علوم زراعی ایران، جلد ۱۸، شماره ۴، صفحات ۳۱۹-۳۳۳
عنوان فارسی اثر کود نیتروژن، آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و کیفیت ریشه و شاخص‌های فیزیولوژیک چغندرقند (Beta vulgaris L.) رقم پارس در شرایط آبیاری ‌قطره‌ای- نواری
چکیده فارسی مقاله این تحقیق با هدف تعیین اثر مقادیر کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و کیفیت چغندرقند رقم پارس انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده نواری بر پایه طرح بلوک‌های کامل‌تصادفی با چهار تکرار با آبیاری قطره‌ای- ‌نواری در دو سال (1392 و 1393) در ایستگاه تحقیقاتی مطهری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند واقع در کمال‌شهرکرج اجرا شد. عامل آرایش ‌کاشت در دو سطح (50-40 و 60-40) و کود نیتروژن در چهار سطح (صفر، 50، 75 و 100 درصد توصیه شده در آبیاری ثقلی) به صورت فاکتوریل به عنوان عوامل عمودی و تراکم بوته (فاصله‌ بوته روی خطوط‌کاشت) در دو سطح (14 و 20 سانتی متر)، به عنوان عامل افقی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثرکود نیتروژن بر عملکرد ریشه و قند معنی‌دار بود و کاهش مصرف کود نیتروژن تا 75 درصد مقدار توصیه شده، اثر معنی‌داری بر عملکرد و قند ناخالص ریشه چغندر قند نداشت. عملکرد ریشه و قند ناخالص در این تیمار کودی به ترتیب 6/70 و 25/10 تن در هکتار بود. در میانگین دو سال، کمترین و بیشترین مقدار نیتروژن جذب ‌شده توسط گیاه (9/99 و3/240 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب مربوط به سطح صفر و 100 درصد کود نیتروژن بود. از کل نیتروژن جذب ‌شده، 58 درصد به اندام زیرزمینی و 42 درصد به اندام هوایی گیاه اختصاص یافتند. بیشترین کارایی استفاده از نیتروژن در تولید قند ‌ناخالص، مربوط به تیمار عدم ‌مصرف‌کود بود (8/50 کیلوگرم قند به ازای هر‌ کیلوگرم نیتروژن موجود در خاک) (به‌ترتیب 7/21، 8/24 و 3/31 درصد بیشتر ‌از تیمارهای 50، 75 و100 درصد مقادیر ‌کودی توصیه شده). با افزایش تراکم بوته وکود نیتروژن، تابش بیشتری توسط پوشش گیاهی جذب شد. در فواصل بوته 14 در مقایسه با 20 سانتی‌متر حدود 8 درصد، در آرایش کاشت 50-40 در مقایسه با 60-40 حدود 22 درصد و در سطح کودی 75 درصد توصیه شده در روش آبیاری ثقلی در مقایسه با عدم مصرف کود نیتروژن، حدود 41 درصد نور کمتری به کف پوشش گیاهی رسید. مصرف کود نیتروژن بر میزان سبزینگی برگ، میزان کلروفیل، حداکثر کارایی ‌فتوشیمیایی ‌فتوسیستم 2 و تعداد برگ‌ها اثر معنی‌داری داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که با کاهش مصرف کود نیتروژن تا 75 درصد مقدار توصیه شده در روش آبیاری قطره‌ای- ‌نواری، ضمن صرفه‌جویی در مصرف کود، کاهش محسوسی در صفات مهم کمی و کیفی چغندرقند مشاهده نشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Effect of nitrogen fertilizer, planting pattern and plant density on root yield and quality and physiological indices of sugar beet (Beta vulgaris L.) cv. Pars under tape-drip irrigation condition
چکیده انگلیسی مقاله Effect of nitrogen fertilizer and plant density on root yield, quality and physiological traits of sugar beet (cv. Pars) under tape-drip irrigation condition was assessed in strip factorial plot arrangement using randomized complete block design with four replications. Two levels of planting patterns (40-60 cm and 40-50 cm) and four levels of nitrogen fertilizer; zero (N0), 50% (N1), 75% (N2) and 100% (N3) of the recommended levles for furrow irrigation) were assigned to vertical plots and two levels of row spacing (14 and 20 cm) randomized in horizontal plots. The experiment was carried out in two succeive sugar beet growing seasons (2013 and 2014) in the research field station of of Sugar Beet Research Institute, Karaj, Iran. Nitrogen fertilizer had significant effect on root and sugar yields. Decreasing nitrogen fertilizer to 75% of recommendation didn’t significantly influence root and sugar yields. The least and highest nitrogen accumulation of 99.9 and 240.3 kg.ha-1 were measured at zero and 100% levels of recommended nitrogen fertilizer, respectively. Accumulated nitrogen was partitioned greater in roots (58%) than shoots (42%). The highest Nitrogen Use Efficiency (NUE) for producing sugar was 50.8 (50.8 kg of sugar.kg-1 of nitrogen) in the treatment without nitrogen fertilizer application which was 21.7, 24.8 and 31.3 percent higher than treatments with 50%, 75% and 100% of recommended nitrogen fertilizer, respectively. Radiation penetration under the canopy showed that more radiation was intercepted in denser plant population and higher nitrogen fertilizer applications. Nitrogen fertilizer had significant effect on physiological traits such as SPAD value, chlorophyll content, maximum photochemical efficiency of photosystem II (Fv/Fm) and number of leaves. It was concluded that tape-drip irrigation system could reduce 25% of nitrogen fertilizer application without significant changes in important qualitative, quantitative and physiological traits of sugar beet.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حمید قاسمی |
دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

رحیم محمدیان |
دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند کرج، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات چغندر قند

محمد علی اسماعیلی | mohammad ali
دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-524&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-424025.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات