical and mystic meaning of hunting. Moreover, according to this research, mystic and symbolic concepts can be considered as the main reason of appearance this motif in Safavid carpets.That is because motifs of carpet have always reflected the safe "Garden of Heaven" for Iranian People, thus how can one find a reason for presence of the hunting motif, which reminds the violence, on the carpets? This paper provides an analysis and proposes a solution. Findings show that although there is a meaningful connection between saber-rattling and hunting motif in carpets, however, regarding the intent of the designer for presenting an image beyond the ordinary and terrestrial image, and modulation of hunting motif with symbolic elements such as angles, Simurgh (phoenix), lion and some animals with small wings and emphasis on the Gereft-o Gir motif and hunting of cow by lion, it can certainly be said that this motif speaks louder than a common royal entertainment, although with some exceptions. From a different perspective, this research can be regarded as a research of symbolism and semiotics of carpet design using non-decorative elements, which can play an important role for perception of the spiritual concept of carpet, and consequently, contemporary carpets will be understood as more spiritual works. This paper has analyzed eight samples of Safavid carpets (containing hunting motif) using analytical and descriptive method through desk study |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Carpet, Hunting ground, Hunting, Safavid dynasty, Mysticism |
|
| نویسندگان مقاله |
سید محمد مهدی میرزاامینی | seyed mohammad mehdi mirzaamini
university of kashan
دانشگاه کاشان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه کاشان (Kashan university)
محمدرضا شاه پروری | mohammad reza shahparvari
tabriz islamic art university
دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اسلامی تبریز (Art university of tabriz)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://goljaam.icsa.ir/browse.php?a_code=A-10-377-9&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1535/article-1535-573776.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
نماد شناسی و اسطوره شناسی |
| نوع مقاله منتشر شده |
علمی - پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|