|
|
پژوهش های فقهی، جلد ۲۱، شماره ۲، صفحات ۱۷۷-۱۹۳
|
|
|
| عنوان فارسی |
نگرشی نو به حکم ارشاد جاهل در موضوعات و تنافی آن با قاعده وجوب اعلام |
|
| چکیده فارسی مقاله |
یکی از مسائل مهم در دانش فقه بحث ارشاد جاهل است که با وجود فتوای مشهور به وجوب ارشاد جاهل در احکام، در مورد موضوعات فقط تعداد اندکی از فقیهان فتوا به وجوب داده‌اند و بیشتر فقیهان مستند به برخی روایات جز در موارد بسیار مهمی مانند حفظ جان قائل به عدم وجوب ارشاد جاهل هستند. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به بررسی صحت و سقم ادله دو طرف پرداخته و در نهایت با طرح یک چالش پیش روی فتوای مشهور به این نتیجه رسیده است که این فتوا با قاعده دیگری به نام قاعده «وجوب اعلام الجاهل فیما یعطی» سازگاری ندارد. هرچند راهکار بدوی برای رفع تنافی عبارت است از حمل قاعده یادشده بر موارد تسبیب، این حمل با اشکالاتی مانند تنافی با قاعده تبعیت احکام از مصالح و مفاسد و همچنین وجوب خیرخواهی برای مؤمن و نیز مخالفت با برخی روایات مواجه است. نوشتار حاضر با ارائه راهکاری دیگر به این نتیجه رسیده است که یا باید دایره موارد مهم را در دیدگاه مشهور گسترش داد یا اینکه اساساً ارشاد جاهل در همه موضوعات مگر در موارد کم‌اهمیت واجب دانسته شود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
ارشاد جاهل،خیرخواهی،قاعده فقهی،موضوعات،وجوب اعلام، |
|
| عنوان انگلیسی |
A New Attitude Towards the Ruling of the Ignorant in Matters and its Conflict with the Rule of Obligation to Declare |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
One of the significant issues in Islamic jurisprudence (fiqh) is the discussion of Irshād al-Jāhil (guiding the ignorant). While the obligation to guide the ignorant in matters of religious rulings (aḥkām) is well established through widely recognized fatwas (legal opinions), only a limited number of jurists (fuqahāʾ) have extended this obligation to matters of fact or subject-matter (mawḍūʿāt). The majority, based on specific narrations (riwāyāt), maintain that guiding the ignorant is not obligatory—except in critical cases, such as those involving the preservation of life. This study employs a descriptive-analytical method to assess the validity of the arguments from both perspectives. It ultimately challenges the prevailing fatwa by arguing that it conflicts with another established principle: the rule of the obligation to inform the ignorant regarding what is given (qāʿidat wujūb iʿlām al-jāhil fīmā yuʿṭā). Although a preliminary solution to resolve this contradiction involves restricting the latter rule to cases of causation (tasbīb), this interpretation faces significant issues. These include its inconsistency with the principle that rulings depend on underlying interests and harms (qāʿidat tabaʿiyyat al-aḥkām lil-maṣāliḥ wa al-mafāsid), the obligation of goodwill toward believers (wujūb khayrkhwāhī li-l-muʾmin), and certain opposing narrations. By proposing an alternative resolution, this paper concludes that either the scope of what constitutes “critical cases” under the prevailing view should be broadened, or, more fundamentally, that the duty to guide the ignorant should be considered obligatory in all but trivial matters. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
ارشاد جاهل,خیرخواهی,قاعدة فقهی,موضوعات,وجوب اعلام |
|
| نویسندگان مقاله |
محمدعلی راغبی |
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکدة الهیات، دانشگاه قم، ایران
محمدحسین نوری |
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، دانشکدة الهیات، دانشگاه قم، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jorr.ut.ac.ir/article_101371_d74d84f6bdbde7e62b80ac47346e18a7.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|