گلجام، جلد ۳، شماره ۸، صفحات ۱۰۷-۱۲۴

عنوان فارسی فرش باغی»: از نقش «فرشی از عرش» تا طرح «عرشی بر فرش» (بررسی تطبیقی مفهوم تمثیلی بهشت در فرش با باغ ایرانی)
چکیده فارسی مقاله فرش ایرانی، مفهومی تمثیلی و نمادین از بهشت و باغ‌های بهشتی دارد که با توصیف‌های آمده در قرآن کریم و آیات و تفاسیر در انطباق کامل است، در عین‌حالی که نقشمایه‌ها و طرح‌های موجود در زمینه فرش‌های باغی، متناسب با معماری و طراحی باغ‌های ایرانی (بالاخص چهارباغ‌های عصر صفوی) است تا جلوه‌ای از فنا‌ناپذیری و جاودانگی جهان ابدی و باغ‌های بهشتی را در جهان مادی، به تصویر کشد و تجسم بخشد. در فرهنگ مبین اسلامی گستره حرکت انسان از فرش تا عرش است، انسان از فرش چشم به جهان می‌گشاید و از آن در نهایت و کمال فرآیند حیات، به عرش پر می‌کشد و در عالی‌ترین مراحل آن، در بهشت بر فرش‌هایی که آستر آنها از حریر و استبرق است، در کمال عزت تکیه می‌زند. در این مقاله به بررسی تمثیلی مفهوم نمادین بهشت در باغ و فرش ایرانی پرداخته می‌شود که از رویکرد تحلیلی و تطبیقی در پی توصیف نقشها و طرح‌های به‌کار رفته در فرش و طرح‌های موجود در طراحی باغ ایرانی بهره می‌برد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که مفهومی تمثیلی از بهشت و باغ‌های بهشتی در فرش‌های ایرانی، خاصه فرش‌های دوران صفوی دیده می‌شود که ملهم از باغ‌ها و پردیس‌های دوران اسلامی بوده است و نشان از همت والای طراح فرش ایرانی در تصویر کردن و تجسم بخشیدن به مفاهیم والای معنوی و بهشتی در حد ادراک و استعداد انسان زمینی دارد تا بر تار و پود فرش چنان گره‌هایی زند که لایق تجلی مفهومی قدسی و یادآور خاطره ازلی بهشت باشد؛ که از این رهگذر نقش و تمنای نقشبند، در کنار صور نماد و رمز و تمثیل، تمام وجود آدمی را به ماوراء و بهشت موعود پیوندی ناگسستنی می‌زند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بهشت، فرش باغی، باغ‌های بهشتی، چهار باغ

عنوان انگلیسی Garden Carpet: From the Picture of “A Carpet from Empyrean” To the Design of “A Empyrean on the Carpet”
چکیده انگلیسی مقاله Iranian carpet has an allegorical and symbolic sense of heaven and heaven-like gardens which is similar to the descriptions in the Holy Qoran, yet the existing plans and sketches in heaven-like carpets are proportionate to Iranian garden's design and architecture (especially the Char-Bagh) in the way that it draws an everlasting picture of infinite world and heaven gardens in this world. In Islamic culture the growing path of human is from carpet to the empyrean, human beings come to the world on the carpet and fly to the empyrean and in its highest levels they lean on the best carpets made of silk in the heaven. Based on this research, it has been shown that an allegorical concept of heaven and its gardens in Iranian carpet can be found completely, which are full of Islamic gardens showing the high potentials of Iranian carpet designers in drawing and designing heaven's spiritual concepts to weave the strings in a way that they deserve the holy concepts and remind us the everlasting heavens which ties us up to the infinite existence of it.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Heaven, Garden Carpet, Heaven Garden, Char-Bagh

نویسندگان مقاله هادی محمودی نژاد | hadi mahmoodi nejad
urban planning and design, tarbiat moddaresss university
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

محمدرضا پورجعفر | mohammad reza pour ja amp apos far
member of academic staff, tarbiat moddaresss university
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

محمدرضا بمانیان | mohammad reza bemaniyan
member of academic staff, tarbiat moddaresss university
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

مجتبی انصاری | mojbata ansari
member of academic staff, tarbiat moddaresss university
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)


نشانی اینترنتی http://goljaam.icsa.ir/browse.php?a_code=A-10-1-40&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1535/article-1535-573896.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده طرح و نقشه
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات