مسکن و محیط روستا، جلد ۳۸، شماره ۱۶۸، صفحات ۳۵-۵۰
عنوان فارسی چارچوب شاهد محور فرایند طراحی مشارکتی در بازسازی های مسکن دایم پس از زمین لرزه های گیلان- زنجان ۶۹، ورزقان ۹۱ و کرمانشاه ۹۶
چکیده فارسی مقاله بازسازی­ها به‎عنوان مهمترین فرایند پاسخگو به آسیب­های حاصل از زمین­لرزه­ها مطرح می­شوند. موفقیت در فرایند بازسازی نیازمند دانش کافی متولیان آن از بستر آسیب­دیده و سطوح بالایی از مشارکت بازماندگان در بازسازی مسکن است. زمان نیز به‌عنوان عامل کلیدی در مراحل بازسازی نقش حیاتی داشته و تسریع روند آن­ را با وجود فشارهای سیاسی و اقتصادی میسر می­نماید. در این میان در اکثر بازسازی­های انجام شده، تفکر محصول­گرا بیشتر مورد توجه قرار دارد. در تفکر محصول‎گرا نقطه­ پایان برای پروژه­های بازسازی­ در نظر گرفته می­شود و محوریت فرایند با رویکرد چرخه­ای یا اسپیرالی ارتقا یابنده دیده­ نمی­شود. این امر موجب ایجاد شکاف میان کاربران (بازماندگان)، طراحان و تأمین­کنندگان مالی در بازسازی می­گردد. عدم نظارت بر ساخت‌ منطقه­ آسیب‎دیده نیز منجر به افزایش آسیب‌پذیری فیزیکی و عدم دستیابی به اهداف ساخت بهتر از قبل، می­شود. در این مقاله چارچوب پیشنهادی فرایند طراحی مشارکتی بازسازی مسکن بازماندگان زمین­لرزه بررسی شده ­است. روش تحقیق آمیخته (عمدتاً کیفی) و با استفاده از تحلیل محتوای  برگرفته از مصاحبه­های نیمه­ساختارمند و عمیق با بهره‎برداران و مشاهدات در روستاهای بازسازی شده در سه دوره زمانی بلندمدت، میان­مدت و کوتاه­مدت می‎باشد. یافته‌ها نشان می­دهند که تقلیل شکاف بین کاربران (بازماندگان) و طراحان، در سیاستگذاری بازسازی، با در نظر گرفتن سه مرحله­ امکان‌پذیر می­باشد. در تبیین این مراحل، مرحله­ اول چرخه­ای از طراحی با افزایش آسیب­پذیری­های عمدتاً کالبدی، پیش از وقوع زمین‌لرزه است. مرحله­ دوم روندی خطی از ساخت مسکن و افزایش نگرش­های محصول­گرا می­باشد. این مرحله به‌منظور ارایه پاسخ سریع به حجم عظیم نیاز به ساخت­وساز، پس از تخریب­های گسترده­­ در زلزله­ها شکل می­گیرد. در این راستا  فشارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی وارد بر منطقه­ آسیب­دیده در زمان رسمی تعیین شده برای بازسازی از طرف متولیان آن مدیریت می­شود. مرحله­ سوم که دارای ماهیتی مارپیچی ارتقا یابنده (اسپیرال) از فرایند طراحی مسکن است، پس از اتمام زمان رسمی بازسازی شکل می­گیرد. باید توجه داشت که اقدامات بازماندگان در ایجاد تغییر به‌منظور تطبیق بیشتر کالبد با معیشت، فرهنگ و هویت افراد در این مرحله تأثیرگذار است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Evidence Based Participatory Design Process Framework, in Post- Earthquake Permanent Housing Reconstruction Gillan-Zanjan (1990), Varzaghan (2012) and Kermanshah (2017) Earthquakes
چکیده انگلیسی مقاله Earthquakes have always been known as the most devastating phenomena, affecting human life and properties all around the world. Furthermore, their frequency, severity and catastrophic impacts have increased in recent decades. Likewise, Iran is not an exception due to its seismic location. The huge casualties and losses following shocking quakes that have happened in this part of the world. Post disaster reconstruction and planning is considered as the most important processin responding to disaster and consequent damages requires authorities, planners and reconstruction policymakers to provide adequate knowledge about the damaged contextIt has been well approved that corresponding the problems of reconstruction with effective survivors' participation, leads the whole process to success. It should be noted that, time as a key component in all reconstruction phases, plays a vital role. Often in the process, speeding up the physical reconstruction and the number of permanent houses being ebuiltpave a way forthe acceptance of a more linear - thinking instead of cyclic - thinking and spiral approaches in reconstruction planning and its design process methods. These approaches lead to choosing irrational solutions for the settlement's reconstruction design problem in long - term and changing the disaster to complicated and multi - component crisis in damaged community life.The main issue that is discussed in this paper is the growing gap between users, designers and paying clients in reconstruction phases. This inconsistency and gap together with the lack of proper construction supervision could result in increasing physical vulnerability while blocking the way toward build back better' goals in the affected areas and communities. The methodology is based on a qualitative approach including content analysis of field surveys and observations,In - depth interviews with survivors and authorities for every case study. The evidence were selected from post - earthquake reconstructed villages in three disaster milestones in Islamic Republic of Iran. First, the village called Gufel in north of Iran, in the category long-term results of reconstruction, after 1990 Gilan - Zanjan earthquake. Second, Baj –a-Baj substantially damaged after 2012 East Azerbaijan earthquake, as a medium-term process; and finally, Ghouchi - Bashchi  village that located in west of Iran reconstructed recently after 2017 Sar Pol –e- Zahab earthquake. The findings show that, in order to achieve an acceptable and successful reconstruction that satisfies survivors, participation of the affected community from planning to implementation and post occupancy period is proven to have a vital role. Nonetheless should be taken into accountthat eradicating the gap between users and designers in reconstruction policies in all phases is possible by promoting process - oriented approaches rather than product - oriented approaches in the design process of settlements, from emergency shelters to permanent housing. There is a triple level framework suggested for the participatory design process in post - earthquake permanent housing reconstruction. This framework consists of a design circle with the increased vulnerability, at the first level prior to the earthquake impact on the communities. The linear approach at the second level which seeks product is what is known as the official period of reconstruction with the presence of authorities; and finally, the spiral helix of design process after the end of official reconstruction procedure.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله تارا جلالی | Tara Jalali
Islamic Azad University South Tehran Branch.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

علیرضا فلاحی | Alireza Fallahi
Professor of Architecture Shahid Beheshti University.
استاد دانشگاه شهید بهشتی، مدیرگروه سوانح و بازسازی، تهران، ایران

سید غلامرضا اسلامی | Seyyed Gholamreza Islami
Professor of Architecture Tehran University.
استاد دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا، گروه معماری، تهران، ایران

ژاله صابرنژاد | Zhaleh Sabernejad
Islamic Azad University South Tehran Branch
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، دانشکده هنر و معماری، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-4157-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1100/article-1100-2328028.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده سکونتگاههای شهری و روستایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات