پترولوژی، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۲۹-۵۲
عنوان فارسی سنگ‌‌های آتشفشانی کرتاسه پسین منطقه تالش (البرز باختری): تنوع شیمیایی، شرایط تبلور، هیگرومتری و خاستگاه زمین‌ساختی
چکیده فارسی مقاله در منطقه تالش (البرز باختری) مجموعه ستبر رسوبی- آتشفشانی در محیطی ساحلی- دلتایی به سن کرتاسه پسین پدید آمده است. مجموعه سنگ‌‌های آتشفشانی دربرگیرنده واحدهای آذرآواری (توف‌‌ها)، روانه‌‌های گدازه (بالشی و توده‌‌ای) و دایک‌‌های بازیک هستند. بیشتر روانه‌‌ها ترکیب بازالتی دارند. از دیدگاه سنگ‌‌نگاری، بازالت‌‌ها تنوع دارند و دربردارنده بازالت‌‌های پلاژیوکلاز- فیریک و کلینوپیروکسن- فیریک هستند. از دیدگاه ترکیبی، کلینوپیروکسن‌‌ها در گستره اوژیت تا دیوپسید جای می‌‌گیرند. بیشتر پلاژیوکلازها نیز در گستره لابرادوریت تا بیتونیت هستند. در این پژوهش، دما- فشارسنجی و هیگرومتری برپایه ترکیب کلینوپیروکسن انجام شده است. داده‌های به‌دست‌آمده از دماسنجیِ نمونه‌‌های گوناگون بازه دمایی 1000 تا 1200 درجه سانتیگراد را نشان می‌دهند. همچنین، داده‌های به‌دست‌آمده از فشارسنجی نشان‌دهنده فشار کمتر از 5/2 کیلوبار و فشار 5/2 تا 6 کیلوبار هستند. این فشارها با تبلور در ژرفای پوسته بالایی تا پوسته میانی قاره‌‌ای (< 10 تا 22 کیلومتر) هم‌ارز هستند. همچنین، از دیدگاه شیمی مذاب مادر و سری ماگمایی، داده‌‌های شیمیایی کلینوپیروکسن و سنگ کل دو گروه سنگی (سری‌های آلکالن و ساب‌‌آلکالن) را نشان می‌دهند. بررسی‌های هیگرومتریِ بازالت‌‌های آلکالن و ساب‌‌آلکالن به‌ترتیب مقدار آب برابربا 7/2 تا 97/2 و 97/2 تا 53/3 درصدوزنی را نشان می‌‌دهند. از دیدگاه جایگاه زمین‌ساختی، بازالت‌‌های آلکالن چه‌بسا با سازوکار زمین‌ساخت کششی و بالاآمدن سست‌کره و یا یک پلوم/نقطه داغ گوشته‌‌ای مرتبط باشند؛ اما مذاب‌‌های ساب‌‌آلکالن پیامد ماگماتیسم کمانی وابسته به فرورانش پهنه‌ای اقیانوسی به زیر البرز باختری یا شاخه‌‌ای از نئوتتیس به زیر مرز جنوبی اوراسیا پدید آمده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Late- Cretaceous volcanic rocks from Talesh area (western Alborz): chemical variation, crystallization condition, hygrometry and tectonic setting
چکیده انگلیسی مقاله In the Talesh area (western Alborz), a thick sedimentary- volcanic association formed in a littoral- deltaic environment during the Late Cretaceous. The extrusives comprise volcanoclastics (tuffs), lava flows (pillow and massive) and basic dykes. The lava flows are dominated by basalts. Basalts are petrographically diverse including clinopyroxene- and plagioclase- phyric suites. Clinopyroxene is chemically in the ranges of augite to diopside and plagioclase is labradorite to bytownite. Here, using clinopyroxene chemistry, we performed thermobarometry and hygrometry calculations. Thermometric results of different samples are in the ranges of 1000 to 1200 °C. Moreover, barometric calculations show pressure ranges of < 2.5 and 2.5 to 6 kbar correlating with crystallization depth of upper to middle continental crust (< 10 to 22 km). Regarding parental melt chemistry and the magmatic series, the clinopyroxene and whole rock chemistry suggest two alkaline and subalkaline series. Hygrometric calculations provide H2O contents of 2.7- 2.97 and 2.97- 3.53 wt.% for alkaline and subalkaline basalts, respectively. Tectonically, the alkaline basalts could be related to extensional tectonic regime, asthenosphere upwelling or mantle plume/hot spots, while the subalkaline basalts resulted from subduction- related magmatism probably related to northward subduction of an oceanic basin beneath western Alborz or a Neo-Tethyan branch below southern margin of the Eurasia.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله خدیجه امانی |
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مرتضی دلاوری |
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

صدرالدین امینی |
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

امیرعلی طباخ شعبانی |
گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی http://ijp.ui.ac.ir/article_24375_4a0f27329836a3b19cba71a744757663.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1312/article-1312-2420830.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات