پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۰، شماره ۲۶، صفحات ۱۷۳-۱۸۴
عنوان فارسی بررسی تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم‌های گندم نان ایرانی از نظر تحمل به تنش شوری
چکیده فارسی مقاله تنش شوری یکی از تنش‌های غیرزنده مهم در مناطق خشک و نیمه‌خشک از جمله ایران می‌باشد. تنوع ژنتیکی بالایی میان ژنوتیپ‌های گندم نان ایرانی از نظر تحمل به شوری مشاهده شده است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و صفات مؤثر بر  تحمل شوری، 110 ژنوتیپ گندم نان در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری، در دو شرایط بدون تنش و تنش شوری مورد ارزیابی قرار گرفتند. شوری آب آبیاری در شرایط بدون تنش و تنش شوری به ترتیب 2 و 10 دسی‌زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه تنوع ژنتیکی معنی‌داری وجود داشت. با توجه به نتایج تجزیه خوشه‌ای بر اساس صفات مورفولوژیکی و زراعی، تحت هر دو شرایط مورد بررسی ژنوتیپ‌ها در 4 گروه دسته‌بندی شدند. با توجه به نتایج حاصل از مقایسه میانگین گروه‌ها در شرایط بدون تنش و تنش شوری، ژنوتیپ‌های شماره 2, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 31, 35, 38, 73, 81, 97 و 98 بعنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها به تنش شوری شناسایی شدند. از این ژنوتیپ‌ها می‌توان در مناطق شور ایران و بعنوان والدین برای بهبود ژرم‌پلاسم گندم برای تحمل به شوری در برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود. همچنین نتایج تجزیه به عامل‌ها در شرایط تنش شوری نشان دهندۀ ارتباط مثبت صفات محتوای کلروفیل، عملکرد زیستی و شاخص برداشت با عملکرد دانه بود. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که صفت محتوای کلروفیل برگ به علت کم هزینه بودن و اندازه‌گیری آسان و غیرتخریبی نسبت به سایر صفات می‌تواند به‌عنوان شاخصی مناسب در برنامه‌های اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا در شرایط تنش شوری در مزرعه مورد استفاده قرار گیرد.    
کلیدواژه‌های فارسی مقاله گندم، تنوع ژنتیکی، تنش شوری، تجزیه عامل‌ها، تجزیه خوشه‌ای
عنوان انگلیسی Investigation of the Genetic Diversity of Iranian Bread Wheat Germplasm for Tolerance to Saline Stress
چکیده انگلیسی مقاله Salinity stress is one of the major abiotic stresses in arid and semi-arid regions of the world, such as Iran. High genetic diversity for salinity tolerance has been observed in Iranian bread wheat genotypes. In order to analyze genetic diversity and determine the most effective characteristics on salinity tolerance, 110 bread wheat genotypes were evaluated in two conditions (non-stress and saline stress) at the research field of the National Salinity Research Center (NSRC). The salinity of water used in irrigation in stress and non-stress conditions was 10 and 2 ds.m-1, respectively. The results showed that there was a significant genetic variation between studied genotypes. According to cluster analysis based on agronomical and morphological traits, genotypes were divided into 4 categories in both non-stress and stress conditions. According to the results of the means comparison of the groups in non-stress and saline stress conditions, the genotypes No. 2, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 31, 35, 38, 73, 81, 97 and 98 were identified as the most salinity-tolerant genotypes. These genotypes can be utilized for salt-affected areas and also as donor parents in wheat breeding programs for further improvement of germplasm for salinity tolerance. Also, the results of factor analysis in saline stress condition indicated a positive relationship between biological yield, harvest index and chlorophyll content with seed yield. Generally, it can be concluded that chlorophyll content trait due to the low cost and easy and non-destructive measurement than other traits could be used as a suitable criterion in selecting for increased seed yield in saline stress conditions in field.    
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله امیر قلی زاده | Amir Gholizadeh


حمید دهقانی | Hamid Dehghani


اشکبوس امینی | Ashkboos Amini
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

امید علی اکبرپور | Omidali Akbarpour


نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-482-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات