این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۳، شماره ۲، صفحات ۱۸۹-۲۱۱
عنوان فارسی در باب انتساب و عنوان رساله‌ای عربی در بارۀ عطرها از سدۀ چهارم هجری
چکیده فارسی مقاله در سده‌های نخستین دورۀ اسلامی آثاری شایان توجه در بارۀ عطرها نوشته شده‌اند. از این میان شباهت‌های ساختاری و محتوایی کتاب الطیب منسوب به محمد بن الحسن بن ابراهیم الخازن، مختصر فی الطیب منسوب به سهلان بن کیسان و رساله فی اصول الطیب و مرکبات العطریه منسوب به احمد بن محمد بن مندویه چندان است که می‌توان آنها را سه روایت از اثری واحد به شمار آورد. پزشکانی که رساله‌ای در عطرشناسی نوشته‌اند  عموماً به خواص دارویی و طبیعت آنها نیز توجه داشته‌اند اما نویسندۀ این رساله کمترین توجهی به این گونه مباحث نداشته‌است. این نکته را می‌توان نشانۀ پزشک نبودن نویسنده دانست، حال آنکه ابن مندویه و ابن کیسان هر دو پزشک بوده‌اند و از سویی اشارۀ نویسنده به نوشتن کتاب برای به‌کارگیری در خزاین ملوک یادآور لقب خازن است که در پی نام محمد بن الحسن آمده است. همچنین مقایسۀ ضبط‌های مشترک دستنویس‌های سه روایت نشان می‌دهد که این دستنویس‌ها اصل مشترکی دارند؛ شواهد نسخه‌شناختی نشان از آن دارد که همگی آنها مستقیم یا با واسطه به دست‌نویسی به خط خود خازن نسب می‌برند و اگر چنین باشد انتساب آن به دو تن دیگر را باید تصرف کاتبان به شمار آورد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی On the Authorship and Title of a 10th Century Arabic Treatise on Perfumes
چکیده انگلیسی مقاله In Islamic era several remarkable works have been written about perfumes and their properties. Among them, the similarities between the structure and content of Kitab al-Ṭīb Attributed to al-Khāzin, Mukhtaṣar fī al-Ṭīb Attributed to Ibn Kaysān and Risāla fī Uṣūl al-Ṭīb Attributed to Ibn Mandawayh are so evident that they can be considered as three versions of a single work. Usually perfumery works that have been written by physicians mention the medicinal properties of the parfumes, but the author of this work is less concerned with such properties. This fact can indicate that the author was not a physician while we know that Ibn Mandawayh and Ibn Kaysān were both physicians. Moreover, according to the introduction to the treatise, the author's purpose is to prepare a work that would be useful for kings' treasuries. This presumes that al-Khāzin who according to his title was a treasurer, could be the right author. In addition, comparison of scribal variants of these three versions of the treatise shows that they have a common origin. Based on some codicological evidence, all the three versions are copied from a manuscript that was written by al-Khāzin; if so, the attribution of the treatise to the others has wrongly been done by scribes.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محسن قوسی |
دانشجوی دکتری تاریخ علم در تمدن اسلامی / پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

یونس کرامتی |
دانشگاه تهران، پژوهشکدۀ تاریخ علم

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_67921_e636964d0c2d8b2e87c6ca96e254dcde.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/674/article-674-919793.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات