، جلد ۲۲، شماره ۱۴۶، صفحات ۲۷-۳۶

عنوان فارسی جستاری بر مفهوم معماری بومی مازندران در دورۀ معاصر (نمونۀ موردی: شهر ساری)
چکیده فارسی مقاله بیان مسئله: پیدایشِ معماریِ بومی، خروجی کالبدی تعامل مؤلفه‌های جغرافیایی با مؤلفه‌های انسانی هر بوم است. در دوران سنتی، این تعامل، در یک فرایند تکاملی به پیش می‌رفت؛ اما با گذار از سنت به مدرنیته، این پیشرفت، دچار تحول شد. مؤلفه‌های سازندۀ بوم چیست و چگونه در دوره‌های مختلف بر شکل‌گیری معماری بومی استان مازندران تأثیر می‌گذارند؟
هدف پژوهش: شناسایی مؤلفه‌های سازندۀ بوم و تأملی بر مفهوم معماری بومی خطۀ مازندران در دورۀ معاصر، هدف این پژوهش است. در این راستا، استخراج معیارها و زیرمعیارهای مؤثر بر پیدایش مصادیق کالبدی معماری بومی، اهداف فرعی بوده است.
روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با انتخاب شهر ساری به‌عنوان نمونۀ موردی، به شیوۀ تاریخی-تحلیلی انجام شده است. از فراترکیب ادبیات موضوع در بستر نرم‌افزار 20 MaxQDA برای شناسایی معیارها و زیرمعیارهای مؤثر بر پیدایش معماری بومی و از مقایسۀ زوجی، برای محاسبۀ وزن زیرمعیارها استفاده شده است. با نمونه‌گیری هدفمند و انجام مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی، مفهوم معماری بومی معاصر در خطۀ مازندران با بهره‌برداری ترکیبی از رویکردهای تحلیل درون‌سامانه‌ای و برون‌سامانه‌ای تشریح شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش به شناسایی 43 زیرمعیار سازندۀ بوم ذیل 5 معیار در خوشۀ جغرافیایی و 7 معیار در خوشۀ انسانی منتج شده است. در نتیجۀ تحلیل‌های درون‌سامانه‌ای محلۀ آب‌انبار‌نو در زمان خود 66. 628 امتیاز و محلۀ بخش هشت در دورۀ معاصر 66 .197 امتیاز کسب کرده است. مقایسۀ برون‌سامانه‌ای این دو محله نشان داده که ناسازگاری مصادیق کالبدی دورۀ معاصر شهر ساری در 21 زیرمعیار از 43 زیرمعیار سازندۀ بوم از جمله زیرمعیارهای بارش و رطوبت، تابش و دما، وزش باد و تهویه و... از خوشۀ معیارهای جغرافیایی و زیرمعیارهای عادات و هنجارها، عرف و اخلاق، آداب و رسوم و... از خوشۀ معیارهای انسانی موجب ناهماهنگی معماری این دوره با مؤلفه‌های معماری بومی شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله معماری بومی،انسان معاصر،بوم،دورۀ معاصر،مازندران،ساری،

عنوان انگلیسی An Inquiry on the Concept of Vernacular Architecture of Mazandaran in the Contemporary Era (Case Study: Sari City)
چکیده انگلیسی مقاله Problem statement: The emergence of vernacular architecture is the physical manifestation of the interaction between geographical and human components within a given ecosystem. In traditional eras, this interaction evolved through a gradual process; however, the transition to modernity has transformed this progression. What are the constructive components of an ecosystem, and how have they influenced the formation of vernacular architecture in Mazandaran Province across different historical periods?
Research objective: This study aims to identify the constructive components of an ecosystem and critically reflect on the concept of vernacular architecture in contemporary Mazandaran. Subsidiary objectives include extracting criteria and sub-criteria influencing physical manifestations of vernacular architecture.
Research method:  Employing a qualitative approach with a historical-analytical method, the city of Sari was selected as the case study. Meta-synthesis of literature was conducted using MaxQDA 20 to identify criteria and sub-criteria. Pairwise comparison was used to calculate sub-criteria weights. Through purposive sampling, documentary studies, and field observations, contemporary vernacular architecture in Mazandaran was analyzed using a combined Emic (insider perspective) and Etic (outsider perspective) framework.
Conclusion: Results identify 43 constructive sub-criteria of the ecosystem, categorized under 5 geographical and 7 human criteria. Emic analysis reveals that the historic Āb-Anbār-e-No neighborhood scored 628. 66 points, while the contemporary Bakhsh-e-hasht scored 197.66. The etic comparison demonstrates incompatibility in contemporary sari’s physical manifestations due to misalignment with 21/ 43 sub-criteria, including precipitation & humidity, solar exposure & temperature, wind patterns & ventilation from geographical factors and habits & norms, customs & ethics, rituals & traditions from human factors causing dissonance with vernacular principles.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله معماری بومی,انسان معاصر,بوم,دورۀ معاصر,مازندران,ساری

نویسندگان مقاله عیسی حجت |
عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکدۀ معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

سید یحیی اسلامی |
عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکدۀ معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

سید علی سیدیان |
عضو هیئت علمی گروه معماری گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

سارا متولّی |
گروه معماری، دانشکدۀ معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.


نشانی اینترنتی https://www.bagh-sj.com/article_222784_81f24a0d4d1a19763e079b3b4a029f19.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات