این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جنگل ایران، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۵۵-۷۲
عنوان فارسی اثر پوشش‌های مختلف درختی، درختچه‌ای و مرتعی بر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک (مطالعۀموردی: منطقۀمونج-نوشهر)
چکیده فارسی مقاله مقدمه: حفظ بوم‌سازگان‌های طبیعی باارزش مستلزم شناخت جوامع گیاهی و عوامل محیطی مؤثر بر آن است. خاک بستر رشد و نمو گیاه استو در هر ناحیه بین خاک و پوشش گیاهی ارتباط متقابل و تنگاتنگی وجود دارد. پوشش‌های مختلف گیاهی با توجه به کمیت‌ها و کیفیت‌های متفاوت مواد آلی ورودی (بقایای گیاهی) سبب تغییرات اساسی در جرم مخصوص ظاهری، پایداری خاکدانه، تخلخل، زی‌تودۀ میکروبی و میزان فعالیت آن در خاک و در نهایت چرخۀ مواد غذایی می‌شوند.این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های مختلف فیزیکی، شیمیایی، جمعیت‌هایجانوری، گیاهی و ویژگی‌های میکروبی خاک تحت پوشش‌های مختلف گیاهی در منطقۀ مونج از توابع شهرستان نوشهر انجام گرفت.
مواد و روش ها: در منطقۀپژوهش، یک پوشش درختی(پوشش جنگلی) با غالبیت گونۀآزاد (Zelkova carpinifolia (Pall.) K.Koch)، جنگل آمیخته با گونه‌های آزاد و اوجا (Ulmus minor Mill - Zelkova carpinifolia (Pall.) K.Koch)، پوشش درختچه‌ای با غالبیت سرخه ولیک (Crataegus monogyna Jacq.)، پوشش درختچه‌ای با غالبیت زرشک (Berberis vulgaris L.) و پوشش مرتعی با پوشش غالب L. Festuca ovina انتخاب شدند. شایان ذکر است که این پوشش‌هادر نتیجۀجایگزینی طبیعی و تحت تأثیر خصوصیات محیطی و رویشگاهی در طول زمان به وجودآمده‌اند.در هر یک از این پوشش‌ها 15 نمونه خاک از عمق 10-0 سانتی‌متری برداشت و برایاندازه‌گیریویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک به آزمایشگاه انتقال داده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار محتوای رطوبت خاک در پوشش جنگلی آمیختۀآزاد و اوجا 7/1 برابر مقدار این ویژگی در پوشش مرتعی فستوکا بود. مقدار پایداری خاکدانه و مقدار هدایت الکتریکی در پوشش جنگلی آمیختۀآزاد و اوجا به‌ترتیب 9/1 برابر و 4/1 برابر بیشتر از پوشش مرتعی اندازه‌گیری شد. در پوشش جنگلی آمیختۀآزاد و اوجا،مقدارکربن آلی(5/1 برابر) و مقدار نیتروژن کل(7/2 برابر) بیشتر از پوشش مرتعی فستوکا بود.همچنین در پوشش مرتعی فستوکا مقدار کربن آلی ذره‌ای (5/5 برابر)، فسفر (4/2 برابر)، پتاسیم (6/2 برابر)، کلسیم (3/2 برابر) و منیزیم قابل جذب (8/2 برابر) کمتر از پوشش جنگلی آمیختۀآزاد و اوجا گزارش شد. مقدار زی‌تودۀ ریز ریشه در پوشش‌های جنگلی بیش از سهبرابر پوشش مرتعی فستوکا مشاهده شد. تعداد آندوژئیک‌ها، زی‌تودۀ کرم خاکی، تراکم نماتدها و جمعیت قارچ‌ها در پوشش جنگلی آمیختۀآزاد و اوجا به‌ترتیب 7/6، 3/8، 5/4 و 5/6 برابر پوشش مرتعی فستوکا بود. در جنگل آمیختۀ آزاد و اوجا، مقدار تنفس پایه (3/3 برابر)، زی‌تودۀ میکروبی کربن (2/5 برابر)، آنزیم اوره‌آز (4/2 برابر) و آنزیم اسیدفسفاتاز (7/1 برابر) بیشتر از پوشش مرتعی فستوکا اندازه‌گیری شد. در این مطالعه مقدار ضریب متابولیکی در پوشش مرتعی فستوکا 9/2 برابر بیشتر از پوشش جنگلی آمیختۀ آزاد و اوجا گزارش شد. همچنین نتایج تحلیل به مؤلفه‌های اصلی حاکی از آن بود که پوشش جنگلی آمیختۀ آزاد و اوجا توانسته است شرایط مناسبی را برای فعالیت انواع موجودات خاکزی وجمعیت جانوری و گیاهی خاک فراهم آورد.
نتیجه‌گیری: به‌طور کلینتایج این پژوهش نشان داد که بسیاری از مشخصه‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک تحت پوشش درختی (جنگلی) از وضعیت مطلوب‌تری نسبت به بقیۀپوشش‌های گیاهی بررسی‌شده برخوردار است. این در حالی است که تغییر پوشش گیاهی از پوشش جنگلی به مرتعی (به‌واسطۀ جایگزینی طبیعی پوشش‌ها) با افت بسیاری از مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک سببکاهش فعالیت‌های میکروبی و زیستی خاک در این نوع پوشش شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله جنگل آمیختۀ آزاد و اوجا،پوشش مرتعی فستوکا،جمعیت‌هایجانوری و گیاهی،ویژگی‌های میکروبی خاک،
عنوان انگلیسی The effect of different tree, shrub, and rangeland covers on physical, chemical, and biological soil properties (case study: Monj region -Noshahr)
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: The preservation of valuable natural ecosystems requires an understanding of plant communities and the environmental factors affecting them. Soil serves as the foundation for plant growth and development, and in each region, there is a close and reciprocal relationship between soil and vegetation.The different vegetationcovers due to the different quantities and qualities of organic material inputs (plant residues) lead to fundamental changes in  particle density, soil aggregate stability, porosity, microbial biomass and its activity level in the soil and finally nutirnt cycles.The present study was conducted to investigate the  physical, chemical, fauna and flora communities and the soil microbial indicators under different plant covers in the Monj region of Noshahr city.Material and Methods: In this study, forest habitats dominated by Zelkova carpinifolia (Pall.) K.Koch, mixed Zelkova carpinifolia (Pall.) K.Koch andUlmus minor Mill (mixed forest), shrub cover dominated by Crataegus monogyna Jacq, shrub cover dominated by Berberis vulgarisL.and rangeland cover dominated by Festuca ovina L (Festuca vegetation) were chosen.It is worth mentioning that these covers have developed over time as a result of natural succession and have been influenced by environmental and site-specific characteristics. In each of these habitats, fifteen soil samples were taken from a depth of 0-10 cm and were transferred to the laboratory for analysis of physical, chemical and biological soil properties.
Results: The results showed that the amount of soil moisture in the mixed forest was 1.7 times higher than that in the Festuca vegetation. The aggregate stability and electrical conductivity in the mixed forest were 1.9 and 1.4 times higher,respectively,than in the Festuca vegetation. In the mixed forest, the amount of organic carbon (1.5 times) and total nitrogen (2.7 times) were higher than in the Festucavegetation. Also, in the Festuca vegetation, the amounts of particulate organic carbon (1.5 times), phosphorus (2.4 times), potassium (2.6 times), calcium (2.3 times), and available magnesium (2.8 times) were lower than in the mixed forest. The amount of fine root biomass in forest covers was more than three times its value in the Festuca vegetation. The density of endogeics, earthworm biomass, nematode density and fungal population in the mixed forest were 6.7, 8.3, 4.5 and 6.5 times higher respectively,than the Festuca vegetation. In the mixed forest, the amount of basal respiration (3.3 times), microbial biomass carbon (5.2 times), urease (2.4 times) and acid phosphatase (1.7 times) were higher than in the Festuca vegetation. In this study, the amount of qCO2 in theFestuca vegetation was 2.9 times higher than in the mixed forest. Also, the principal component analysis (PCA) showed that the mixed forest provides favorable conditions for the activity of various soil organisms, soil fauna and flora.
Conclusion: Overall, the results of this study showed that many of the physical, chemical, and biological characteristics of the soil under tree (forest) cover were in  more favorable condition compared to other vegetation covers studied. However, the transition from forest cover to rangeland (due to natural succession and replacement) led to a decline in many of the soil’s physical and chemical properties, resulting in a decrease in soil microbial and biological activities.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله جنگل آمیختۀ آزاد و اوجا,پوشش مرتعی فستوکا,جمعیت‌هایجانوری و گیاهی,ویژگی‌های میکروبی خاک
نویسندگان مقاله یحیی کوچ |
دانشیار گروه مرتعداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

مریم اسدیان |
دکتری علوم جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

کتایون حق وردی |
گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

نشانی اینترنتی https://www.ijf-isaforestry.ir/article_224174_2887adb0e885c66e58a4cdd4a6e617a9.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات