علوم زراعی ایران، جلد ۲۱، شماره ۲، صفحات ۱۲۷-۱۳۸
عنوان فارسی ارزیابی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم (Triticum turgidum L. ) در مناطق معتدل ایران
چکیده فارسی مقاله شناسایی لاین­هایی با پتانسیل عملکرد و سازگاری عمومی بالا در مناطقی که سطح زیر کشت قابل توجهی از گندم دوروم را دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به منظور تعیین میزان سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ­های گندم دوروم، تعداد 18 لاین انتخابی از آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته گندم دوروم در اقلیم معتدل کشور همراه با دو رقم شاهد (گندم دوروم دنا و گندم نان پارسی) در چهار ایستگاه اقلیم معتدل شامل؛ کرج، نیشابور، کرمانشاه و اصفهان در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی متوالی (1392-93 و 94-1393)  کشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای عملکرد دانه، داده­ها مورد تجزیه واریانس مرکب قرارگرفت. با توجه به معنی­دار شدن اثر اصلی ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در سال در مکان، به­منظور بررسی دقیق­تر اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و بررسی وضعیت ژنوتیپ­ها از لحاظ پایداری عملکرد، تجزیه پایداری به روش­های غیر پارامتری رتبه و انحراف معیار رتبه، تک متغیره ضریب تغییرات محیطی و چند متغیره AMMI انجام شد. براساس روش تک متغیره ضریب تغییرات محیطی، ژنوتیپ‌های 1، 2، 3، 4، 10 و 11 و بر اساس روش غیر پارامتری رتبه و انحراف معیار رتبه، ژنوتیپ‌های 2، 3، 4، 8 و14 اثر متقابل کمتری را با محیط نشان داده و بعنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناخته شدند. با در نظر گرفتن عملکرد دانه در کنار پایداری عملکرد به روشAMMI ، ژنوتیپ‌های 2، 3، 4 و 8، در روش رتبه و انحراف معیار رتبه و همچنین ضریب تغییرات محیطی ژنوتیپ‌های 2، 3 و 4 انتخاب شدند. بنابراین ژنوتیپ‌های  2، 3 و 4 که براساس هر سه روش از عملکرد و پایداری عملکرد بیشتری برخوردار بودند، بعنوان ژنوتیپ‌های  برتر شناخته شدند و با توجه به اینکه ژنوتیپ شماره 2 شاهد گندم نان رقم پارسی بوده و قبلا بعنوان رقم معرفی شده است، دو ژنوتیپ 3 و 4 با میانگین عملکرد دانه بالا (به‌ترتیب8650 و 8699 کیلوگرم در هکتار) و کمترین اثر متقابل با محیط، به‏عنوان ژنوتیپ‏هایی با عملکرد و پایداری عملکرد بالا شناخته ‌شدند. این دو ژنوتیپ پس از بررسی سایر خصوصیات زراعی و کیفی، در صورت احراز برتری نسبت به ارقام رایج منطقه در شرایط کشاورزان، بعنوان رقم جدید برای مناطق معتدل کشور معرفی خواهند شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اقلیم معتدل، تجزیه AMMI، تجزیه پایداری و گندم دوروم
عنوان انگلیسی Evaluation of adaptation and grain yield stability of durum wheat (Triticum turgidum L.) genotypes in temperate agro-climate zone of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Identification of adapted genotypes with high grain yield is the most important goal in durum wheat breeding programs. To study adaptation and grain yield stability of durum wheat genotypes, 18 durum wheat promising lines with two commercial durum and bread wheat cultivars were used. The durum wheat genotypes were evaluated in four locations; Isfahan, Karaj, Kermanshah and Neishabour in temperate agro-climate zone of Iran in 2013-14 and 2014-15 cropping cycles. The experiments were conducted using ranodomized complete block design with three replications. Combined analyses of variance were performed for grain yield. The genotype and genotype × year × location effects were significant. Therefore, for more precise evaluation of genotype by environment interactions and grain yield stability, parametric and non-parametric analysis methods such as AMMI, rank and standadard deveiation (SD) of rank, coefficient of environmental variation was employed. Results of all three stability analysis methods showed that genotypes no. 3 and no. 4 with high grain yield (8650 and 8699 kg.ha-1, respectively) and low G × E interaction were adapted with grain yield stability durum wheat genotypes. These superior durum wheat genotypes were identified for being released as new commercial durum wheat cultivars for temperate agro-climatic zone of Iran.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله توحید نجفی میرک | Tohid Najafi Mirak
Associate Prof., Seed and Plant Improvement Institute, AREEO, Karaj, Iran
داﻧﺸﯿﺎر ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺻﻼح و ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮویﺞ ﮐﺸﺎورزی، کرج، ایران

علی اکبر مویدی | Ali Akbar Moayedi
Assistant Prof., Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran
اﺳﺘﺎدیﺎر ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺻﻼح و ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ خراسان رضوی، ﺳـﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮویﺞ ﮐﺸﺎورزی، مشهد، ایﺮان

شهریار ساسانی | Shahriar Sasani
Assistant Prof., Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran
اﺳﺘﺎدیﺎر ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺻﻼح و ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ کرمانشاه، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮویﺞ ﮐﺸﺎورزی، کرمانشاه، ایﺮان

اکبر قندی | Akbar Ghandi
Researcher, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, Iran
ﻣﺮﺑﯽ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺻﻼح و ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ اصفهان، ﺳـﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘ ﯿﻘـﺎت ، آﻣﻮزش و ﺗﺮویﺞ ﮐﺸﺎورزی، اصفهان، ایﺮان

نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-589&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-1905851.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات