این تحقیق، سیاستهای ارزی بانک مرکزی ایران (CBI) را در کنار شرایط اقتصادی و ارزی غالب در ایران ارزیابی میکند تا یک مدل مفهومی ارائه دهد. با استفاده از رویکرد روشهای ترکیبی - ادغام تحلیل اقتصادسنجی، ردیابی سیاستهای تاریخی و مطالعات موردی مقایسهای - ما تعامل بین رژیمهای نرخ ارز (ثابت، شناور مدیریتشده، نرخهای چندگانه) و متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان مانند تورم، تراز تجاری و رشد تولید ناخالص داخلی را بررسی میکنیم. یافتههای ما نشان میدهد که وابستگی شدید ایران به درآمدهای نفتی (بهویژه همبستگی +0.962 با صادرات) و سیستم نرخ ارز چندپاره آن (که همبستگی -0.861 با تولید ناخالص داخلی را نشان میدهد) به طور قابل توجهی در کسری مالی و نرخ تورم 40 درصدی در سال 2023 نقش دارند. در پاسخ، این تحقیق یک چارچوب مفهومی ارائه میدهد که بر تنوع منابع ارزی، بهبود هماهنگی پولی-مالی و اصلاحات نهادی ضروری تأکید دارد. بینشهای مقایسهای از چین، ترکیه و ونزوئلا، این مدل را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد و بر اهمیت استراتژیهای تطبیقی برای افزایش تابآوری اقتصادی تأکید میکند