به زراعی کشاورزی، جلد ۱۹، شماره ۱، صفحات ۱۶۳-۱۷۶
عنوان فارسی اثر دما و شدت تشعشع بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در شرایط اقلیمی مازندران
چکیده فارسی مقاله به‌ منظور بررسی اثر اقلیم‌های متفاوت محلی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم بومی و اصلاح شده برنج ('طارم هاشمی' و'شیرودی') و کمی‌سازی روابط عملکرد و اجزای عملکرد با شدت تشعشع خورشیدی و دمای هوا در طول دوره رشد، سه آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سه منطقه بابلسر، آمل و پل‌سفید از شهرستان‌های استان مازندران در سال 1393 اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر اقلیم‌های متفاوت محلی بر برخی از صفات همچون عملکرد دانه، تعداد خوشه، وزن خوشه، طول خوشه، تعداد کل دانه در خوشه و تعداد دانه پر به طور آماری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار گردید. مزارع پل‌سفید در کلیه صفات نسبت به مزارع آمل و بابلسر از مقادیر عددی پایین‌تری برخوردار بودند که علت آن را می‌توان به وقوع میانگین دمای هوا و شدت تشعشع خورشیدی پایین‌تر در طول دوره رشد برنج به خصوص در مرحله زایشی در این منطقه نسبت داد. کاهش میانگین دما هوا و شدت تشعشع خورشیدی ناشی از افزایش ارتفاع از سطح آب‌های آزاد، باعث کاهش معنی‌دار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (25-10 درصد وابسته به رقم) در هر دو رقم شد. علاوه بر این، تأثیر کاهش میانگین دمای هوا بر عملکرد دانه بیشتر از شدت تشعشع خورشیدی بود. در مجموع، با استفاده از یافته‌های این مطالعه به خوبی می‌توان تغییرات عملکرد دو رقم برنج را در اقلیمی‌های متفاوت محلی مورد مطالعه را کمّی‌سازی و همچنین کاهش احتمالی عملکرد برنج به دلیل تأخیر در کشت را نیز برآورد کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Effect of weather temperature and solar radiation on grain yield and yield components of rice under different local climates in Mazandaran province
چکیده انگلیسی مقاله This study aimed to investigate the effect of different local climates on grain yield (GY) and yield components (YC) of two different rice cultivars (cvs. 'Tarom Hashemi' and 'Shiroudi') and also to quantify the relationships between GY and YC with the average of weather temperature (T, °C) and solar radiation (SR, MJ m-2 d-1) during the growing season of rice. Three field experiments were conducted separately based on the randomized complete blocks design with four replications, at the paddy fields of Babolsar, Amol and Polesefid cities in northern Iran in 2014. The results indicate that the effect of different local climates were statistically significant on GY, the number of panicles, length of panicle, weight of panicle, total number of grain in each panicle and the number of filled grain (P < 0.01). In all traits, the values related to Polesefid were lower than both Amol and Babolsar which can be resulted in lower T and SR during the rice growing, especially in the reproductive stage. Decline in T and SR due to increasing in the above mean sea level were cased a decrease in GY and biological yield of both cultivars (about 10-25 percent, depending on the cultivar). In addition, GY was affected by decrease in T more than SR. Consequently, the results shown that we simply can quantify the variation in GY in both cultivars under different local climates and also can calculate a possible reduction in GY due to the delay in transplanting.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله ناهید فتحی |
کارشناس ارشد زراعت، بخش اصلاح و تهیه بذر، مؤسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران، آمل، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات برنج کشور

همت اله پیردشتی |
دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

مرتضی نصیری |
استادیار، بخش اصلاح و تهیه بذر، مؤسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران، آمل، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات برنج کشور

اسماعیل بخشنده |
استادیار پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

نشانی اینترنتی http://jci.ut.ac.ir/article_60406_bf62d0058f29e1c817d8d249ac9796e1.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/656/article-656-472421.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات