این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
هنرهای تجسمی، جلد ۳۰، شماره ۲، صفحات ۲۳-۴۲
عنوان فارسی تحلیل‌گفتمان‌انتقادی رسانه‌سازی دین در دیوارنگاره‌های دوران مشروطیت
چکیده فارسی مقاله مشروطیت، آغازگر تحولی بود که تحت‌تأثیر رویدادهای جهانی‌محلی و سیاست‌های روسیه‌وانگلیس شکل‌گرفت. یکی از محورهای مهم شکل‌گیری هویت ملی نوین ایران، رسانه‌سازی دین بود که در دیوارنگاره‌های دوران مشروطیت نمایان شد. گفتمان دینی در این دیوارنگاره‌ها با استفاده از زبان بصری خاص، به بازتولید ساختارهای نظام‌مند ساخت‌اجتماعی واقعیت پرداخت و به ایجاد یک ژانر گفتمانی منحصربه‌فرد کمک‌کرده است. ازاین‌منظر مسئله این است که 1. چگونه فرآیندهای رسانه‌سازی با تأکید بر رسانه دیوارنگاره‌ها درحال‌تغییر ماهیت بازنمایی عمومی دین در جامعه دوران مشروطیت هستند؟ چگونه عناصردینی درگفتمان دیوارنگاره‌های دوران مشروطیت، ازطریق ساختار گفتمان‌هاوتصاویر، موجب شکل‌گیری هویت‌های فردی‌واجتماعی می‌شود؟ روش پژوهش توصیفی‌تحلیلی برمبنای تحلیل‌محتوای‌انتقادی از نوع پژوهش‌های کیفی است. ابزارگردآوری اطلاعات فیش، مشاهده و ابزار پویشگری‌نوین است. جامعه‌پژوهش مشتمل‌بر 20 دیوار‌نگاره است که به شیوه هدفمند انتخاب‌شده است. منطق اجرایی در این پژوهش مبتنی بر تحلیل ارتباط میان بازنمایی‌های بصری دیوارنگاره‌ها و شکل‌گیری هویت‌های اجتماعی‌وفردی براساس آراء سه‌وجهی نورمن فرکلاف است. یافته‌های‌پژوهش نشان‌می‌دهد که رسانه‌سازی‌دین دردیوارنگاره‌های دوران مشروطیت باتمرکزبر ساختارهای نظام‌مند و بازنمایی روایات دینی، نقش مهمی در انعکاس و تثبیت تعلقات اجتماعی و اعتقادی آن‌دوره داشته است. تحلیل دیوارنگاره‌ها به‌عنوان کنش‌های اجتماعی و ایدئولوژیک، نشان‌دهنده تعامل پیچیده میان دین، فرهنگ و سیاست دردوران مشروطیت ایران است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تحلیل‌گفتمان‌انتقادی،رسانه‌سازی دین،دیوارنگاره،دوران مشروطیت،نورمن فرکلاف،
عنوان انگلیسی Analysis of the Critical Discourse of the Mediatization of Religion in Murals from the Constitutional Era
چکیده انگلیسی مقاله The Constitutional Revolution of Iran marked a pivotal era characterized by profound political, social, and cultural transformations. During this period, significant religious discourses emerged, particularly those rooted in Ashura-centric ideologies. The Shiite clergy played a central role in preserving and reinterpreting these discourses to adapt to shifting socio-political contexts. A notable development during this era was the transition from oral traditions to visual representation, particularly through murals, which reshaped public perceptions of religious and social values. In the late Qajar period, murals became a crucial medium for articulating and disseminating Shiite serious beliefs and deep religious narratives. Such visual depictions were not merely artistic expressions but were deeply intertwined with the political dynamics of the time. For instance, the Islamic Unity discourse promoted by the Jangal Movement was conveyed not only through traditional, established print media, such as newspapers and manifestos, but also through murals. These murals functioned as sites for integrating diverse ideological frameworks and highlighted the interactions among various religious traditions. Notably, they showcased the increasing visibility of non-Shiite Islamic perspectives within predominantly Shiite Ashura narratives, thereby influencing both religious and political thought. Beyond their representational function, these murals symbolized ideological shifts and facilitated new modes of religious engagement. In northern regions such as Gilan, as well as cultural hubs like Shiraz, Isfahan, and Kermanshah, the gradual integration of religious symbols across sectarian boundaries became evident. This phenomenon reflected broader global trends, such as globalization and the emergence of religious pluralism, which redefined religious and cultural identities during the Constitutional Revolution. This study aims to examine the transformative impact of murals on the mediatization of religion and the construction of individual and collective identities during this critical historical juncture. The study employs a descriptive-analytical methodology, incorporating critical content analysis within a qualitative research paradigm. Data collection methods include photographic documentation and advanced scanning technologies. The research concentrates on 20 religious-themed murals from the Constitutional Era, selected through purposive sampling based on their relevance. Data analysis adheres to Fairclough’s three-dimensional framework for critical discourse analysis, highlighting historical, social, and cultural contexts. The findings reveal that these murals functioned as both social and ideological acts, embedding religious narratives within broader socio-political frameworks to shape public perceptions and promote societal cohesion. Despite the extensive scholarship on the Constitutional Revolution, the cultural and religious dimensions embodied in murals have remained underexplored. This research underscores the critical role of these murals as active agents in shaping religious consciousness and identity. By addressing the underexamined domain of mural-based religious mediatization, this study offers a nuanced understanding of how visual culture contributed to the negotiation of national identity and ideological coherence in early 20th-century Iran. This research provides fresh insights into the intersection of visual media, religion, and society, highlighting the role of murals in mediating cultural narratives and fostering ideological unity in a rapidly changing socio-political landscape. As such, it adds to the broader discourse on the interplay between media, religion, and identity in historical contexts, offering valuable perspectives for scholars in related fields.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تحلیل‌گفتمان‌انتقادی,رسانه‌سازی دین,دیوارنگاره,دوران مشروطیت,نورمن فرکلاف
نویسندگان مقاله سمانه سراج |
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد،.تهران، ایران.

خشایار قاضی زاده |
دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده .هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://jfava.ut.ac.ir/article_99990_b0d36987f4f2d386b6f4e7c8b4c06371.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات