این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آینه معرفت، جلد ۱۵، شماره ۴، صفحات ۹۱-۱۰۸
عنوان فارسی الگوی علم‌شناسی منطقی و هویت اجتماعی دانشهای مدون
چکیده فارسی مقاله در فلسفه اسلامی، شاخه­ای مستقل با عنوان فلسفه علم وجود ندارد، اما این سنت فلسفی الگوهایی برای علم­شناسی ارائه کرده است. بر اساس الگوی علم­شناسی منطقی ظرف تحقق «علوم» نیز مانند «ادراک» ذهن است زیرا هر دو یک حقیقت هستند، با این تفاوت که «ادراک» از حیث تحلیل درونی مطلق فرض شده­است، ولی در علوم به اجزاء آن به عنوان مفاهیم و قضایا ابتنای آنها بر مبادی تصوری و تصدیقی نظر می­شود. در این تحلیل «علم» خواه به صورت بسیط یا مرکب امری ذهنی و «وابسته به شخصِ عالم» است. اما متفکران مسلمان طی چند دهه اخیر با «هویتی شناختی» مواجه هستند که آن را نیز «علم» می­گویند. در اصطلاح اخیر، «علم» هویتی است غیروابسته به عالِمی خاص و اصطلاحاً بین­الاذهانی است، چنین نگاهی در میان متفکران مسلمان مسبوق به سابقه است و برخی فیلسوفان مانند علامه طباطبایی میان علوم برهانی و علوم اعتباری قائل به تفصیل شده­اند. برای تحلیل و مقایسه این دو «هویت» از منظر فلسفه اسلامی و بررسی رابطه آن با «معرفت» مسئله را در سه پرسش تفصیل می­دهیم: اول اینکه رابطه این «مجموعه واحد» با «شناخت» چیست و چگونه باعث شناخت می­شود؟ دوم این که سِرّ وحدت یک علم و تمایز آن از دیگر علوم چیست؟ سوم اینکه هر مجموعه از نظر ساختاری دارای چه ارکان و اجزائی است تا بتواند معرفت­ساز باشد؟ در این مقاله پس از توضیح الگوی علم­شناسی منطقی و پرسش از هویت اجتماعی علوم از تفصیل علوم به برهانی و اعتباری دفاع می­کنیم، ولی بر خلاف علامه طباطبایی این میان این دو رابطه تولیدی را برقرار می­دانیم. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله علم شناسی/ ادراک/معرفت/ صناعت/ فلسفه اسلامی،
عنوان انگلیسی no title
چکیده انگلیسی مقاله no
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله no
نویسندگان مقاله مهدی عاشوری |
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

عبدالحسین خسروپناه |


نشانی اینترنتی http://jipt.sbu.ac.ir/article/view/4144
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/569/article-569-442459.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات