علوم زراعی ایران، جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی بررسی همبستگی بین برخی از صفات کمّی برنج (Oryza sativa L.) با عملکرد دانه از طریق تجزیه علیت
چکیده فارسی مقاله بذر شش واریته برنج با نام های: بینام، دمسیاه، شاه پسند، سپیدرود، خزر و والد 46 به همراه نتاج حاصل از تلاقی دی آلل آن ها در سال 1369 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور ـ رشت به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ده صفت کمّی شامل تعداد پنجه در بوته، زمان نشاء کاری تا ظهور اولین خوشه، زمان نشاء کاری تا رسیدن کامل دانه، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، وزن هزار دانه، تعداد دانه پوک در خوشه، نسبت طول به عرض دانه برنج و عملکرد شلتوک هر بوته با استفاده از میانگین ده نمونه برای هر صفت اندازه گیری و یادداشت برداری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که کلیه ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی تفاوت های معنی داری با هم دارند. محاسبه ضرایب همبستگی ژنوتیپی و فنوتیپی برای هر جفت از از صفات با برآورد واریانس و کوواریانس های ژنوتیپی انجام گردید. در اکثر موارد علامت ضرایب همبستگی های ژنوتیپی و فنوتیپی با هم یکسان بودند. هم چنین در موارد زیادی ضرایب همبستگی ژنوتیپی و فنوتیپی از نظر مقدار به هم نزدیک بودند که نشان دهنده کاهش واریانس و کوواریانس محیطی تا یک سطح قابل اغماض می باشد. برای ارائه نتایج ضرایب همبستگی و علیت از ضرایب همبستگی ژنوتیپی به دلیل اهمیت آن در مقایسه با ضرایب فنوتیپی استفاده شد . ضریب همبستگی ژنوتیپی عملکرد دانه در بوته (گرم) با وزن هزار دانه (**31/0 rG=) تعداد دانه پر خوشه (**61/0rG=) و تعداد پنجه در بوته (**37/0 rG=) مثبت و معنی دار و ضریب همبستگی ژنوتیپی عملکرد دانه در بوته با تعداد دانه های پوک در خوشه (**65/0-rG=)، ارتفاع بوته (**26/0-rG=) و زمان نشاء کاری تا رسیدن کامل دانه (**52/0-rG=)منفی و معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه علیت و همبستگی های ژنوتیپی موجود حاکی از این بود که با تکیه بر صفاتی مانند تعداد دانه پر خوشه و زمان نشاء تا رسیدگی کامل دانه (زودرسی ژنوتیپ ها) بتوان گزینش موفقی جهت افزایش عملکرد شلتوک هر بوته انجام داد. صفاتی مانند تعداد پنجه بیشتر در بوته و پاکوتاهی بوته ها نیز می تواند با توجّه به همبستگی های ژنوتیپی موجود، به تحقق هدف افزایش عملکرد بوته تا حدودی کمک نماید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله برنج، تجزیه علیت، همبستگی فنوتیپی، همبستگی ژنتیکی.
عنوان انگلیسی Study of correlation between some quantitative traits and grain yield in rice (Oryza sativa L.) using path analysis
چکیده انگلیسی مقاله Seeds of six rice cultivars (Binam, Domsiyah, Shahpasand, Sepidrud, Khazar and Valed 46) along with their diallel crosses progenies were sown in a randomized compelete block design with 3 replications in Rasht in 1990. 10 quantitative traits (grain weight per plant, 1000 seeds weight, no. of filled seeds per panicle, no. of deaf seeds per panicle, panicle length, no. of tillers per plant, plant height, transplantation to first panicle (days), transplantation to full maturity (days) and length to width ratio of rice grain were evaluated and measured on 10 plants. The ANOVA showed significant differences among genotypes for evaluated traits. The genotypic and phenotypic correlation coefficients for each pair of traits were estimated by genotypic variance and covariance analysis. In most cases, the sign of phenotypic and genotypic correlation coefficients were the same. However, in same cases phenotypic and genotypic correlation coefficients were close to each other. This implies that the environmetal variance and covariance were minimal. The genotypic correlation were used for path coefficient analysis. The genotypic correlation coefficient of grain yield per plant with 1000 grain weight (rG=0.31**), no. of filled grains per panicle (rG=0.61**) and no. of tiller per plant (rG=0.37**) were positive and significant. However, genetypic correlation coefficients of grain yield per plant with no. of deaf seeds per panicle (rG=-0.65**), plant height (rG=-0.26**) and days from transplantation to full grain maturity (rG=-0.52**) were significantly negative. The result of path analysis indicated that using traits such as no. of filled grain per panicle and days from transplantation to full grain maturity (earlyness of genotypes), can lead the selection for high grain yield per plant. Using traits such as high no. of tillers per plant and short stature of plant, beacause of their genotypic correlations with grain yield, may be also useful for increasing grain yield per plant in rice.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله رحیم هنرنژاد |


نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-395&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-195749.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات