این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات معماری ایران، جلد ۱۳، شماره ۲۶، صفحات ۱۲۷-۱۵۸
عنوان فارسی مبانی حفاظت از سکونتگاه‌های مرتبط با باغ‌های تاریخی در بیرجند
چکیده فارسی مقاله برخی سکونتگاه‌ها که در نزدیکی باغ‌های تاریخی شکل گرفته و توسعه یافته‌اند، دارای ارتباطی تاریخی با این باغ‌ها بوده‌اند؛ در واقع حیات اجتماعی، کالبدی، فرهنگی و اقتصادی این سکونتگاه‌ها با باغ‌های تاریخی پیرامونشان پیوند خورده بود. در ناحیۀ بیرجند، حضور تعداد زیادی سکونتگاه روستایی در نزدیکی باغ‌های تاریخی این امکان را به وجود می‌آورد که رابطۀ میان این سکونتگاه‌ها با باغ‌های تاریخی مورد مطالعه قرار گیرند. ارتباط سکونتگاه‌ها با باغ‌های تاریخی از آن دسته موضوعاتی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ازآنجاکه این سکونتگاه‌های مستقر در ناحیۀ بیرجند به‌همراه باغ‌های تاریخی و سایر اجزا و عناصر برجای‌مانده تشکیل یک کل دارای انسجام و ارتباط را می‌داده‌اند؛ بنابراین، حفاظت از این سکونتگاه‌ها که بسیاری از آن‌ها در معرض خطر نابودی هستند، ضروری به نظر می‌رسد. این سکونتگاه‌ها به‌لحاظ تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی واجد ارزش هستند. با توجه به دشواری حفاظت از این سکونتگاه‌ها به‌دلیل مشکلات چندوجهی و در مواردی غیرقابل بازگشت، در این مقاله چهار سند بین‌المللی که تا حدودی می‌توانند برای این محدوده‌های زیستی قابل اتکا و ارجاع باشند، به‌عنوان مبنای اولیۀ حفاظت مد نظر قرار گرفتند. ازسوی دیگر، با استناد به منابع تاریخی، مشاهدات میدانی و تحلیل روایت‌های تاریخی ساکنان این سکونتگاه‌ها که دارای تجربۀ زیسته از دهه‌های چهل و پنجاه خورشیدی بودند، برخی مواردی که در امر حفاظت از این سکونتگاه‌ها ضروری به نظر می‌رسید، مورد پردازش قرار گرفتند. بنابراین، روش تحقیق در این مقاله، تلفیقی از تفسیر، مشاهده و تحلیل روایت است. نتایج حاکی از حضور دست‌کم سه نوع سکونتگاه در ناحیۀ بیرجند است که به‌رغم دارا بودن نقاط مشترک، آسیب‌های متفاوتی را از سر گذرانیده‌اند. به‌لحاظ نوع و شدت آسیب‌های وارده این سکونتگاه‌ها در چهار دسته قرار می‌گیرند. آسیب‌هایی که به کلاته‌ها وارد شده، به‌دلیل آنکه این سکونتگاه‌ها ماهیتاً حیاتشان را از باغ تاریخی وام گرفته و به‌شدت به حاکم/ارباب وابسته بوده‌اند، به‌حدی است که برای آن‌ها رویکرد حفاظت حیات‌بخش که تا حدود زیادی شامل انجام اقدامات مرمت و احیا می‌گردد، پیشنهاد شده است. ازسوی دیگر، در سکونتگاه‌های روستایی‌ای که پیش از شکل‌گیری باغ‌های تاریخی وجود داشتند و حیات اجتماعی و اقتصادی‌شان همچنان دارای تداوم است، اقدامات حفاظتی از نوع نگهداری و توانمندسازی پیشنهاد شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سکونتگاه‌ روستایی،باغ‌ تاریخی،بیرجند،کلاته‌،حفاظت،
عنوان انگلیسی Fundamentals of Conserving Settlements Related to Historic Gardens in Birjand
چکیده انگلیسی مقاله A number of settlements that were formed and developed in the proximity of historical gardens maintained a historical connection with said gardens. It can be stated that the social, physical, cultural, and economic life of these settlements was intertwined with the historical gardens surrounding them. The existence of numerous rural settlements in the proximity of historic gardens in the Birjand region allows for the study of the relationship between these settlements and the historic gardens. The connection between settlements and historic gardens is a rarely discussed subject. These settlements in the Birjand region, along with historic gardens and other remaining components and elements, formed a cohesive and interconnected totality. Thus, it is necessary to protect these settlements, which are at risk of destruction in numerous cases, as they hold historic, social, economic, and cultural value. Given the difficulties of protecting these settlements due to the multi-faceted and sometimes irreversible issues, this study employs four international documents that could prove reliable as an initial basis for protection. Moreover, a number of matters that seemed necessary in the protection of these settlements were processed by referring to historical sources, field observations, and analyzing historical narratives of the settlement inhabitants who had real-life experiences from the 60s and 70s. Therefore, this study combines interpretation, observation, and narrative analysis in its methodology. The findings indicate the existence of at least three types of settlements in the Birjand region that have experienced different damages despite their similarities. These settlements fall into four categories based on the type and severity of damage. The damages inflicted on the Kalatehs (small villages) are considerable, as these settlements inherently derived their life from historical gardens and were heavily dependent on the ruling feudal landlord. Thus, the life-giving conservation approach, which largely involves restoration and revival measures, is recommended for these types of settlements. Conversely, protective measures such as maintenance and empowerment are suggested for rural settlements that existed prior to the formation of historical gardens and continue to maintain social and economic life.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله سکونتگاه‌ روستایی,باغ‌ تاریخی,بیرجند,کلاته‌,حفاظت
نویسندگان مقاله مریم رضائی پور |
دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی

محمدرضا فرزاد بهتاش |
استادیار گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی

حمیدرضا صباغی |
استادیار، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی

علیرضا انیسی |
دانشیار، پژوهشکدۀ ابنیه و بافت‌های فرهنگی ـ تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

نشانی اینترنتی https://jias.kashanu.ac.ir/article_114791_42f99bec700638e7eb05323b8a48db6b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات