این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۹، شماره ۲۱، صفحات ۴۴-۵۵
عنوان فارسی بررسی برخی ارقام گندم از لحاظ صفات مورفولوژیکی و شاخص های تحمل به تنش خشکی
چکیده فارسی مقاله اصولا مهم­ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان کمبود آب می­باشد. بیشتر اراضی ایران در نواحی خشک و نیمه خشک واقع شده­اند، بنابراین تعیین ژنوتیپ­هایی که تحت شرایط کم­آبی قادر به ارایه عملکرد نسبتا قابل قبولی باشند، امری ضروری است. به منظور شناسایی ارقام متحمل به خشکی، تعداد 20 رقم زراعی گندم به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در سه سطح تنش خشکی (0، 6/0- و 2/1- مگاپاسگال) و در محیط آب­کشت در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی از نظر صفات طول ریشه، وزت تر ریشه و اندام هوایی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی مورد بررسی قرار گرفت. تنش خشکی از طریق پلی­اتیلن گلیکول 6000 اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح تنش خشکی از نظر اغلب صفات اختلاف معنی­دار وجود دارد. بین ارقام گندم نیز از نظر تمامی صفات اختلاف معنی­دار وجود داشت. اثر متقابل سطوح تنش و ارقام در مورد تمامی صفات معنی­دار بود. شاخص­های تحمل به خشکی از قبیل: شاخص میانگین هارمونیک تولید (HARM)، شاخص میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI) و میانگین تولید (MP) بر مبنای عملکرد بیولوژیک در شرایط بدون تنش خشکی (YP) و دارای تنش خشکی (YS ) محاسبه شدند. تجزیه واریانس شاخص‌های فوق در بین ارقام اختلاف معنی­دار نشان داد که حاکی از وجود تنوع بین ارقام و عکس­العمل متفاوت آنها به تنش خشکی می­باشد. مقایسه میانگین­ها با روش دانکن در سطح احتمال یک­درصد صورت گرفت. در مورد اکثر صفات با افزایش میزان تنش خشکی کاهش میانگین صفات مورد بررسی در ارقام مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای ارقام از نظر صفات مورفولوژیک، تحت شرایط غیر تنش ارقام آرتا، بک­کراس­روشن، تجن، گاسکوژن و شیرودی در گروه بهترین­ها قرار گرفتند و تحت شرایط تنش خشکی 6/0- مگاپاسگال ارقام آرتا، شیرودی، تجن، کویر و گاسکوژن به عنوان ارقام متحمل شناخته شدند. تحت شرایط تنش خشکی 2/1- مگاپاسگال ارقام کویر، رسول و میهن به عنوان ارقام متحمل شناخته شدند. در مجموع ارقام رسول و میهن با توجه به نتایج گروه­بندی بر مبنای صفات مورفولوژیک و شاخص­های تحمل به عنوان ارقام متحمل شناخته شدند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تنش کم آبی، شاخص تحمل مگا پاسگال، وزن خشک ریشه
عنوان انگلیسی Study some of Wheat Cultivars Based on Morphological Traits and Drought Tolerance Indices
چکیده انگلیسی مقاله Basically, the most important limiting factor in plant growth is the lack of water. More lands in Iran are located in arid and semi-arid region and so identifying of ghenotype that can produce acceptable yield under drought conditions is essential. In order to identification of drought stress tolerant varieties, 20 wheat cultivars were evaluated at three stress levels (control, -0.6 and -1.2 MPa) and in aquaculture medium as a factorial experiment based on completely randomized block design with three replications in the green house of Mohaghegh Ardabili University based on root length, root and shoot fresh weight, root and shoot dry weight and root/shoot dry weight ratio. Stress levels were induced by using polyethylene glycol 6000. Results of ANOVA showed that the stress levels had significant effect on all traits. Also, Cultivars had significant differeces in all traits. The cultivars×stress interaction was significant in all studied traits. The drought tolerance indices of HARM, GMP, MP and STI were calculated based on yield in control (Yp) and stress levels (Ys). Results of ANOVA for indices showed significant difference between cultivars that showed different response of cultivars to drought stress. Comparisons of means were carried out by Duncan's method at one percent probability level. In all of traits the means of cultivars reduced by increasing of stress levels. According to cluster analysis results based on morphological traits in control level, the cultivars of Arta, BC Roshan, Tajan, Gascozen and shiroodi were beter than other cultivars. In -0.6 MPa stress level, the Arta, Shiriidi, Tajan, Kavir and Gascozen cultivars wre tolerant and Moghan2, Rasul and Mihan had partial tolerant to drought stress. In -1.2 MPa stress level, the Kavir, Rasul, Mihan were tolerant to stress. Totally, according to cluster analysis based on morphological traits and tolerance indices, the Rasul and Mihan cultivars were identified as tolerant cultivars.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Cluster analysis, Tolerance, Water deficit stress, Wheat
نویسندگان مقاله مریم طهماسب عالی |


علی اصغری |


امید سفالیان |


حمیدرضا محمددوست چمن آباد | mohammaddoust e chamanabad


علی رسول زاده |


نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-240&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح نباتات، بیومتری
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات