پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۹، شماره ۲۴، صفحات ۵۰-۶۰

عنوان فارسی تفکیک فاکتورهای بیماری زایی در پنج نژاد پر آزار زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f.sp. tritici) و شناسایی منابع مقاومت نسبت به آنها
چکیده فارسی مقاله شناسایی فاکتورهای بیماری­زایی عامل بیماری زنگ زرد و آگاهی از تعداد و هویت ژن­های مقاومت در مواد اصلاحی گندم روند تولید ارقام مقاومی که بتوانند مقاومت پایداری ایجاد کنند را تسریع می­سازد. به­­منظور بررسی ژنتیکی و تعیین طیف بیماری­زایی و غیر بیماری­زایی ژن­ها، پنج نژاد بیماری زنگ زرد گندم که از مناطق مشهد، ساری، اردبیل، مغان و زرقان جمع­آوری شده بود با استفاده از ژنوتیپ­ها­ی استاندارد و افتراقی بین­المللی زنگ زرد، تعیین نژاد گردیدند. براساس واکنش­ها، جدایه مشهد نژاد 6E158A+، جدایه ساری نژاد 230E158A+، جدایه اردبیل نژاد 6E142A+، جدایه مغان نژاد 166E150A+، و جدایه زرقان نژاد 198E130A+ نام­گذاری شدند. براساس نتایج حاصله برای گیاهان افتراقی حامل ژن­های Yr2، Yr2+، Yr6، Yr7، Yr7+، Yr11،Yr17 ، Yr18، Yr22، Yr23، Yr25 و YrA در مقابل تمام نژادهای مورد مطالعه بیماری­زایی مشاهده گردید و در گیاهان حامل ژن­های Yr1، Yr3، Yr4، Yr5، Yr10، Yr15، Yr24، YrSP و YrCV در مقابل هیچ یک از نژاد‌ها بیماری­زایی مشاهده نشد. سپس به­­منظور ارزیابی میزبان­های زنگ زرد، واکنش مقاومت 45 ژنوتیپ گندم در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مرحله گیاهچه­ای تحت شرایط گلخانه نسبت به پنج نژاد پرآزار، مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی اجزاء مقاومت به زنگ زرد، صفات دوره کمون و تیپ آلودگی یادداشت ­برداری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف بسیار معنی­داری بین واکنش ژنوتیپ­های گندم­ نسبت به نژادها وجود دارد و واکنش مشابهی نسبت به نژادها نداشتند. احتمالاً ژن­های YrND، YrSD، YrSU، Yr32 و Yr27 به ­تنهایی و یا ترکیبات مختلف با سایر ژن­های مقاومت ناشناخته در ژنوتیپ­هایی که مقاومت اختصاص به­نژاد داشتند سبب ایجاد مقاومت در مقابل نژادهایی که برای این ژن­ها بیماری­زا نبودند شده است. استفاده از ژن­های مقاومت موجود در ژنوتیپ­های دارای مقاومت گیاهچه­ای در مناطقی که نژادهای مورد مطالعه یا مشابه شایع هستند، مقدور خواهد بود. ضمن اینکه امکان بروز مقاومت گیاه کامل در شرایط مزرعه­ای در ژنوتیپ­هایی که تحت شرایط گلخانه­ای حساسیت نشان دادند نیز منتفی نیست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زنگ زرد، فاکتورهای بیماریزایی، نژاد و مقاومت در مرحله گیاهچه ای

عنوان انگلیسی Isolation of Virulence Factors in Five High Virulence Races of Wheat Stripe Rust (Puccinia striiformis f. sp. tritici) and Identifies Sources of Resistance
چکیده انگلیسی مقاله Identifying the virulence factors of stripe rust (Puccinia striiformis f. sp. tritici) disease, awareness of numbers and identification of resistance genes in wheat breeding materials, accelerate the process of producing the resistance cultivars which are sustained against different races. To study the genetic and pathogenic and non-pathogenic spectrum of genes, five hot races of stripe rust which were collected from Mashhad, Sari, Ardabil, Moghan and Zarghan were determined using the international standard and differential genotypes and isogenic or near isogenic lines with separate race identification experiments. According to reactions, the races were­ called­ 6E158A+, ­230E158A+, ­6E142A+, 166E150A+, and 198E130A+. Based on the results for the plants carrying the genes Yr2, Yr2+, Yr6, Yr7, Yr7+, Yr9, Yr11, Yr17, Yr18,Yr22, Yr23, Yr25 and YrA, virulence was observed in all studied races and in plants carrying genes Yr1, Yr3, Yr4, Yr5, Yr10, Yr15, Yr24, YrSP and YrCV, however, no virulence was observed against none of races. Then resistance reaction of 45 wheat genotype was separately evaluated against 5 studied races, based on a randomized complete block design with three replicates in the seedling stage. In study of the components resistance to stripe rust, latent period and infection type traits were recorded in greenhouse studies. Analysis of variance showed that there were significantly different in genotypes against pathotypes, but genotypes did not show similar reactions to different pathotypes. Probably, the YrND, YrSD, YrSU, Yr32 and Yr27 genes alone or in combination with each other, or with other unknown genes are either cause strength in genotypes with race-specific resistance caused resistance to races that were not pathogenic to these genes. The use of resistance genes in genotypes with seedling resistance is likely to be widespread in areas where similar races are common. While, the possibility of observing resistant adult plants in field conditions despite showing susceptibility under greenhouse conditions is not ruled out.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله علی عمرانی | Ali Omrani


منوچهر خدارحمی | Manoochehr Khodarahmi


فرزاد افشاری | Farzad Afshari



نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-306&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1462/article-1462-576484.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح نباتات، بیومتری
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات