این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، جلد ۶، شماره ۲، صفحات ۲۰۳-۲۲۹
عنوان فارسی تحلیل گفتمان عدالت جنسیتی در برنامۀ پنج‌سالۀ ششم توسعۀ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران
چکیده فارسی مقاله نظام برنامه‌ریزی در ایران، از گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی حاکم تأثیر می‌پذیرد و جایگاهی که این گفتمان‌ها برای سوژه‌ها و مقوله‌ها قائل­اند، در برنامه‌های توسعه بازنمایی می‌شود. از جمله سوژه‌های بسیار مهم، مسئلۀ «زنان» است. بسته به اینکه سوژۀ زنان در چه حوزۀ گفتمانی قرار دارد، معانی و هویت‌های مختلفی به خود می‌گیرد. همین معانی متفاوت است که در نظام برنامه‌ریزی تبلور می‌یابد و به‌نوبۀ خود به برقراری عدالت جنسیتی یا تداوم نابرابری جنسیتی منجر می‌شود. پژوهش حاضر، به مطالعۀ کشمکش‌های کنونی جامعۀ ایران بر سر هژمونی معنایی در حوزۀ زنان (تطور گفتمانی) و بازنمایی بحث عدالت جنسیتی در برنامۀ ششم توسعه با روش تحلیل گفتمان لاکلو و موفه می‌پردازد. یافته‌ها در بحث تطور گفتمانی نشان می‌دهد که گفتمان اعتدال که به تعبیر فرکلافی حاصل دیالکتیک گفتمانی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی است، دال‌های تهی را در حوزۀ گفتمان‌گونگی بازیابی می­کند و معنای جدیدی به آن‌ها می‌دهد. براین­اساس، نشانگان «اشتغال زنان»، «فرصت‌های برابر»، «رفع موانع حقوقی»، «خانواده‌گرایی»، «بی‌توجهی به جنسیت» و «رفاه و بیمۀ زنان» را در پیوند با دال کانونی «برابری زن و مرد» مفصل‌بندی می‌کند. همچنین تحلیل گفتمان عدالت جنسیتی در برنامۀ ششم توسعه، نشانگر آن است که گفتمان حاکم بر برنامۀ ششم، با نشانه­ای محوری با عنوان «عدالت جنسیتی» و با مدلول‌های «فرصت‌های شغلی»، «سلامت و بهداشت»، «باسوادی زنان»، «اصلاح نظام حقوقی» و «مشارکت در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری» شکل گرفته است که این نشانه‌های معنایی، به­ترتیب دربرگیرندۀ عدالت اقتصادی، عدالت بهداشتی، عدالت آموزشی، عدالت حقوقی و عدالت سیاسی هستند. اگرچه این دال‌ها در متن برنامه، معناهای مستتر در مفاهیم را به‌طور کامل پوشش نمی‌دهند، می‌توان امیدوار بود که با اجرای برنامۀ ششم توسعه، زمینه‌های لازم برای نهادینه­شدن مطالبات مدنی در موضوع برقراری عدالت جنسیتی در جامعه فراهم و نقش زنان در توسعۀ کشور پررنگ‌تر شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله برنامۀ ششم توسعه، تحلیل گفتمان، توسعه، جنسیت، عدالت جنسیتی،
عنوان انگلیسی Discourse Analysis of Gender Equality in the Sixth 5-years Plan for Economic, Cultural and Social Development of Islamic Republic of Iran
چکیده انگلیسی مقاله The planning system in Iran is affected by the governing political and social discourses, and what places such discourses should hold for subjects and categories are represented in the development plans. Among the very important subjects is the subject of women. The subject of women should be located in which field of discourses, takes different senses and identities which themselves are manifested in the planning system and, in turn, leads to the establishment of gender equality or continuation of gender inequality. The present paper deals with the study of the current conflicts in Iranian society on semantic hegemony in the field of women discourse evolution, and representation of the debate on gender equality in the Sixth Plan of Development by Laclau and Mouffe's method of discourse analysis. Findings, regarding the discourse evolution, show that the discourses of equality, which as stated by Fairclough are the result of discourse dialectic of the reformists and the fundamentalists, recovers the void signifiers in the field of discoursiveness and gives them new meaning. Accordingly, it articulates the signs of "women occupation", "equal chances", "removing the legal obstacles", "familyism", "paying no attention to gender", and "welfare and insurance of women" in linkage with the central signifier of "equality of man and woman". Also the discourse analysis of gender equality in the Sixth Plan of Development indicates that the governing discourse on the Sixth Plan has been formed by the pivotal sign under the title "gender equality" and with the signified of "occupational chances", "health and hygiene", "women literacy", "reform of legal system" and "participation in decision-making and decision-taking". Such semantic signs contain, respectively, the economic equality, hygiene equality, legal equality, and political equality. Although, such signifiers in the texts of the plan fail to totally cover the meanings implied in the concepts, we could be hopeful that by executing the Sixth Plan of Development, the required grounds for institutionalizing the civil demands for the object of establishing the gender equality in society shall be provided, hence the role of women in the development of our country becomes more highlighted.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله پروین علی پور |
دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور

محمدجواد زاهدی | mohammad javad
دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی-اقتصادی دانشگاه پیام نور

امیر ملکی |
دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی-اقتصادی دانشگاه پیام نور

محمدرضا جوادی یگانه | mohammad reza javadi yeganeh
دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی http://jisr.ut.ac.ir/article_63312_fce714c9aa240091ed217aad34c1c08c.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1200/article-1200-437171.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات