تحقیقات مالی، جلد ۲۷، شماره ۲، صفحات ۴۰۹-۴۳۷

عنوان فارسی ارائه چارچوب تحلیلی و تبیینی ایجاد بانک برون‌مرزی در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران
چکیده فارسی مقاله هدف: بررسی وضعیت اقتصادی کشور، به‌ویژه نظام مالی در دهه‌های اخیر، نشان‌دهندۀ سهم بسیار اندک ایران در حوزۀ بانکداری بین‌الملل است. مشکلات دسترسی به بازارهای مالی برای سرمایه‌گذاری و تجارت، ارائۀ خدمات محدود بانک‌های داخلی، ناتوانی بانک‌های کشور برای رقابت در بازارهای مالی و تحریم‌های اقتصادی، مشکلات و دغدغه‌های فراوانی را در مبادله با نظام اقتصاد بین‌الملل ایجاد کرده است. تأسیس بانک برون‌مرزی در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی ایران، می‌تواند به‌عنوان نخستین گام و حلقۀ اتصال، به همگامی با اقتصاد جهانی و ورود به بازارهای مالی بین‌المللی منجر شود. این بانک‌ها با ارائۀ خدمات گسترده‌تر، می‌توانند جریان سرمایه را تسهیل و سرمایه‌گذاری خارجی را تشویق کنند و توان رقابتی مؤسسه‌های مالی ایران را بهبود بخشند. علاوه‌براین، چنین بانک‌هایی می‌توانند به توسعۀ تجارت بین‌المللی و کاهش فشارهای اقتصادی کمک کنند. طراحی و ایجاد یک الگوی عملیاتی برای استفاده از هر ابزار اقتصادی و مدیریتی، از ضرورت‌های هر طرحی است. پژوهش حاضر با هدف ارائۀ چارچوب تحلیلی و تبیینی برای ایجاد چنین بانکی در مناطق آزاد مذکور صورت گرفته است. روش: روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در بخش کیفی، آمیخته از نوع اکتشافی متوالی بوده است؛ به‌گونه‌ای که در بخش کیفی، از استراتژی نظریه داده‌بنیاد مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. مشارکت‌کنندگان از میان استادان متخصص در حوزه‌های مالی دانشگاه‌های برتر، مدیران بانک‌های مناطق آزاد تجاری و صنعتی و فعالان تجاری و صاحبان شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی فعال در مناطق مذکور انتخاب شدند. این افراد که 11 نفر بودند، به‌صورت هدفمند و به‌روش گلولۀ برفی انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع نظری با آن‌ها مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته انجام شد. در بخش کمّی، از روش توصیفی پیمایشی برای تحلیل و تبیین چارچوب پیشنهادی استفاده شد. در این مرحله نیز 90 نفر به‌روش تصادفی ساده انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده در بخش کمّی، پرسش‌نامه‌ای با 30 سؤال به‌دست‌آمده از روش داده‌بنیاد میان مشارکت‌کنندگان توزیع شد و پس از گردآوری داده‌ها، بررسی و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس انجام گرفت. یافته‌ها: در بخش کیفی پژوهش، پس از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها طی سه مرحلۀ کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، الگویی مشتمل بر 6 مقولۀ اصلی (پدیدۀ محوری، شرایط علّی، شرایط مداخله‌گر، شرایط زمینه‌ای، راهبردها و پیامدهای تأسیس بانک برون‌مرزی)، 30 مقولۀ فرعی و 153 مفهوم به‌دست آمد. در بخش کمّی اعتبار الگوی تحقیق، از طریق شاخص‌های مدل معادلات ساختاری سنجیده شد که حاکی از برازش قابل قبول برای همه شاخص‌های به‌دست‌آمده بود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش و مطالعات، چارچوب تبیینی مناسبی برای تأسیس بانک در مناطق آزاد تجاری و صنعتی جمهوری اسلامی ایران ارائه شد. از مهم‌ترین دستاوردهای این چارچوب، می‌توان به اتصال نهادهای مالی کشور به بازارهای مالی بین‌المللی و در نتیجه، رشد و توسعۀ اقتصادی کشور، از طریق این نهاد اشاره کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله چارچوب،بازارهای مالی،بانک برون‌مرزی،مناطق آزاد،مالیات،

عنوان انگلیسی An Analytical and Explanatory Framework for Establishing Offshore Banks in the Free Trade-Industrial Zones of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Objective A review of Iran’s economic conditions, particularly the financial system in recent decades, reveals its limited participation in international banking. The lack of access to financial markets for investment and trade, limited services offered by domestic banks, their inability to compete in global financial markets, and economic sanctions have created significant challenges in engaging with the international economy. The establishment of offshore banks in Iran’s free trade-industrial zones could serve as an initial step and a connecting link to align with the global economy and enter international financial markets effectively. These banks, by offering a wider range of services, could facilitate capital flow, encourage foreign investment, and enhance the competitiveness of Iranian financial institutions significantly. In addition, such banks could contribute to the development of international trade and help alleviate the existing economic pressures faced by local businesses and individuals. Designing and creating an operational model for utilizing any tool in the field of economics and management is essential for achieving sustainable growth. This study aims to provide an analytical and explanatory framework for establishing such a bank in these free zones.       Methods This study employed a mixed-methods exploratory sequential design, commencing with qualitative data analysis. In the qualitative phase, grounded theory methodology was utilized, incorporating open, axial, and selective coding procedures. Participants were purposefully selected and recruited via snowball sampling from a population comprising finance experts affiliated with leading universities, bank managers operating in free trade-industrial zones, and commercial entrepreneurs and company owners active within these zones. A total of eleven semi-structured interviews were conducted until theoretical saturation was reached. In the quantitative phase, a descriptive-survey method was applied to analyze and explain the proposed framework. In this stage, 90 participants were randomly selected. Data were collected through a 30-item questionnaire derived from the grounded theory approach, and data analysis was performed using SMART PLS software.   Results In the qualitative phase of the research, after three stages of open, axial, and selective coding, a model comprising six main categories (central phenomenon, causal conditions, intervening conditions, contextual conditions, strategies, and consequences of establishing the offshore bank), 30 subcategories, and 153 concepts were presented. In the quantitative phase, the validity of the research model was assessed through structural equation modeling indicators, which demonstrated acceptable fit for all the obtained indices.   Conclusion According to the research findings, an appropriate explanatory framework for the establishment of offshore banks in the free trade-industrial zones of the Islamic Republic of Iran was presented. One of the key outcomes of the proposed framework is the integration of the country's financial institutions with international financial markets, which can serve as a catalyst for economic growth and development through the establishment and operation of offshore banking institutions.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله چارچوب,بازارهای مالی,بانک برون‌مرزی,مناطق آزاد,مالیات

نویسندگان مقاله سعید شیرکوند |
دانشیار، گروه مدیریت، دانشکدۀ حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

فاطمه جمالی |
کارشناس ارشد، گروه مدیریت مالی، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.


نشانی اینترنتی https://jfr.ut.ac.ir/article_102590_92bbdd9533c5ae2daca1ff8b6345ff42.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات