این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۱۵، شماره ۴۵، صفحات ۷-۲۳
عنوان فارسی «تخمین/ برآورد تراکم هسته» در پژوهش‌های باستان‌شناسی چشم‌انداز (مطالعۀ موردی: پراکنش محوطه‌های پارینه‌سنگی میانی منطقۀ میانکوه؛ چهارمحال و بختیاری)
چکیده فارسی مقاله امروزه رویکرد مبتنی‌بر «تخمین یا برآورد تراکم هسته» در تصویرسازی پدیده‌های تأثیرگذار (اکوتوپ‌های اکولوژیکی) بر توزیع فضایی محوطه‌ها در بستر چشم‌اندازهای جغرافیایی از اهمیت بالایی برخوردار است. ابزار مستندنگاری و تحلیلی GIS به‌عنوان یکی از ابزارهای شناسایی محل‌های فعالیت‌های مشخص در کنار خروجی‌های برآمده از نرم‌افزار MATLAB در هرچه ملموس کردن نقش عوامل محیطی در الگوی بهروه‌وری از محیط در باستان‌شناسی فضایی- چشم‌انداز نقش دارند. این پژوهش با جامعه‌ای آماری از دورۀ پارینه‌سنگی میانی از ارتفاعات غرب چهارمحال‌وبختیاری (منطقۀ میانکوه) شامل 177 محوطه که در طول سه فصل بررسی پیمایشی در فاصلۀ سال‌های 90-1388 شناسایی شده‌اند، به‌گوشه‌ای از اهمیت تخمین/ برآورد تراکم هسته در مطالعۀ محوطه‌ها/ محل‌ها با فراوانی مواد فرهنگی می‌پردازد. تحلیلی از 177 نقطۀ با مختصات XY نشان می‌دهد که دو عامل رودخانۀ دائمی با منابع چرت در زیست‌بوم کم‌ارتفاع، و دو مانده‌آب یا حوضچۀ طبیعی فصلی و چشمه پوتَک در زیست‌بوم مرتفع از برخی عوامل احتمالی توزیع محوطه‌ها/ محل‌ها در میانکوه بوده‌اند. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که به‌طورکلی چهار هستۀ تراکم محوطه‌ها در طول چشم‌انداز قابل مشاهده است؛ متراکم‌ترین نقطۀ توزیع محوطه‌ها در زیست‌بوم کم‌ارتفاع دیده شده است، جایی‌که تعداد زیادی از محوطه‌ها (هستۀ اول) در فاصله‌ای نزدیک از رودخانه دائمی بازُفت و خِرسون در میان دامنه‌ها و تپه‌ماهورهای مشرف به این دو رودخانه با پراکندگی فراوان قلوه‌سنگ‌های چرتی مناسب ساخت ابزار و در محل‌های با آبراهه‌ها و آبکندهای فراوان شکل گرفته‌اند. هستۀ دوم تراکم محوطه‌ها در زیست‌بوم مرتفع شکل گرفته است. در اینجا محوطه‌ها در کنار دو حوضچۀ فصلی طبیعی و چشمۀ دائمی پوتک تمرکز یافته‌اند. هستۀ سوم در محدودۀ تراس دهدشت در تنگ‌ترین بخش درۀ رودخانۀ سرخون قابل‌مشاهده است. کمترین تراکم محوطه‌ها (هستۀ چهارم) روی تپه‌ماهورهای تَل‌اُو شکل گرفته‌اند که کاملاً مشرف‌بر رودخانۀ بازفت هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تراکم هسته،میانکوه،پارینه‌سنگی میانی،چشم‌انداز تحلیل‌فضایی،
عنوان انگلیسی Kernel Density Estimation (KDE) Approach in Landscape Archaeological Studies (Case Study: The Distribution of Middle Paleolithic Open-air Sites in Miankouh Region; Chaharmahal and Bakhtiari Province, Iran)
چکیده انگلیسی مقاله Today, Kernel Density Estimation (KDE) is one of the most important methods used to illustrate the influence of most important factors (ecotopes) on the distribution of archaeological sites at the local landscape scale. Geographic Information System (GIS), as a core analytical tool, plays a key role in identifying task-specific locations. GIS, in combination with MATLAB toolboxes, topologically enhances our understanding of how environmental factors influenced the resource exploitation patterns of past societies. Focusing on the Middle Paleolithic (MP) statistical dataset, this paper underscores the analytical value of KDE in studying MP open-air sites and localities that were identified during three seasons of archaeological survey in the Miankouh region, located in western Chaharmahal and Bakhtiari (ChB) Province. An analysis of the available dataset (177 points with recorded latitude and longitude coordinates, XY) reveals two probable environmental factors that appear to have contributed to the formation of four major MP open-air site clusters across the Miankouh landscape. The highest concentration of sites occurs on river terraces near the Khersun and Bazoft rivers (Kernel 1), where suitable riverine chert raw materials were available for tool production in the Low Altitude Zone (LAZ). Another significant cluster (Kernel 2) is in the High-Altitude Zone (HAZ), around two natural seasonal pools and the Pootak spring.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تراکم هسته,میانکوه,پارینه‌سنگی میانی,چشم‌انداز تحلیل‌فضایی
نویسندگان مقاله محسن بهرامی نیا |
دکترای باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول).

علیرضا خسروزاده |
دانشیار گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

زهرا طاهرزاده نقنه |
کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_5382_02153056f27c27d7904d8d9a55301839.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات