|
|
تحقیقات حقوقی، جلد ۲۸، شماره ۲، صفحات ۲۴۳-۲۶۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
مطالعۀ تطبیقی تأسیس آمبودزمان حقوق بشر با نگاهی به ضرورت ایجاد «نهاد ملّی حقوق بشر و شهروندی» در نظام حقوقی ایران |
|
| چکیده فارسی مقاله |
این مقاله به بررسی تطبیقی کارکردها و ضرورت ایجاد «نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی» در نظام حقوقی ایران با تمرکز بر مدل آمبودزمان حقوق بشری میپردازد. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، مقاله نشان میدهد که آمبودزمان‌های حقوق بشری با تمرکز بر حمایت از حقوق بنیادین، نظارت بر نهادهای دولتی و خصوصی، و ایجاد تغییرات سیستمی، نقشی حیاتی در تضمین حقوق بشر ایفا میکنند. تجربه کشورهایی مانند ترکیه، روسیه و امارات متحده عربی مؤید اهمیت استقلال نهادی، اختیارات گسترده و تطابق با اصول پاریس در موفقیت این نهادهاست. در ایران، نهادهای موجود نظیر سازمان بازرسی کل کشور یا کمیسیون اصل 90، به‌دلیل محدودیتهای صلاحیتی، نبود استقلال و دسترسی‌پذیری ضعیف، فاقد کارآمدی لازم برای ایفای نقش آمبودزمان حقوق بشری هستند.این مقاله با تأکید بر خلأ قانونی و ناکارآمدی سازوکارهای فعلی، ایجاد نهادی مستقل مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی را ضروری میداند. این نهاد باید با اختیارات نظارتی گسترده، امکان رسیدگی به شکایات فردی و سیستمی، آموزش حقوق بشر و تعامل با نهادهای بین‌المللی، به بهبود حکمرانی و پاسخگویی دولت بینجامد.چالشهای پیشِ‌رو شامل مقاومت سیاسی، محدودیتهای ساختاری و تلقی حقوق بشر به‌عنوان مفهومی «غربی» است؛ با این حال، طراحی مدلی بومی متناسب با اصول اسلامی و قانون اساسی میتواند راهگشا باشد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
آمبودزمان،آمبودزمان حقوق بشر،حقوق بنیادین،نهاد ملّی حقوق بشر، |
|
| عنوان انگلیسی |
A Comparative Study of the Establishment of a Human Rights Ombudsman with a View to the Necessity of Establishing a "National Institution for Human Rights and Citizenship" in the Iranian Legal System |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
This article provides a comparative study of the functions and necessity of establishing a “National Institution for Human Rights and Citizenship” in the Iranian legal system, focusing on the human rights ombudsman model. Using a descriptive-analytical method, the article shows that human rights ombudsmen play a vital role in ensuring human rights by focusing on protecting fundamental rights, monitoring public and private institutions, and creating systemic changes. The experience of countries such as Turkey, Russia, and the United Arab Emirates confirms the importance of institutional independence, broad powers, and compliance with the Paris Principles in the success of these institutions. In Iran, existing institutions such as the General Inspectorate of the State or the Article 90 Commission lack the necessary efficiency to play the role of human rights ombudsman due to jurisdictional limitations, lack of independence, and poor accessibility. This article emphasizes the legal vacuum and inefficiency of current mechanisms, and considers the establishment of an independent institution based on international standards essential. This institution should improve governance and government accountability with broad oversight powers, the ability to address individual and systemic complaints, human rights training, and engagement with international institutions. Challenges ahead include political resistance, structural limitations, and the perception of human rights as a “Western” concept; however, designing an indigenous model that is consistent with Islamic principles and the constitution could provide a solution. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
آمبودزمان,آمبودزمان حقوق بشر,حقوق بنیادین,نهاد ملّی حقوق بشر |
|
| نویسندگان مقاله |
هادی صالحی |
استادیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه شیراز
سید حسین شریفی |
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه شیراز
دنیا سنجابی بروجنی |
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شیراز
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_105652_19a70940a4ed25e4704685cb71313618.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|