پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۲، شماره ۳۳، صفحات ۲۹-۴۱
عنوان فارسی ارتباط بین شاخص های تحمل به تنش خشکی و روش استفاده از آنها در برنامه های غربالگری گندم
چکیده فارسی مقاله هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص­ های تحمل به خشکی و پی بردن به روابط بین آنها و به ­کارگیری آنها در برنامه های غربال­گری گندم بود. به ­منظور غربالگری صحیح ژنوتیپ­ ها از تجزیه به مولفه­ های اصلی و بای پلات و قرار دادن ژنوتیپ­ ها در بای پلات براساس امتیاز فاکتورها استفاده شد. ژنوتیپ ­های انتخابی می­ بایست در شرایط تنش و همچنین در شرایط رطوبتی مطلوب، عملکرد بالا و پایداری داشته باشند. آزمایشی با استفاده از طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی با استفاده از 132 ژنوتیپ گندم نان در مزرعه پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. بر اساس عملکرد در شرایط بدون تنش (YP) و تنش (YS) شاخص­ های تحمل خشکی از قبیل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین تولید (MP)، شاخص میانگین هارمونیک (HM)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص حساسیت به خشکی (SDI)، شاخص خشکی نسبی (RDI)، شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI)، شاخص مقاومت به خشکی (DRI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) محاسبه شدند. شاخص ­های تحمل STI، GMP، HM،  MPو YI همبستگی مثبت و بسیار بزرگی با عملکرد در شرایط نرمال و همچنین با عملکرد در شرایط تنش داشتند. بنابراین ژنوتیپ­ های با مقادیر عددی بزرگ برای این شاخص­ ها، عملکرد بالایی در شرایط تنش و عدم تنش داشتند. شاخص ­های TOL، SSPI، DSI و SSI ژنوتیپ­ های با عملکرد بالا در شرایط نرمال ولی حساس به تنش (گروه Bفرناندز) را شناسایی کردند. هم چنین شاخص ­های YSIو RDI ژنوتیپ ­های با عملکردی بالاتر از میانگین ژنوتیپ ­ها در شرایط تنش و عملکردی پایین تر از میانگین ژنوتیپ­ ها در شرایط مطلوب (گروه Cفرناندز) را از سایر ژنوتیپ ­ها به خوبی تفکیک کردند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بای پلات، تنش خشکی، گندم، مولفه های اصلی
عنوان انگلیسی Relationships Between Drought Stress Tolerance Indices and Their Use in Wheat Screening Programs
چکیده انگلیسی مقاله    The purpose of this study was to evaluate the indices of drought tolerance and find out the relationships between them and their application in wheat screening programs. In order to proper screening of genotypes, the principal component analysis and biplot were analyzed and genotypes were placed in biplot based on factor scores. An experiment was conducted using alpha lattice design with two replications in rainfed and irrigated conditions using 132 bread wheat genotypes in the Gonbad-e-Kavos Agricultural Research Station in 2015-2016. Based on yield in no stress (YP) and stress (YS) conditions, drought tolerance indices such as stress susceptibility index (SSI), stress tolerance index (STI), tolerance index (TOL), mean production index (MP), Harmonic Index (HM), Yield Index (YI), Sensitivity Drought Index (SDI), Relative Drought Index (RDI), Stress Susceptibility percentage Index (SSPI), Drought Resistance Index (DRI) and yield Stability Index (YSI) Were calculated. Tolerance indices such as STI, GMP, HM, MP and YI had a positive and significant correlation with yield in normal conditions as well as with yield in stress conditions. Therefore, genotypes with large numerical values for these indices had high yield under stress and no stress conditions. TOL, SSPI, DSI and SSI Indices identified genotypes with high yield under normal conditions but sensitive to stress conditions (Group B Fernandez). Also, YSI and RDI indices differentiated genotypes with high yield under stress conditions and low yield under favorable conditions (Group C Fernandez) from other genotypes.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Biplot, Drought Stress, Principal Component Analysis, Wheat
نویسندگان مقاله سعید یاراحمدی | Saeid Yarahmadi
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

قربانعلی نعمت زاده | Ghorbanali Nematzade
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

حسین صبوری | Hossein sabouri
Gonbad Kavous University
دانشگاه گنبد کاووس

حمید نجفی زرینی | Hamid Najafi Zarini
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-773-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات