|
|
هنرهای صناعی اسلامی، جلد ۳، شماره ۱، صفحات ۱۱-۲۶
|
|
|
| عنوان فارسی |
مطالعۀ تطبیقی مؤلفه‌های تصویری در پنج نگارۀ معراج حضرت رسول (ص) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
معراج‌نامه‌ها روایت‌های منظوم یا منثورند که به سفر معنوی و روحانی حضرت رسول (ص) و شرح مشاهدات و مراحل سلوک آن حضرت در این سیر الهی می‌پردازد. همچنان که مصنفان و شاعران ایرانی به نقل و توصیف و شرح این روایت پرداخته‌اند، نگارگران ایران اسلامی نیز بنابر فرهنگ دینی و اعتقادی خویشتن و جامعۀ مسلمان ایرانی در دوره‌های مختلف به تصویرسازی و تجسم‌بخشی این روایت عظیم دست یازیده و نسخه‌های متعددی از معراج‌نامه‌های مصوَّر و منقوش فراهم آورده‌اند. هر یک از این نسخه‌ها با توجّه به ویژگی‌های فرهنگی زمان نگارگر، اختصاصات بصری منحصربه‌فرد و متفاوتی را در کنار مشابهت‌های روایی- تصویری نشان می‌دهد. این مقاله بر آن است که با مقایسۀ ویژگی‌های تصویری پنج نگاره با مضمون معراج که در دوره‌های مختلف تاریخی مصوَّر گردیده‌اند،ویژگی‌های تصویری هر یک از این نسخه‌های تصویری را مبیَّن سازد و به این واسطه نشان دهد که نمادها و نشانه‌ها و مؤلفه‌هایتصویرگریِ مذهبی ایران در زمان‌های مختلف چه بوده و دست‌خوش چه تغییراتی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، کیفی و توصیفی- تحلیلی به شیوۀ تطبیقی است و نمونه‌های موردمطالعه (جامعۀ آماری) شامل پنج نگاره از پنج معراج‌نامه مربوط به ادوار مختلف است و مشتمل بر این نسخه‌ها است: معراج‌نامه احمد موسیو نگارۀ معراج از جامع‌التواریخ رشیدی مربوط به دورۀ ایلخانان مغول، معراج‌نامه شاهرخی از عصر تیموریان، نگارۀ معراج درخمسۀ طهماسبی مربوط به عهد صفوی و تابلوی معراج، اثر استاد فرشچیان، مرتبط با دهۀ اخیر.نتایج به‌دست‌آمدهمبیّن می‌سازد که قواعد مشابه و متفاوتی در مؤلفه‌ای بصری این ادوار وجود دارد.در شیوۀ تجسّم شمایل مقدس (واقع‌نمایی یا انتزاع)، کاربرد مضامینِ جانبی، رنگ و ترکیب‌بندی‌های افقی‌کتیبه‌وار، و عمودی، زاویۀ دید ودیگر تمهیدات روایت بصری. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
معراج‌نامه، نگارگری دینی، فرهنگ تصویری، نگارگران ایران |
|
| عنوان انگلیسی |
A Comparative Study of the Visual Elements in Five Miniatures of the Prophet’s Ascension |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The epistles of the nocturnal ascent are some versified or prosaic narrations deal with the Ascension orspiritual journey of the Prophet and his observations and levels in this Divine way. According to their cultural traditions and religious beliefs, the Iranian Muslim painters as well as the Persian poets and writers have illustrated this story and prepared several painted manuscripts. Some of these valuable editions are still protected in collections and museums. According to cultural characteristics of each era, any of these versions shows unique different characteristics beside similarities. This research attempts to dedicate the specifications of the visual elements and signs of each era through a comparison among five paintings in different versions of this narration_ Meraj-name of Ahmad Mussa and a miniature of Jami-al-tawarikh Rashidi from Ilkhanid period, Meraj-name of Shahrokh from Timurid era, a picture of the prophet's nocturnal ascension in Khamseh of Tahmasp from Safavid school and the Ascension painting of Mahmoud Farshchian as a representative of Iran's modern age. Through qualitative research and descriptive-analytical methodology, this research is going to compare between five different styles of pictorial description in five miniature masterpieces. And according to this study, the article shows the different cultural symbols, signs and elements of Iranian religious illustration in several periods. The main results of this article explain the similar or different rules of these eras' visual culture for the embodiment of the sacred icons, other contents, colors and compositions, symbols for illustrating sacred character, clothing of the actants of the pictorial narration and other accessories of visual narrative. Some of these specialties and principles include: Drawing light halo around prophet's head and covering his face in most of cases except for miniatures of Mongolian and Timurid period because of the Chinese cultural influences. Both horizontal and vertical compositions are used in all periods. And in Safavid and new picture of Meraj painted by contemporary artist Farshchian, round composition and golden spiral can be seen beside a new point of view for depicting the characters. Moreover some colors have been used as a symbol for wisdom and virtue like blue or green. Older paintings are more emotional in colors and more realistic in drawing style and later miniatures are mostly metaphorical and abstract in their style of coloring and illustrating the visual elements. The characteristic of angles in miniatures are female-like and humanistic in their cloth design and faces. In Ascension paintings the sky is golden or red or blue, sometime full of stars and angels to show the holiness and greatness of the visual narration. Furthermore the stars and the moon in sky are symbols for unity in diversity. In most pictures the Prophet's transporter is Boraq who is a spiritual creature with horse body, cow tail and human face; Except for the painting in Meraj-name of Ahmad Mussa in which Gabriel the Archangel is the one who carries the Prophet on his shoulder. The movement in figures defer in every case, from right to left, from left to right, from deep to surface or from surface of the picture to deep. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
آتوسا اعظم کثیری | atoosa azam kasiri
teacher's training university of shahid rajaee
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jih-tabriziau.ir/browse.php?a_code=A-10-150-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1977/article-1977-1907353.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|