|
|
مطالعات عرفانی، جلد ۲۰، شماره ۱، صفحات ۳۷-۶۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل تطبیقی ضرورت وجود انسان کامل، بر اساس روایات کتاب‌الحجه الکافی و آرای ابن عربی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مناسبات تشیع و تصوف، از سده‌ی ششم و هفتم هجری قمری، به صورت جدّی به عنوان یک مسأله‌ی پژوهشی مطرح شد و در جهت نفی و اثبات نیز طرف‌دارانی داشته و دارد. یکی از مباحثی که شیعه را در بُعد کلامی به تصوف نزدیک می‌کند، آموزه‌ی امامت است. این آموزه‌ی کلامی در شیعه، رابطه‌ی بسیار نزدیکی با مباحث انسان کامل در عرفان و تصوف دارد. یکی از مباحث چالشیِ امامت و انسان کامل، ضرورت وجود او در نظام هستی است؛از آن‌جا که بیش‌تر آموزه‌های امامت در شاخه‌ی نقلیِ علم کلام بحث می‌شوند، جوامع روایی، مهم‌ترین منبع آن به شمار می‌آیند؛ بنابراین بخشی از کتاب الکافی با عنوان «کتاب‌الحجه» که اختصاص به روایاتی با موضوع حجّت‌های الهی دارد، محور اول این پژوهش قرار گرفت و در سوی دیگر، با توجه به این‌که اولین تبیین منسجم از انسان کامل، توسط ابن عربی انجام گرفت، آرای او به عنوان محور دوم بحث این نوشتار، مورد توجه قرار گرفت. بحث از احادیث کتاب‌الحجه در دو بخش ضرورت تکوینی و معنوی سامان یافت و سپس با آموزه‌های انسان کامل ابن عربی در همین دو بخش، سنجیده شد. با توجه به استدلال‌هایی که در این نوشتار آمده است، میزان هم‌بستگی و تفاوت این دو آموزه روشن می‌شود تا از این رهیافت، بررسیِ تازه‌ای در گستره‌ی مناسبات تشیع و تصوف صورت گیرد. هرچند زاویه‌ی مباحث انسان کامل و امامت متفاوت باشد و از نظر مفهومی، امام و انسان کامل با تفاوت در تعابیر و مفاهیم مواجه باشند، به نظر می‌رسد از یک مصداق خارجی سخن می‌گویند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
انسان کامل،امام معصوم،کتاب‌الحجه،ابن‌عربی،تشیع و تصوف، |
|
| عنوان انگلیسی |
تحلیل تطبیقی ضرورت وجود انسان کامل، بر اساس روایات کتاب‌الحجة الکافی و آرای ابن عربی |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
مناسبات تشیع و تصوف، از سده‌ی ششم و هفتم هجری قمری، به صورت جدّی به عنوان یک مسأله‌ی پژوهشی مطرح شد و در جهت نفی و اثبات نیز طرف‌دارانی داشته و دارد. یکی از مباحثی که شیعه را در بُعد کلامی به تصوف نزدیک می‌کند، آموزه‌ی امامت است. این آموزه‌ی کلامی در شیعه، رابطه‌ی بسیار نزدیکی با مباحث انسان کامل در عرفان و تصوف دارد. یکی از مباحث چالشیِ امامت و انسان کامل، ضرورت وجود او در نظام هستی است؛از آن‌جا که بیش‌تر آموزه‌های امامت در شاخه‌ی نقلیِ علم کلام بحث می‌شوند، جوامع روایی، مهم‌ترین منبع آن به شمار می‌آیند؛ بنابراین بخشی از کتاب الکافی با عنوان «کتاب‌الحجة» که اختصاص به روایاتی با موضوع حجّت‌های الهی دارد، محور اول این پژوهش قرار گرفت و در سوی دیگر، با توجه به این‌که اولین تبیین منسجم از انسان کامل، توسط ابن عربی انجام گرفت، آرای او به عنوان محور دوم بحث این نوشتار، مورد توجه قرار گرفت. بحث از احادیث کتاب‌الحجة در دو بخش ضرورت تکوینی و معنوی سامان یافت و سپس با آموزه‌های انسان کامل ابن عربی در همین دو بخش، سنجیده شد. با توجه به استدلال‌هایی که در این نوشتار آمده است، میزان هم‌بستگی و تفاوت این دو آموزه روشن می‌شود تا از این رهیافت، بررسیِ تازه‌ای در گستره‌ی مناسبات تشیع و تصوف صورت گیرد. هرچند زاویه‌ی مباحث انسان کامل و امامت متفاوت باشد و از نظر مفهومی، امام و انسان کامل با تفاوت در تعابیر و مفاهیم مواجه باشند، به نظر می‌رسد از یک مصداق خارجی سخن می‌گویند. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
انسان کامل,امام معصوم,کتاب‌الحجة,ابن‌عربی,تشیع و تصوف |
|
| نویسندگان مقاله |
محمدحسن ضیاءالدینی دشتخاکی |
دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب
مصطفی فرهودی |
استادیار گروه ادیان شرق دانشگاه ادیان و مذاهب
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://s-erfani.kashanu.ac.ir/article_114894_5eccffa8cb4199005ba31a983a89a374.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|