|
|
سامانه سطوح آبگیر باران، جلد ۱۳، شماره ۲، صفحات ۱-۲۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تعیین پویایی تغییرات کاربری اراضی و شدت تغییرات آن در حوزه آبخیز باراندوزچای، ارومیه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
در تحقیق حاضر جهت تهیه نقشه تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز باراندوزچای از تصاویر سنجنده‌های TM و ETM+ ماهواره‌های لندست و سنتینل 2 مربوط به سال‌های 1990، 1995، 2000، 2005، 2010، 2016، 2020 و 2024 طی یک بازه زمانی 34 ساله استفاده شد. در ادامه، به‌منظور پیش‌بینی کاربری اراضی برای سال 2032 از CA-مارکوف از نرم‌افزار TerrSet استفاده شد. در نهایت، برای روند تغییرات کاربری از شاخص شدت تغییرات و شاخص درجه پویایی یکپارچه (Ktotal) در پایش تغییرات کاربری اراضی استفاده شد. نتایج نشان داد که نقشه‌های طبقه‌بندی‌شده با دقت زیاد و ضریب کاپا بیش از 80/0 تولید شدند که حاکی از اعتبار خوب تحلیل‌ها است. در این تحقیق کاربری اراضی در شش کلاس شامل اراضی آبی و باغات، مرتع، اراضی دیم، مسکونی، بدنه آبی و نمکزار طبقه‌بندی شد. تحلیل تغییرات کاربری اراضی نشان داد که بیش‌ترین تغییرات در کاربری مسکونی رخ داده است، به‌ویژه در بازه زمانی 2000-1995 و 2024-1995 که به‌ترتیب با رشد 66/22 و 35/267 درصدی مواجه بوده است. این رشد نشانگر توسعه سریع مناطق مسکونی و شهری است که احتمالاً ناشی از افزایش جمعیت و تقاضا برای مسکن در این منطقه بوده است. هم‌چنین، در دوره 2024-2020، گسترش اراضی آبی و باغات با رشد 42/0 درصدی مشاهده شد که می‌تواند به‌دلیل افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و بهبود فنون کشاورزی باشد. پیش‌بینی برای سال 2032 نشان می‌دهد که مساحت مناطق مسکونی به 19/95 کیلومترمربع و اراضی آبی و باغات به 64/584 کیلومترمربع افزایش خواهد یافت، در حالی‌که اراضی دیم و مراتع کاهش خواهند یافت. تحلیل شاخص درجه پویایی یکپارچه (Ktotal) نیز نشان داد که سرعت تغییرات کاربری اراضی در بازه زمانی 2020-2016 و 2024-2020 افزایش یافته است، درحالی‌که در بازه زمانی 2005-2000 و 2010-2005 کاهش داشته است. این نتایج نیاز به مدیریت پایدار منابع طبیعی و تدوین برنامه‌های حفاظتی برای کنترل تغییرات کاربری و حفظ پایداری محیط‌زیستی منطقه را تأکید می‌کند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تحلیل روند تغییرات، پویایی سیمای‌سرزمین، تغییرکاربری اراضی، شاخص درجه پویایی، مدیریت آبخیز |
|
| عنوان انگلیسی |
Determining the dynamics of land use changes and the intensity of changes in the Barandozchay watershed, Urmia |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
In this study, land use change maps for the Barandoozchay watershed were prepared using TM and ETM+ sensor images from Landsat and Sentinel-2 satellites for the years 1990, 1995, 2000, 2005, 2010, 2016, 2020, and 2024 over 34 years. To predict land use for 2032, the CA-Markov model in the TerrSet software was used. The analysis employed the land use change intensity index and the integrated dynamic degree index (Ktotal) to monitor land use changes. The results indicated that the classified maps were produced with high accuracy and a Kappa coefficient greater than 0.80, indicating good reliability of the analyses. In this study, land use was categorized into six classes: irrigated lands and orchards, rangelands, rainfed lands, residential areas, water bodies, and salt marshes. Analysis of land use changes showed that the most significant changes occurred in residential areas, particularly during the periods 1995-2000 and 1995-2024, with growth rates of 22.66% and 267.35%, respectively. This growth reflects the rapid development of residential and urban areas, likely due to population growth and housing demand in the region. Additionally, during the 2020-2024 period, there was a 0.42% increase in irrigated lands and orchards, possibly due to increased demand for agricultural products and improved agricultural techniques. Predictions for 2032 indicate that the area of residential zones will increase to 95.19 km², and irrigated lands and orchards will increase to 584.64 km², while rainfed lands and rangelands will decrease. Analysis of the integrated dynamic degree index (Ktotal) also showed that the rate of land use change increased during the periods 2016-2020 and 2020-2024, while it decreased during the periods 2000-2005 and 2005-2010. These results underscore the need for sustainable natural resource management and the development of protective measures to control land use changes and maintain the environmental sustainability of the region. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Trend Analysis, Landscape Dynamics, Land Use Change, Dynamic Degree Index, Watershed Management |
|
| نویسندگان مقاله |
امید بنابی آلقو | Omid Bonabi Alghoo
Ph.D. Student, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran, Email: O.bonabi@urmia.ac.ir
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران، O.bonabi@urmia.ac.ir
وحید رضاوردی نژاد | Vahid Verdinejad
Professor, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran, Email: v.verdinejad@urmia.ac.ir
استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران، v.verdinejad@urmia.ac.ir
جواد بهمنش | Javad Behmanesh
Professor, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran, Email: j.behmanesh@urmia.ac.ir
استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران، j.behmanesh@urmia.ac.ir
طیبه ایرانی | Tayebeh Irani
Former Ph.D. Student, Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran, Email: t.irani@urmia.ac.ir
دانش‌آموخته دکتری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران، t.irani@urmia.ac.ir
مینا رحیمی | mina Rahimi
Former Ph.D. Student, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran, Email: mi.rahimi1992@gmail.com
دانش‌آموخته دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران، mi.rahimi1992@gmail.com
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jircsa.ir/browse.php?a_code=A-10-1528-2&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|