|
|
علوم زراعی ایران، جلد ۱۹، شماره ۲، صفحات ۱۶۵-۱۸۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
اثر تقسیط و میزان کود نیتروژن بر رشد و عملکرد دانه دو رقم برنج (Oryza sativa L.) (گیلانه و آبجی‌بوجی) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
به منظور بررسی واکنش دو رقم برنج نسبت به میزان کود نیتروژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه عامل؛ رقم در دو سطح (رقم اصلاح شده گیلانه و رقم بومی آبجی‌بوجی)، نحوه مصرف کود نیتروژن در دو سطح (با تقسیط و بدون تقسیط) و مقادیر کود نیتروژن در پنج سطح (صفر،60، 75، 90 و 105 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج (رشت) و ایستگاه تحقیقات چپرسر (تنکابن) طی دو سال 1393 و 1394 اجرا شد. در این تحقیق، اثر تیمارهای آزمایشی بر صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته، شاخص برداشت و کارایی زراعی مصرف نیتروژن ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اختلاف رقم گیلانه با رقم آبجی‌بوجی (به عنوان یکی از والدین رقم گیلانه) از نظر عملکرد دانه و ارتفاع بوته در سال‌های اجرای آزمایش، یکسان و پایدار بود، به طوری که عملکرد دانه رقم گیلانه در کلیه سطوح کودی و در هر دو سال آزمایش نسبت به رقم آبجی‌بوجی به طور معنی‌داری بیشتر و ارتفاع بوته آن در همین شرایط به طور معنی‌داری کمتر بود. واکنش دو رقم برنج گیلانه و آبجی‌بوجی نسبت به کود نیتروژن در دو منطقه رشت و چپرسر از نظر عملکرد دانه تفاوت داشته و دارای روند مشابهی نبودند و بنابراین به نظر می‌رسد که برای بهره‌برداری از حداکثر پتانسیل عملکرد ارقام برای تولید محصول، مدیریت کود نیتروژن در دو مکان باید به شیوه‌های متفاوتی اجرا شوند. بالاتر بودن کارایی زراعی مصرف نیتروژن در رقم گیلانه در تیمارهای تقسیطی کود نیتروژن (با حداکثر 5/18 کیلوگرم بر کیلوگرم) نسبت به رقم آبجی‌بوجی (با میانگین 12 کیلوگرم بر کیلوگرم)، نشان دهنده برتری کارایی مصرف کود نیتروژن رقم گیلانه و برتری شیوه تقسیط کود بر شیوه بدون تقسیط است. نتایج آزمایش نشان داد که برای رقم محلی آبجی‌بوجی در منطقه چپرسر، مصرف 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط (با عملکرد 3830 کیلوگرم در هکتار) و در منطقه رشت، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدون تقسیط (با عملکرد 4050 کیلوگرم در هکتار)مناسب‌تر است. برای رقم اصلاح شده گیلانه، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تقسیط (با عملکرد 4970 کیلوگرم در هکتار) و مصرف 105-90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط به ترتیب در دو منطقه چپرسر و رشت، (با عملکرد 5050 و 4650 کیلوگرم در هکتار) مناسب‌تر تشخیص داده شدند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
برنج، پتانسیل عملکرد، تقسیط کود، رقم گیلانه و نیتروژن |
|
| عنوان انگلیسی |
Effect of rate and split application of nitrogen fertilizer on growth and grain yield of rice (Oryza sativa L.) cvs. Gilaneh and Abjiboji |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
To evaluate response of two rice cultivars to different rate of nitrogen fertilizer, an field experiment was carried-out with three factors including cultivar at two levels (Gilaneh and Abjiboji), nitrogen fertilizer application at two levels (split and non-split) and rate of nitrogen fertilizern at five levels (0, 60, 75, 90 and 105 kg.ha-1 nitrogen from urea source). These factors were arranged as factorial in randomized complete block design with three replications at the experimental field of rice research institute (Rasht) and rice research station of Chaparsar (Tonkabon) in two growing years 2014 and 2015. Grain yield, plant height, harvest index and agronomic nitrogen use efficiency were measured. The results revealed that the difference between Gilaneh and Abjiboji (A local cultivar) for grain yield and plant height was the same in two growing seasons. However, the grain yield of Gilaneh was significantly higher than Abjiboji, and its plant height was significantly shorter than this local rice cultivar at all levels of fertilizer in two growing seasons. Also, the response of graing yield of these two rice cultivars to nitrogen fertilizer was different in two locations (Rasht and Chaparsar). Therefore, management of nitrogen fertilizer application should be different in Rasht and Chaparsar. The superiority of nitrogen use efficiency of Gilaneh in split application of nitrogen fertilizer (Max. 18.5 kg.kg-1) compare to Abjiboji (12 kg.kg-1), revealed the superiority of Gilaneh and split application of nitrogen fertilizer. For Abjiboji split application of 75 kg.ha-1 nitrogen fertilizer (with grain yield of 3830 kg.ha-1) can be recommended in Chaparsar, and 90 kg.ha-1 nitrogen fertilizer as nonsplit in Rasht (with grain yield of 4050 kg.ha-1) were suitable. However, for Gilaneh, new improved rice cultivar, split application of 90 and 90-105 kg.ha-1 nitrogen fertilizer can be recommended in Chaparsar and Rasht (with grain yield of 5050 and 4650 kg.ha-1), respectively were more suitable. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مسعود کاوسی |
دانشیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات برنج کشور
مهرزاد اله قلی پور |
استادیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات برنج کشور
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-539&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-435287.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
علمی - پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|