گلجام، جلد ۸، شماره ۲۲، صفحات ۴۳-۶۰
عنوان فارسی مطالعه ساختار سجاده‌های (معاصر) سیستان و بلوچستان
چکیده فارسی مقاله سجاده یکی از دست‌بافته‌هایی است که از دیرباز تاکنون در استان سیستان و بلوچستان رایج بوده و علاوه بر زیبایی بصری، دارای معانی عمیق معنوی نیز هست و توجه پژوهشگران، به‌ویژه کارشناسان بومی این استان را در دو دهه اخیر به خود جلب کرده است. به‌منظور بررسی سجاده‌ها، ابتدا با اشاره به اعتقادات و باورهای اصیل مردم در نقوش شاخص به‌کار رفته در سجاده‌ها، آن‌ها را به گروه‌های اقتباسی، نیمه-اقتباسی، بومی و اصیل، جدید و ذهنی تقسیم کرده‌ایم. رایج‌ترین و زیباترین این نمونه‌ها طرح‌های بومی بوده که شامل سجاده‌های محرابی، قابی یا رضوان، گنبدی-گلدسته‌ای و قالیچه نمازی است. سؤالاتی که در این پژوهش مطرح گردیده بدین‌قرار است: (1) ساختار کلی سجاده‌های قالیچه‌ای سیستان و بلوچستان چگونه است؟ و (2) مهمترین طرح‌ها و نقوش سجاده‌های سیستان و بلوچستان که باعث ماندگاری آن‌ها شده است، کدام‌اند؟ نقش و رنگ به‌کار رفته در سجاده‌های قالیچه‌ای سیستان و بلوچستان متأثر از طبیعت، خواسته‌های مردم و فرهنگ حاکم بر منطقه است. به‌طور کلی ساختار و نقوش سجاده‌ها در اکثر مناطق به‌هم نزدیک است و این دست‌بافته‌ها دارای ریشه‌های تصویری و مفهومی یکسان‌اند که بخش اعظم نقوش این سجاده‌ها به‌صورت هندسی است. ویژگی‌ها و مشخصه‌های بافت بومی و مواد اولیه رایج در استان نیز در این مقاله مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق، تحلیلی و توصیفی است و استخراج اطلاعات، علاوه بر مطالعات اسنادی که با رجوع به منابع مکتوب و غیر‌مکتوب صورت می‌پذیرد، حاصل مشاهدات، مطالعات و بررسی‌های میدانی[1] است. تجزیه، تحلیل و تطبیق داده‌ها و تصاویر، معیاری برای شناسایی سجاده‌ها و دست‌بافته‌های استان بوده و به احیاء و حفظ هنر بومی این منطقه کمک شایانی می‌نماید. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله جانمازی، ساختار، نقش، بافت، سیستان، بلوچستان
عنوان انگلیسی Studying the Structure of Contemporary Prayer Rugs of Sistan and Baluchestan
چکیده انگلیسی مقاله  Prayer rug is one of hand-woven products which have been common in Sistan & Baluchestan from ancient times till now, and it has deep spiritual meanings in addition to visual beauty, which has attracted the researchers to itself, especially native experts of this province in the recent two decades. In order to study the prayer rugs, we will classify them into adoptive, half–adoptive, native and original, new and intuitive groups according to people's authentic beliefs and significant motifs which are used in them. The most common and beautiful ones of these samples are the native designs, which include Mehrabi, frame, domical-minaret and prayer rugs. Questions which are asked in this research are as follows: How is general structure of rug prayer rugs of Sistan & Baluchestan? Which are the most important designs and motifs of Sistan & Baluchestan prayer rugs which have caused their durability? Designs and colors used in rug prayer of Sistan & Baluchestan are affected by nature, people's wishes and regional culture. Generally, prayer rugs' structure and motifs are closely similar in most areas of the regions and they have the some visual and meaningful roots, and the most part of these prayer rugs have geometric shapes. Features of native weaving and common raw materials of the province also have been reviewed in this study. The research methodology is analytic and descriptive, and data collection is done with referring to written and unwritten sources in addition to documented studies. Observation results are obtained from field studies and investigation and analysis of data and pictures is a criterion for identifying prayer rugs and hand-woven products of this province, and can helps for reclamation and protection of native art of this region.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Prayer rug, Structure, Design, Weaving, Sistan, Baluchestan
نویسندگان مقاله جواد آویشی | javad avishi
school of arts, university of sistan and baluchestan
دانشکده هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه سیستان و بلوچستان (Sistan va baloochestan university)

زهرا حسین آبادی | zahra hosseinabadi
school of arts, university of sistan and baluchestan
دانشکده هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه سیستان و بلوچستان (Sistan va baloochestan university)

علیرضا طاهری | alireza taheri
school of arts, university of sistan and baluchestan
دانشکده هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه سیستان و بلوچستان (Sistan va baloochestan university)

نشانی اینترنتی http://goljaam.icsa.ir/browse.php?a_code=A-10-140-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1535/article-1535-573788.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده طرح و نقشه
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات